روش نصب کلید تک‌پل برای لوستر و همچنین نحوه عیب‌یابی کلید تک‌پل
در این پست از بابا ادیسون طریقه سیم‌کشی کلید یک‌پل برق را به شما آموزش خواهیم داد. شما را با روش صحیح لوله‌گذاری آشنا خواهیم کرد. جهت درک راحت‌تر شما، نقشه سیم‌کشی کلید تک‌پل را نیز تهیه و در این پست قرار داده‌ایم. نحوه نصب کلید یک‌پل را در همه حالاتی که امکان دارد هنگام اجرا برای شما پیش آید آموزش خواهیم داد.
به عنوان نمونه روش نصب کلید تک‌پل برای لوستر و همچنین نحوه عیب‌یابی کلید تک‌پل را به شما یاد خواهیم داد. لوله‌گذاری اولین گام در سیم‌کشی کلید یک‌پل محسوب می‌شود. برقکار باید با اصول لوله‌گذاری آشنا باشد. برای لوله‌گذاری کلید یک‌پل ابتدا از جعبه تابلو برق واحد (جعبه فیوز) به سمت قوطی‌کلید و سپس از محل قوطی‌کلید تا محل قرارگیری لامپ لوله‌گذاری کنید.
نکاتی که هنگام لوله‌گذاری کلید یک‌پل بهتر است رعایت شود
- – ارتفاع مناسب نصب لامپ از سقف بین 30 تا 50 سانتیمتر می‌باشد. (البته ارتفاع سقف، موضع کار و یا سطح کار می‌تواند بر روی اعداد تاثیر بگذارد).
- – ارتفاع مناسب نصب قوطی کلید از کف تمام شده بین 110 تا 120 سانتیمتر می‌باشد.
- – در صورت قرارگیری قوطی کلید در مجاور چارچوب در، فاصله مناسب با آن 15 الی 25 سانتیمتر می‌باشد.
- – ارتفاع مناسب نصب جعبه تابلو داخل واحد (جعبه فیوز) از کف بین 130 تا 150 سانتیمتر می‌باشد.
- – رعایت فاصله حداقل 30 سانتی‌متری جعبه فیوز با لوله گاز و آب الزامی می‌باشد.
- – طبق استاندارد ملی ساختمان قانون مشخصی در مورد لوله‌گذاری از کف یا سقف وجود ندارد لذا می‌توان بسته به شرایط موجود، لوله گذاری را از کف و یا سقف ساختمان انجام داد.
- – لوله برق مورد استفاده از جنس PVC و بایستی غیرقابل اشتعال باشد.
- – پیشنهاد می شود از قوطی کلید پیچ‌خور و استاندارد استفاده شود.
بیایید قبل از شروع آموزش سیم‌کشی کلید یک‌پل با اصطلاحات و قطعات مورد نیاز برای نصب آشنا شویم.
سیم فاز: سیم فاز وظیفه انتقال جریان الکتریکی را برعهده دارد. رنگ‌بندی استاندارد برای تشخیص فازها طبق مقررات ملی ساختمان قرمز، زرد و سیاه می‌باشد. توجه داشته باشید هر رنگی که برای سیم فاز در یک پروژه سیم‌کشی انتخاب کردید بایستی در همه قسمت‌های آن ساختمان از همین رنگ برای سیم فاز استفاده کنید.
سیم نول: سیم نول مسیر برگشت جریان الکتریکی به منبع را فراهم می‌کند. رنگ عایق سیم نول یا خنثی آبی کمرنگ می‌شد.
سیم ارت (هادی حفاظتی): هادی است که به منظور حفاظت در برابر برق گرفتگی به بدنه هادی تجهیزات برقی متصل می‌شود. رنگ عایق هادی حفاظتی سبز و زرد راه راه می‌باشد.
