مته چیست و انواع آن کدام است؟
از مته برای سوراخ کردن اشکال گوناگون در مواد مختلف استفاده می‌شوند. این وسیله‌ها در اندازه‌ها، شکل‌ها و انواع متنوعی برای اهداف متفاوتی وجود دارند.
مته برقی: یک دریل دستی برقی است.
مته نیمکتی: مته آهن هستند که روی یک قاب کشویی قرار می‌گیرند و به یک نیمکت متصل شده و در آن قفل می‌شوند.
دریل دستی
مته شعاعی: در اینجا، ستون بازوی افقی را که سر حفاری در آن قرار دارد، نگه داشته و اجازه می دهد تا به خوبی بچرخد تا مته در موقعیت مناسب قرار گیرد و سوراخی ایجاد شود.
مته‌های ستونی: می‌توانید بسته به ارتفاع آنها، روی میز یا زمین قرار دهید، این مته‌ها قابل تنظیم هستند.
به این صورت مته کاجی انواع مختلفی دارند، اما مته‌های آهنی و چوبی دو نوع متداول می‌باشند. چه یک پیچ شل باشد یا یک تخته چوبی، کارهای زیادی وجود دارد که ما را ملزم به استفاده از مته و آگاهی از تفاوت مته چوب و آهن می‌کند. نکته مهمی که باید به خاطر داشته باشید، این است که مته‌های مختلفی برای سوراخ کردن اجسام فلزی و چوبی وجود دارد.
مته‌های چوب
مته را می توان به عنوان یک ابزار برش دوار تعریف کرد که برای ایجاد سوراخ در یک قطعه چوب، پلاستیک، فلز و غیره به کار می‌رود. به طور کلی، مته چوب را می‌توان از روی نقطه بیرون زده در مرکز و لبه‌ها در حاشیه تشخیص داد. خار مرکزی از سرگردانی بیت جلوگیری می‌کند در حالی که لبه‌های اطراف برای بریدن چوب به کار می‌روند.
مفهوم دریل از زمان رومیان وجود داشته است. اما با ورود مته برقی در سال 1889، انقلابی در بازار ایجاد شد؛ مته‌های چوبی قابل تشخیص‌ترین ابزار در این صنعت می‌باشد. در طول سال‌ها، انواع مته‌های چوب برای افزایش قابلیت‌های آنها اختراع شده است. اگرچه فراوانی مته‌های چوب می‌تواند گیج کننده به نظر برسد، اما آشنایی با آنها بسیار آسان است.
انواع مته چوب
مته‌های چوب در اندازه ها و شکل های مختلف برای ایجاد سوراخ در انواع چوب ساخته می‌شوند.
مته Brad-point: این مته متداول‌ترین و دقیق‌ترین قطعه بیت است. برخی از مردم از آنها به عنوان بیت لب و خار یاد می‌کنند. دارای یک سنجاق نوک تیز در وسط (یک خار) و لب در دو طرف نوک است. بسیار کارآمد و پایدار بوده و با مته‌های شارژی دستی یا در پرس مته استفاده می‌شود. Brad-point برای ایجاد اتصالات رولپلاک به کار می‌رود.
این مته می‌تواند سوراخ‌هایی روی چوب کامپوزیت، چوب نرم و چوب سخت ایجاد کند. سوراخ‌ها کوچک اما دقیق هستند، اغلب 1/8 اینچ (3 میلی‌متر) تا 1/2 اینچ (12 میلی‌متر) طول دارند.
اره Hole: مناسب برای ایجاد سوراخ‌های دایره‌ای صاف در چوب هستند. همچنین می‌تواند ورق‌های آلومینیومی نازک و فولاد ضد زنگ را با اندازه‌های مختلف از 3/4 اینچ (19 میلی‌متر) تا 6 اینچ (152 میلی‌متر) برش دهد.
بیت‌های نصب کننده(Installer): این نوع بیت توسط برق‌کارها برای ایجاد سوراخ‌های بلند و نازک چوب استفاده می‌شود. اندازه های آن از 1/4 اینچ (6 میلی‌متر) تا 3/8 اینچ (10 میلی‌متر) متغیر است.
