پژو ۲۰۶ یکی از خودرو های محبوب دو دهه اخیر در ایران است. گیربکس ۲۰۶ که با کد فنی AL4-DP0 شناخته میشود، با مشارکت گروه خودروسازی پژو سیتروئن و شرکت رنو ساخته است.
همانطور که احتمالا میدانید، گیربکس ۲۰۶ یکی از اجزای بسیار مهم خودرو بوده که وظیفه انتقال نیرو از موتور به چرخ ها را بر عهده دارد. همچنین گیربکس نیرو و سرعت تولید شده توسط موتور خودرو را کنترل میکند. در ادامه این مقاله قصد داریم تا با مشکلات و علائم خرابی شایع گیربکس اتومات ۲۰۶ بیشتر آشنا شویم تا در صورت مشاهده هر کدام از این علائم به تعمیرگاه مراجعه نماییم.
آشنایی با گیربکس ۲۰۶ (AL4)
گیربکس ۲۰۶ همان گیربکس اتوماتیک AL4 است، این گیربکس، یک گیربکس عرضی پنج دنده‌ای محسوب می شود که دارای چهار دنده برای حرکت به سمت جلو و یک دنده جهت حرکت به سمت عقب است.
گیربکس 206، گیربکس الکترومکانیکی است که توسط یک کنترل یونیت به نام EGS کنترل میشود. این گیربکس هوشمند قادر است الگوی تعویض دنده را طبق رانندگی فرد انتخاب کند. گیربکس‌های AL4 در بین سایر گیربکس‌های موجود، از کیفیت مناسبی برخوردار هستند. داشتن سیستم تعویض کلاچ سیاره‌ای، بهره بردن از دو سیستم دستی و اتومات برای تعویض دنده و محدوده سرعت مناسب برای دنده‌ها از ویژگی‌های مثبت گیربکس 206 است.
قسمت های اصلی گیربکس 206
- تورک کانورتور یا مبدل گشتاور
- پمپ روغن
- مجموعه محور ورودی و بلوک هیدرولیک
- دیفرانسیل
- شافت خروجی یا محور خروجی
سنسور های مهم گیربکس ۲۰۶
۱ – سنسور سرعت ورودی گیربکس (سنسور سرعت توربین)
این سنسور اطلاعات مربوط به سرعت توربین را به EGS اعلام میکند. این اطلاعات برای تشخیص میران لغزش توربین و همچنین میزان لغزش ترمز استفاده میشود.
۲ – سنسور سرعت خودرو
اطلاعات مربوط به سرعت خودرو را به ECU موتور اعلام میکند و این اطلاعات از طریق CAN به EGS ارسال میشود. (در تیپ 6 این خودرو، سنسور وجود ندارد و اطلاعات سرعت از سنسور چرخ‌ها دریافت میشود.)
۳ – سنسور دمای روغن
دمای روغن را به EGS اعلام میکند و EGS، این اطلاعات را برای تنظیم فشار روغن و کنترل گیربکس در 206 در دماهای متفاوت و بالا استفاده میکند.
۴ – سنسور فشار روغن
فشار روغن قبل از کلاچ ها و ترمزها را به EGS اعلام میکند تا EGS، فشار مدار را توسط شیر برقی های تنظیم فشار کنترل کند.
علائم خرابی و مشکلات شایع گیربکس ۲۰۶
۱- نشتی روغن
بهتر است پس از هر بار تعویض روغن، سطح مایع را بررسی کنید. اگر متوجه نشتی روغن در زیر خودرو شدید، بهتر است سریعاً آن را برطرف کنید. در غیر این صورت گیربکس اتوماتیک 206 بسیار ضعیف عمل خواهد کرد.
۲- رنگ روغن
روغن گیربکس سالم رنگ شفاف، روشن و بویی شبیه به نفت دارد، این روغن ممکن است در بعضی از خودروها به رنگ قرمز باشد. اگر رنگ این روغن قهوه‌ای تیره و یا گل‌آلود بود، زمان تعویض روغن است و در اسرع وقت روغن گیربکس را عوض کنید.
۳- صداهای غیر عادی
یکی از علت‌های شنیدن صداهای غیر عادی در هنگام شتاب گرفتن و یا در حرکت، کم بودن روغن گیربکس اتوماتیک 206 است. اگر مایع گیربکس را بررسی نکنید صداهای گیربکس بیشتر میشود و گیربکس خودروی شما آسیب شدید می‌بیند.
۴- روشن شدن چراغ هشدار (S/*)
بسیاری از خودروهای امروزی به فناوری هایی مجهز هستند که مشکلات گیربکس اتوماتیک را به شما هشدار می‌دهند، چراغ هشدار نمونه‌ای از این فناوریست. یکی از دلایل روشن شدن چراغ هشدار می‌تواند بالا بودن دمای گیربکس باشد.
به طور کلی خطاهایی که باعث روشن شدن چراغ هشدار (/S*) می‌شوند را می‌توان به دو دسته موقت و دائمی تقسیم کرد.
خطاهای موقت در مدت زمان کوتاهی ایجاد می‌شوند و قابل چشم‌پوشی هستند. خطاهای دائمی باعث به وجود آمدن مشکلات جدی در قطعات الکتریکی اتومبیل شده و از طرف دیگر باعث تغییر در داده‌های سنسور می‌شوند و نباید آن‌ها را نادیده گرفت. اما اطلاعات هر دو خطا در ECU ذخیره میشود.