آشنایی با اصطلاحات و قطعات مورد استفاده هنگام نصب کلید یک‌پل
کلید مینیاتوری (فیوز مینیاتوری): کلیدهای مینیاتوری از متداول‌ترین تجهیزات حفاظتی در ساخنمان‌های مسکونی می‌باشند که دو نوع حفاظت انجام می‌دهند: 1. حفاظت در برابر اتصال کوتاه 2. حفاظت در برابر اضافه جریان.
کلید محافظ نشتی جریان (محافظ جان): کلیدی است که جریان رفت و برگشت سیم‌های فاز و نول را با هم مقایسه و در صورتی که این دو جریان با یکدیگر اختلاف داشته باشند عمل کرده و مدار را قطع می‌کند. شدت جریان عامل باقیمانده این نوع وسایل حفاظتی برحسب مورد استفاده می‌تواند از حد چند میلی آمپر تا چند آمپر باشد. برای حفاظت در برابر برق‌گرفتگی جریان عامل آن‌ها نباید بیشتر از 30 میلی‌آمپر باشد.
شینه (ترمینال) نول و ارت: شینه یک رسانای فلزی دارای چندین پیچ برای انشعاب‌گیری و هدایت جریان است. در سیم‌‌کشی‌های قدیمی تعداد زیادی از سیم‌های نول و سیم‌های ارت در داخل جعبه فیوز با استفاده از چسب برق بهم متصل شده و انشعاب گرفته می‌شد. استفاده از چسب برق برای این منظور مشکلات عدیده‌ای را در پی داشت. امروزه به منظور انشعاب‌گیری سیم‌های نول و ارت و همچنین عیب‌یابی راحت‌تر و استحکام بالاتر از شینه استفاده می‌شود.
همانطوری که گفته شد یکی از سه رنگ قرمز، زرد یا سیاه را می‌توان برای سیم فاز انتخاب کرد. ما در راهنمای نصب کلید یک‌پل (تصاویر آموزشی) از رنگ قرمز برای سیم فاز استفاده کرده‌ایم.
همانطوری که در نقشه نصب کلید یک‌پل مشاهده می‌کنید برای شروع کار ابتدا با استفاده از سه رشته سیم فاز، نول و ارت به ترتیب به رنگ‌های قرمز، آبی و سبز و زرد راه راه از کنتور برق (تابلو اصلی) تا جعبه فیوز (جعبه تابلو واحد) سیم‌کشی کنید.
- سیم نول (آبی) وارد شده از کنتور برق را به محافظ نشتی جریان متصل کنید. سپس از محافظ نشتی جریان تا شینه نول سیم کشی انجام دهید.
- سیم فاز (قرمز) را به محافظ نشتی جریان متصل کرده سپس از محافظ جان تا فیوز مینیاتوری اختصاص داده شده به محل قرارگیری کلید یک‌پل سیم کشی کنید.
- سیم ارت (زرد و سبز راه راه) کشیده شده از کنتور برق یا تابلو مشترک واحد‌های ساختمان را مستقیما به شینه ارت وصل کنید.
با استفاده از سه رشته سیم از جعبه فیوز تا قوطی کلید یک‌پل و از قوطی کلید تا محل نصب لامپ سیم‌کشی کنید. سیم ارت و سیم نول از داخل قوطی کلید عبور کرده و به سمت محل قرارگیری لامپ هدایت خواهند شد ولی سیم فاز را در داخل قوطی کلید با سیم‌چین قطع کنید.
حال می توانید سیم فاز و سیم نول را به سرپیچ لامپ وصل کرده و سیم ارت را چسب برق زده و رها کنید تا در موقع نیاز استفاده شود. اگر می‌خواهید تا به جای سرپیچ، لوستر نصب کنید بایستی سیم ارت را به بدنه هادی لوستر متصل کنید
نکاتی که هنگام سیم کشی کلید یک‌پل بایستی دقت کنید
– طبق مقررات ملی برق ساختمان سطح مقطع سیم مورد استفاده برای مدار روشنایی حداقل 1/5 میلیمتر با هادی مسی می‌باشد.
– سایز مناسب کلید مینیاتوری برای سیم با سطح مقطع 1/5 میلیمتر مربع، 10 آمپر می‌باشد.
– سیم نول و سیم ارت فقط از داخل قوطی کلید عبور و به سمت لامپ می‌رود و به کلید یک‌پل برق متصل نخواهد شد. (کلید برای کنترل روشنایی باید هادی فاز، سیم قرمز را قطع و وصل کند).
– برای تامین ایمنی در هنگام تعویض لامپ، سیم فاز در سرپیچ‌های پیچی لامپ‌ها به قسمت انتهایی داخل سرپیچ وصل می‌گردد.
هنگام نصب کلید تک‌پل، پس از باز کردن قاب کلید یک‌پل دو پیچ جهت اتصال سیم برق مشاهده خواهید کرد. سیم فاز ورودی را (از جعبه فیوز کشیده شده) به پیچ پایینی (معمولا طلایی رنگ) و سیم فازی که طرف دیگر آن به سرپیچ لامپ وصل شده است را به پیچ بالایی (معمولا نقره ای رنگ) وصل کنید.
نکته 1: برای اتصال سیم‌ها به کلید یک‌پل و سرپیچ لامپ حتما از سرسیم وایرشو استفاده شود تا هنگام بستن پیچ کلید یا سرپیچ قسمت هادی سیم آسیبی نبیند.
نکته 2: در نقشه سیم‌کشی کلید یک‌پل برای نمایش بهتر، سیم بندی با استفاده از چسب برق انجام شده است ولی برای این کار استفاده از ترمینال برق توصیه می‌شود.
نحوه نصب کلید یک‌پل با 2 لامپ
با کلید تک‌پل می‌توان بیشتر از یک لامپ LED را نیز روشن کرد. لامپ‌ها می‌توانند در کنار هم نصب شده یا از همدیگر فاصله داشته باشند. در چنین حالتی بایستی از محل نصب سرپیچ اول تا محل نصب سرپیچ دوم با استفاده از 3 رشته سیم برق، سیم‌کشی کنید. سپس سیم فاز (قرمز) و نول (آبی) را به سرپیچ دوم نیز متصل کنید. سر سیم ارت را چسب برق زده و رها کنید تا در موقع مورد نیاز (نصب تجهیزات روشنایی دارای بدنه هادی) استفاده گردد. برای درک بهتر این مسئله بهتر به تصویر زیر، نقشه سیم کشی کلید یک‌پل با دو‌لامپ توجه کنید.
نصب کلید تک‌پل برای لوستر
اگر می‌خواهید کلید یک‌پل را به جای سرپیچ ساده به لوستر وصل کنید دو حالت پیش رو خواهید داشت:
لوستر دارای 2 رشته سیم باشد:
از قوطی کلید تک‌پل تا محل نصب لوستر دو رشته سیم وجود دارد. در صورتی که لوستر خریداری شده دو سیمه باشد، یکی از سیم‌های لوستر به سیم نول و سیم دیگر لوستر را به سیم فاز وصل کنید. (در لوسترهای دو سیمه همه لامپ‌های لوستر همزمان روشن می شود)
لوستر دارای 3 رشته سیم باشد:
در لوسترهای 3 سیمه سیم‌بندی داخلی لوستر طوری انجام شده است که تعدادی از لامپ‌ها با یک خانه کلید و تعدادی از لامپ‌ها با خانه دیگر کلید روشن شود. توجه داشته باشید که در نصب کلید یک‌پل برای چنین لوستری همه لامپ‌های لوستر همزمان روشن خواهد شد. هنگام سیم‌بندی بایستی سیم‌های همرنگ لوستر را به سیم فاز و سیم دیگر لوستر را به سیم نول وصل کنید.
نکته: اگر در سیم‌کشی ساختمان از سیم ارت استفاده شده باشد. در هر دو حالت (نصب لوستر دوسیم و سه‌سیم) سیم ارت کشیده شده از جعبه تابلو برق را به بدنه هادی لوستر وصل کنید.