چه موقع روشن شدن چراغ هشدار (S/*) خطرناک است؟
روشن شدن چراغ هشدار در هنگام رانندگی نگران کننده است. اما روشن بودن این چراغ همیشه به علت خرابی قطعات اتومبیل نیست. بسیاری از قطعات الکتریکی در خودرو می‌توانند باعث روشن شدن چراغ هشدار شوند.
اگر این چراغ در خودروی شما روشن است و شما اطلاعات لازم برای حل این مشکل را ندارید، به شما توصیه می‌کنیم حتما آن را به تعمیرگاه ببرید. ادامه دادن به رانندگی در حالی که با این اخطار مواجه هستید، آسیب‌های جبران نشدنی را برای موتور و گیربکس به وجود می‌آورد.
۵- مشکلات در هنگام تعویض دنده
یکی دیگر علائم کمبود روغن گیربکس اتوماتیک 206، مشکلات در هنگام تعویض دنده است. مکانیزم تعویض دنده‌ها، وابسته به فشار روغن است که پمپ روغن گیربکس و چرخش شفت با روشن شدن خودرو، این فشار را تنظیم میکند.
اگر روغن گیربکس 206، کم و یا کیفیت آن پایین باشد به طوری که فشار روغن تامین نشود، تعویض دنده اتفاق نمی‌افتد.
البته نقص در مکانیزم و فرمان الکترونیکی، دستورهای ارسالی به گیربکس و شیر برقی هم می‌توانند باعث ایجاد مشکل در تعویض دنده شوند.
۶- لغزش گیربکس اتوماتیک
لغزش گیربکس اتوماتیک 206، لزوماً به معنای عدم کارایی گیربکس نیست، بلکه نشان دهندۀ نیاز به تعمیر و نگهداری بیشتر از آن است. اگر شما در هنگام رانندگی این لغزش را احساس کردید، باید سطح روغن را بررسی کنید، به احتمال زیاد روغن گیربکس اتوماتیک 206 کم است.
اما لغزش گیربکس اتوماتیک می‌تواند به علت فرسوده شدن باندهای گیربکس و چرخ دنده‌ها هم باشد. برای تشخیص دقیق این مشکل بهتر است خودرو را به دست افراد متخصص بسپارید. در ادامه علائم لغزش گیربکس اتوماتیک را نام می‌بریم با ما همراه باشید.
علائم لغزش گیربکس اتوماتیک :
- دور موتور بالا
- تاخیر در شتاب
- تعویض سخت دنده
۷ – بوی سوختگی
روغن گیربکس اتوماتیک 206 علاوه بر خاصیت روان‌کاری، خاصیت خنک کنندگی هم دارد. یکی از شایع‌ترین دلایل بوی سوختگی گرم شدن بیش از حد گیربکس است که روغن از آن جلوگیری میکند.
اما گاهی اوقات بوی سوختگی به علت کم بودن روغن گیربکس هم می‌تواند باشد. کمبود روغن معمولاً به علت نشت روغن گیربکس اتوماتیک 206 است زیرا روغن گیربکس برخلاف روغن موتور، با گذشت زمان کاهش نمی‌یابد.
اگر هر کدام از علائم بالا را تجربه کردید، باید هر چه سریع‌تر خودروی خود را به تعمیرگاه ببرید و این مشکلات را رفع کنید.
تعمیر گیربکس 206
۱- تقه زدن گیربکس 206 (AL4)
در خودروهایی که دارای گیربکس AL4 هستند، هنگامی که خودرو بیش از حد گرم شود ممکن است شما صدای تقه زدن را بشنوید. دلیل اصلی آن گرم شدن روغن گیربکس 206 یا همان رقیق شدن روغن است که با بالا رفتن دمای موتور روغن گیربکس دچار فرار شدن میشود.
در مواردی که دمای روغن بیش از حد بالا باشد، قطعات شافت داخلی دچار خوردگی و سوختگی می‌شوند.
۲- گاز هرز خوردن گیربکس ۲۰۶ در حالت D
در صورتی که خودرو در حال D، R و یا N باشد و گاز اضافی بخورد ممکن است علت آن گرفتگی (کیپ شدن) فیلتر روغن گیربکس باشد. در این حالت اگر موتور خودرو را خاموش و روشن کنید، پس از طی کردن مسافتی همین مشکل برای خودرو تکرار خواهد شد، پس هر چه سریع‌تر آن را به تعمیرگاه ببرید.
۳- عدم تغییر وضعیت دنده با جا به جایی لیور
در این حالت راننده لیور را در وضعیت D قرار می‌دهد، اما نمایشگر دنده و گیربکس 206 آن را اجرا نمی‌کنند. معمولاً علت این موضوع خراب شدن سوئیچ چند منظوره (Selector) گیربکس است (که معمولاً در اثر تماس با آب اتفاق می‌افتد). همچنین ممکن است یک یا چند پین از سوکت سلکتور در اثر کثیفی قطع شده باشند.
طبق دستور عمل شرکت سیتروئن در ازای هر 60 هزار کیلومتر روغن موتور باید تعویض شود. دقت کنید که روغن گیربکس مناسب تاثیر بسزایی در عملکرد روان و دقیق گیربکس 206 دارد.