1) اولین گام در رفع اشکال سیم‌کشی کلید تک‌پل برق تست لامپ LED متصل به کلید تک‌پل می‌باشد. یک لامپ سالم از یکی از اتاق‌های منزل جدا کرده و به سرپیچ لامپ متصل به کلید وصل کنید. اگر لامپ روشن شود لامپ قبلی سوخته و سیم‌کشی مشکلی ندارد.
2) برای هر مدار (روشنایی، پریز و …) کلید مینیاتوری جداگانه‌ای در داخل جعبه‌فیوز تعبیه‌شده است. فیوز مینیاتوری مربوط به مدار محل نصب کلید تک‌پل را قطع کنید. اگر سیم‌کشی ساختمان قدیمی و فاقد جعبه‌فیوز است می‌توانید برق ساختمان را از سمت فیوز اصلی کنتور برق قطع کنید.
3) با استفاده از فازمتر سالم، از قطع شدن جریان برق ورودی اطمینان حاصل کنید.
4) با استفاده از اهم‌متر (با صدای بوق) 2 رشته سیم برق فاز و نول که از لامپ تا کلید تک‌پل کشیده شده را تست کنید که سالم باشد.
5) با استفاده از اهم‌متر (با صدای بوق) 2 رشته سیم برق فاز و نول که از لامپ تا کلید تک‌پل کشیده شده را تست کنید که سالم باشد.
6) اگر مسیر قبلی سالم بود می‌توانید کلید تک‌پل را تست کنید. اینکار با قرار دادن یک سر اهم‌متر روی یکی از پیچ‌ها و قرار دادن سیم دیگر اهم‌متر روی پیچ دیگر کلید یک‌پل قابل انجام است.
7) اگر کلید تک‌پل نیز سالم بود بایستی مسیر برق از جعبه تابلو برق (جعبه فیوز) تا کلید تک‌پل بررسی شود. این کار به راحتی و با اهم‌متر قابل انجام می‌باشد.
اطلاعاتی در مورد سیم‌های فاز و نول و ترمینال‌ها
اولین و مهم‌ترین قدم برای سیم‌کشی ساختمان تهیه یک نقشه جامع و کامل است. در هر لامپ دو عدد سیم به نام‌های فاز و نول وجود دارد که کار روشن و خاموش کردن لامپ را انجام می‌دهند. با توجه به استانداردها باید سیم فاز قطع‌شده و سیم نول مستقیماً به مصرف کنند هدایت شود.
ترمینال‌هایی که اغلب دارای رنگ قرمز هستند برای اتصال سیم فاز مورداستفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل رنگ ترمینال‌ها متفاوت است. در حقیقت ممکن است در هنگام نصب کلید تک پل آن را برعکس متصل کنید. در اینجا ترمینال قرمزرنگ به‌کار شما آمده و شمارا در نصب درست کلید راهنمایی می‌کند زیرا ترمینال فاز باید سمت پایین قرار گیرد
چگونگی نحوه سیم‌کشی کلیدهای تک پل
در ابتدا باید بدانید که در کلید تک پل دو عدد سیم به نام سیم فاز و سیم نول وجود دارد. برای سیم‌کشی سیم‌های فاز و نول باید به این توجه داشته باشید که سیم نول از جعبه‌فیوز برق ساختمان به‌صورت کاملاً مستقیم به لامپ متصل می‌شود. محل اتصال سیم فاز و سیم نول کاملاً متفاوت است چراکه سیم فاز برخلاف سیم نول بعد از وارد شدن از جعبه‌فیوز به کلید، از طریق خروجی به لامپ متصل می‌شود.
اگر به داخل کلید تک پل توجه کرده باشید متوجه می‌شوید که در داخل این تجهیزات دو عدد ترمینال رنگی وجود دارد که رنگ‌های آن‌ها متفاوت است. این دو عدد ترمینال برای بستن سیم برق استفاده می‌شوند. یک شاسی بر روی کلید قرار دارد بعد از نصب کلید بر روی دیوار و سیم‌کشی، با فشردن کلید به سمت بالا لامپ خاموش و به سمت پایین لامپ روشن می‌شود.
آشنایی به شیوه سیم‌کشی پریز برق
پریزها نیز دارای ترمینال هستند و برای سیم اتصال به زمین و سیم‌های فاز و نول مورداستفاده قرار می‌گیرند. اگر سیم از نوع ارت باشد سه عدد در آن وجود دارد در غیر این صورت وجود ندارد. در هنگام سیم‌کشی پریز توجه داشته باشید که مقدار سیمی که لخت می‌کنید یا پلاستیک دور آن را جدا می‌کنید باید به‌اندازه کافی باشد تا سیم به بدنه پریز تماس نداشته و به‌راحتی در داخل ترمینال قرار گیرد. چراکه اگر سیم لخت شده از میزان کافی کمتر باشد سبب قطع و وصل شدن جریان برق می‌شود و اگر میزان لخت شدن سیم بیش‌ازحد باشد موجب بروز احتمال برق‌گرفتگی می‌شود.
دقت داشته باشید که محل نصب سیم‌های فاز و اهمیت بسیار زیادی دارد و این دو سیم در دو طرف پریز متصل می‌شوند. جهت ترمینال باید کامل رعایت شود چرا که در وسایل الکترونیکی دو شاخه وجود دارد و پایه سمت راست و چپ آن به ترتیب فاز و نول هستند. بعدازاینکه با توجه به استانداردها سیم‌های فاز و نول و ارت را به پریز برق متصل کردید مراحل سیم‌کشی تمام می‌شود و شما باید با دو شاخه یک وسیله برقی را به پریز متصل کنید تا از سالم بودن آن مطمئن شوید.
نصب کلیدهای تک پل با استفاده از روش روکار
همان‌طور که در قسمت قبل اشاره کردیم برای نصب پریز برق می‌توانید از دو روش روکار و توکار استفاده کنید اما امروزه دیگر از روش‌های روکار استفاده نمی‌کنند چراکه زیبایی ساختمان را از بین می‌برد. اما استفاده از روش روکار سبب کاهش هزینه‌ها می‌شود چراکه در این روش به لوله‌گذاری نیازی ندارید و مراحل سیم‌کشی و نصب کلید تک پل بسیار ساده است.
در ابتدای کار باید بدانید که شما تمام مراحل را باید با استفاده از نقشه سیم‌کشی انجام دهید یعنی در ابتدا باید اقدام به مشخص کردن محل قرارگیری پریز و لامپ و کلید تک پل کنید. همچنین در ادامه باید بدانید که برای کاهش متراژ سیم‌کشی باید کوتاه‌ترین مسیر را بر روی نقشه انتخاب کنید. در ادامه سیم فاز در جعبه‌تقسیم بر روی ترمینال کلید تک پل نصب کنید و خروجی آن را به لامپ متصل کنید.
سپس باید سیم نول را به‌صورت مستقیم از جعبه‌فیوز به لامپ برسانید و سپس سیم‌کشی کنید. به‌این‌ترتیب هر سه تا سیم یعنی سیم نول و ارت و فاز را بر روی بر روی ترمینال مخصوص به خود بندید. در این مرحله همه‌ی مراحل به‌پایان رسیده است و باید اقدام به چک کردن لامپ کنید.
چگونگی نصب کلیدهای تک پل و پریز با استفاده از روش توکار
در حقیقت روش توکار مزیت‌های مخصوص به خود را دارد چراکه این روش یکی از زیباترین و امن‌ترین شیوه ها برای نصب کلیپ تک پل و پریز است. درروش توکار تمامی سیم‌های برق را در داخل لوله‌ای از جنس پی‌وی‌سی قرار می‌دهید. مراحل نصب کلید تک پل و پریز با روش توکار تقریباً شبیه روش روکار است. درواقع در این روش باید بر روی دیوار یا هر مکان دیگری یکسری کنده‌کاری انجام داده تا بتوانید لوله‌های برق را در درون آن قرار دهید.
اما اگر می‌خواهید کلید و پریز را در محیط مرطوب نصب کنید باید بر اساس قوانین عمل کرده و لوله‌گذاری برق در سقف ساختمان انجام دهید. خوشبختانه در سایر نقاط دستتان در انتخاب مکان برای لوله‌گذاری کاملاً باز بوده می‌توانید این کار را بر روی سقف و دیوار و… انجام دهید. لذا بعد از انتخاب نوع روش لوله‌گذاری باید محل قرارگیری کلید تک پل و پریز انتخاب کنید.
برای سیم‌کشی و نصب کلید تک پل از جعبه‌تقسیم یک لوله به کلید وارد کرده ولوله دیگر را از کلید به سمت لامپ هدایت کنید. در مرحله بعدی سیم فاز و نول را از داخل لوله به عبور دهید تا به سمت پریز توکار هدایت شود. بابا ادیسون ارائه‌دهنده این تجهیزات با مقرون‌به‌صرفه قیمت‌ها است.
نقشه سیم کشی کلید تک پل
اولین اقدامی که باید برای سیم کشی برق در ساختمان انجام دهیم، تهیه نقشه است. فرقی نمی کند که می خواهیم تنها یک کلید و یا یک پریز برق را سیم کشی کنیم و یا قصد سیم کشی برق کل ساختمان را داریم. به همین دلیل قبل از بیان هر گونه توضیحات در خصوص آموزش نحوه سیم کشی کلید تک پل و پریز، نقشه سیم کشی کلید تک پل را برای شما قرار داده ایم:
در کلیدهای تک پل ما دو عدد سیم فاز و نول داریم. طریقه سیم کشی سیم فاز و نول به کلید تک پل به این صورت است که سیم نول به صورت مستقیم از جعبه فیوز برق ساختمان به لامپ وصل می شود. اما سیم فاز ابتدا از جعبه فیوز به کلید وارد شده و سپس خروجی آن از کلید تک پل به لامپ اتصال داده می شود.
اگر رویه کلید تک پل را باز کنیم، مشاهده خواهیم کرد که کلیدهای تک پل در داخل خود 2 عدد ترمینال به رنگ های متفاوت دارند که برای بستن سیم برق به آن ها کاربرد دارد. دو دلیل وجود دارد که ترمینال کلید تک پل را به رنگ متفاوت، اغلب قرمز رنگ در نظر گرفته اند. اول اینکه بدانیم ترمینال با رنگ قرمز مختص اتصال سیم فاز است.
همچنین از آنجا که ممکن در زمان نصب کلید تک پل جهت اتصال آن را فراموش کرده و کلید را برعکس نصب کنیم، ترمینال قرمز رنگ به ما راهنمایی می کند که کلید را طوری بر روی دیوار قرار دهیم که ترمینال قرمز یا فاز به سمت پایین باشد.
در نتیجه وقتی کلید یک پل را به این شیوه بر روی دیوار قرار می دهیم، با فشار دادن شاستی کلید به سمت پایین لامپ روشن شده و با فشار دادن شاستی به بالا لامپ خاموش می گردد. این روش اصولی ترین راه روشن و خاموش شدن کلید تک پل است. هر لامپ برای روشن شدن نیاز به سیم فاز و نول دارد و طبق استانداردهای ملی یک کلید باید سیم فاز را قطع کرده و سیم نول به صورت مستقیم به مصرف کننده هدایت می شود.
بنابراین سیم فاز با سطح مقطع 1.5 را از فیوز روشنایی ساختمان به ترمینال یا پیچ ورودی کلید یک پل اتصال می دهیم. این سیم به رنگ مشکی در نقشه سیم کشی کلید پل نشان داده شده است. برای این کار مغزی کلید را از روی آن باز می کنیم و در ادامه سر سیم فاز را به ترمینالی که رنگ آن متفاوت است می بندیم.
اکنون نوبت به اتصال سیم فاز خروجی از کلید تک پل به سرپیچ لامپ است، برای این کار ابتدا یک سیم به عنوان فاز خروجی به ترمینال مقابل فاز اتصال می دهیم که همان سیم قرمز رنگ در نقشه است. سپس سر سیم فاز خروجی از کلید را به اندازه مورد نیاز لخت کرده و به ترمینال انتهایی سرپیچ لامپ با پیچ می بندیم. حال باید سیم را به لامپ که مصرف کننده ما است، هدایت کنیم. پس یک سیم باز هم با همان سطح مقطع 1.5 انتخاب کرده و یک سر آن را شمش نول در جعبه فیوز می بندیم. سیم نول به رنگ آبی در نقشه وجود دارد.
در ادامه سر دیگر سیم نول را به ترمینال بدنه لامپ وصل می کنیم. در این مرحله سیم کشی لامپ و کلید تک پل به اتمام می رسد. توجه داشته باشید که ترمینال ها اندازه های متفاوت دارند، پس اگر لازم است تعداد زیادی انشعاب داشته باشید باید از ترمینال بزرگ تر استفاده کنید.
نحوه سیم کشی پریز برق
پریزها دارای سه عدد ترمینال برای ورود سیم های فاز، نول و سیم اتصال به زمین یا ارت هستند. البته اگر پریز از نوع ارت دار نباشد، از ترمینال سوم خبری نیست. هر چند امروزه و بر اساس قوانین مندرج در مبحث ملی ساختمانی استفاده از پریزهای فاقد هادی حفاظتی یا ارت دار ممنوع می باشد.
نکته بسیار مهم د زمان سیم کشی پریز این است که مقدار سیم لخت شده ما به اندازه کافی باشد تا سیم به راحتی در داخل ترمینال بسته شده و با بدنه پریز تماس نداشته باشد. اگر سیم را کمتر از حد مورد نیاز آن لخت کنیم، به جای قسمت هادی سیم، بخش روکش آن به ترمینال بسته شده و در نتیجه به دلیل سست بودن پریز احتمال قطعی آن وجود دارد.
در مقابل زیاد لخت کردن سیم هم علاوه بر اینکه ظاهری ناپسند در سیم کشی پریز ایجاد می کند، احتمال برق گرفتگی فرد سرویسکار و با برقکار را به دنبال خواهد داشت. اولین نکته مهمی که باید در زمان نصب و سیم کشی پریز مورد توجه قرار دهیم، محل نصب سیم فاز، سیم نول و سیم ارت به پریز است. بر اساس آنچه در بین تولیدکنندگان لوازم و تجهیزات الکترونیکی رایج است، همیشه سیم فاز و نول در دو طرف پریز و سیم ارت یا هادی محافظتی به ترمینال بالایی پریز متصل می شوند.
نکته مهم تر جهت سیم های فاز و نول است، اگر شما پریز را بر روی دیوار قرار دهید، به نحوی که در روبروی آن بیاستید، سمت راست پریز ترمینال فاز و محل اتصال سیم فاز می باشد. بنابراین ترمینال روبرویی آن، یعنی در سمت چپ ترمینال نول بوده و سیم نول به آن وصل می شود. دلیل تاکید ما در رعایت جهت ترمینال ها این است که در دوشاخه اغلب وسایل الکترونیکی پایه سمت راستی فاز و سمت چپی نول می باشد. با اتصال سیم های فاز، نول و ارت به پریز برق مراحل سیم کشی پریز به اتمام می رسد. سپس می توانید با اتصال دوشاخه برق یک وسیله برقی، سلامت پریز را چک کنید.
نحوه سیم کشی و نصب کلید تک پل و پریز به روش روکار
اغلب امروزه کمتر شاهد نصب و بکارگیری کلید و پریزهای روکار هستیم و اکثراً ترجیح می دهند کلید و پریز ساختمان را به شیوه توکار نصب کنند. با این حال در مواقعی که قصد اضافه کردن کلید و پریز داریم ساده ترین و ارزان ترین روش این است که از کلید و پریز روکار استفاده کنیم.
در این روش دیگر هیچ نیازی به لوله گذاری وجود ندارد. فرقی نمی کند که سیم کشی توکار را انتخاب کرده ایم و یا روکار، مهم این است که ابتدا بر اساس نقشه سیم کشی عمل کنیم. یعنی اول محل قرارگیری کلیدهای تک پل، پریزها و لامپ ها را بر روی نقشه سیم کشی برق ساختمان مشخص می کنیم.
توجه کنید که بر روی نقشه کوتاه ترین مسیر برای سیم کشی را در نظر بگیریم، تا متراژ سیم کشی ما کمتر شده و در نتیجه هزینه ها کاهش پیدا کند. در مرحله بعد اگر می خواهیم از سیم کشی برق روکار برای نصب کلید و پریز روکار استفاده کنیم، باید طبق همان دستوری که در قسمت قبل توضیح دادیم برای سیم کشی عمل کنیم.
یعنی سیم فاز را از جعبه تقسیم یا جعبه فیوز انشعاب گرفته و به ترمینال خود بر روی کلید تک پل وصل کنیم. در ادامه خروجی سیم فاز را به لامپ می بندیم. سپس سیم نول را از جعبه تقسیم و یا جعبه فیوز به صورت مستقیم به لامپ هدایت می کنیم. برای سیم کشی پریز نیز به همان شیوه قبلی باید عمل کنیم.
به این شکل که سیم فاز، سیم نول و سیم ارت را از جعبه تقسیم گرفته و به ترتیب هر سیم را به ترمینال فاز، نول و ارت بر روی پریز می بندیم. در این مرحله سیم کشی کلید تک پل و پریز روکار ما به شیوه روکار انجام شده و به پایان رسیده است. پس با زدن کلید روشن شدن لامپ را تست کرده و با اتصال دوشاخه برق به پریز، برق دار بودن آن را بررسی می کنیم. در نهایت مشاهده می کنیم که تمام سیم ها در مسیر سیم کشی قابل دسترس هستند. پس برای حفاظت از سیم ها آن ها را در داخل داکت قرار دهیم.
نحوه سیم کشی و نصب کلید تک پل و پریز به شکل توکار
اما در مقابل یکی از امن ترین و زیباترین روش های سیم کشی ساختمان به شیوه توکار است. در این روش تمام سیم های برق در داخل لوله برق از جنس پی وی سی و یا لوله خرطومی قرار می گیرند. مراحل انجام کار دقیقاً به همان شیوه روکار است، با این تفاوت که این بار باید یک سری کنده کاری ها برای قرار دادن لوله های برق مخصوص روشنایی و پریز را بر روی دیوار و کف یا سقف ساختمان انجام دهیم.
چنانچه کلید تک پل و پریز برق مورد نظر ما باید در محیط های مرطوب همچون حمام، آشپزخانه و یا سرویس بهداشتی نصب شود، بر اساس قوانین باید لوله گذاری برق در سقف ساختمان را انتخاب کنیم. اما در سایر نقاط ساختمان دست ما برای انتخاب روش لوله گذاری کاملاً باز است. مخصوصاً اگر ساختمان به سقف کاذب مجهز باشد، لوله گذاری برق در سقف بهترین و مقرون به صرفه ترین روش خواهد بود.
با این حال لوله گذاری برق در کف ساختمان نیز به دلیل کوتاه تر بودن مسیر لوله گذاری و در نتیجه صرفه جویی در وقت و هزینه، شیوه بسیار مناسبی برای سیم کشی برق توکار می باشد. اگر می خواهید این دو روش از لوله گذاری را با جزئیات بیشتر آن بررسی کرده و در نهایت شیوه صحیح را انتخاب کنید، پیشنهاد می کنیم به مطلب لوله کشی برق از کف بهتر است یا از سقف مراجعه کنید. پس با این توضیحات ابتدا نوع روش لوله گذاری را انتخاب کرده و بر اساس نقشه برق ساختمان و محل قرارگیری کلیدهای تک پل و پریزها به کنده کاری و شیارزنی بر روی دیوار اقدام می کنیم.