برای درک تفاوت مته چوب و آهن بهتر است با بیت فورستنر (Forstner) که نوعی مته چوب هستند، آشنا شوید: بنجامین فورستنر این بیت را در سال 1874 به ثبت رساند. طراحی تقریباً دقیقی از دو گلوله بزرگ و یک خار در وسط آن دارد. این قطعه ابزاری فوق‌العاده برای سوراخ کردن سوراخ‌های کف تخت در اجسام چوبی مانند تخته سه لا، چوب نرم و چوب سخت می‌باشد. طول آن 1/4 اینچ (6 میلی‌متر) تا 2-1/8 اینچ (54 میل متر) است.
مارپیچ‌ها: بدنه‌ای مارپیچ با نوک پیچ مانند بوده و برای ایجاد سوراخ‌های عمیق در اجسام چوبی به کار می‌رود، همچنین بسیار سریع هستند. آنها عمدتاً 12 اینچ طول دارند، اما می‌توانند کوچکتر نیز باشند.
مته برگی (Spade): این مته برای ایجاد سوراخ‌های دایره‌ای بزرگ در چوب بدون طراحی، مارپیچ مانند هستند. این وسیله بدنه‌ای صاف در زیر نوک اشاره‌گر دارد. آنها بیشتر در لوله‌کشی، قاب‌بندی و کارهای برقی، هر چیزی که نیاز به یک سوراخ بزرگ دارد، استفاده می‌شوند و از 1/4 اینچ (6 میلی‌متر) تا 2/11 اینچ (38 میلی‌متر) متغیر هستند.
انواع مته آهنی
بیت‌های مرکزی: برای ایجاد سوراخ در ماشین‌های فرز، پرس مته یا ماشین تراش به کار می‌روند.
مته‌های پیچشی: این مته فلزی رایج‌ترین بوده و دارای طرح مارپیچ با نوک مخروطی شکل است. متداول‌ترین نوع مته پیچشی HSS است و بسیار ارزان می‌باشد. برای برش چوب، پلاستیک و فلزات نرم بهترین گزینه هستند. دریل‌های پیچشی از مواد مختلفی مانند فولاد پر کربن، فولاد پرسرعت، کاربید و کبالت تشکیل شده‌اند و هر کدام مزایا و معایبی دارند. (کاربید قوی‌ترین نوع می‌باشد). با استفاده از این مته می‌توانید فلز، پلاستیک و چوب را سوراخ‌کاری کنید.
مته تیتانیوم: این مته در قسمت نوک با نیترید تیتانیوم پوشیده شده است و برای برش فولاد (چدن و فولاد ضد زنگ) بهترین گزینه می‌باشد. بیت پوشش داده شده با اکسید سیاه بهتر است روی آلومینیوم، فولاد نرم، برنج و مس استفاده شود تا عمر ابزار بهتری را ارائه دهد.
مته‌های پله‌ای: این مته‌ها برای حفاری سوراخ‌های پایلوت مورد استفاده قرار می‌گیرند و همچنین می‌توانند فایبرگلاس، ورق فلز، پلاستیک نازک، مقداری چوب و غیره را سوراخ کنند.
تفاوت مته چوب و آهن در چیست؟
با توجه به بررسی انواع مته‌های چوب و آهنی، می‌توانیم چگونگی تشخیص و تفاوت این دو مته را به صورت کلی و اساسی‌تری بررسی کنیم:
شکل و طرح
یکی از اساسی‌ترین تفاوت‌ها در این دو مته هنوسه آنها است که مته چوب دارای یک خار بسیار کوچک یا نوک بسیار تیز در مرکز می‌باشد. این قسمت برای نفوذ به چوب، طراحی شده و هدف اصلی آن ثابت نگه داشتن مته در مرکز آن است. این موضوع به طور کلی یک ویژگی تعیین کننده تمام مته‌های چوب می‌باشد. از طرف دیگر، مته آهنی فاقد چنین خاری است. مته‌های فلزی یک نوک برش مخروطی دارند که توسط فلوت‌های مارپیچی شکل قرار می‌گیرند. این تفاوت اصلی شماره یک است که هر یک از این مته‌ها را برای مواد مربوطه خود ایده‌آل می‌کند.
مواد
اگرچه ممکن است مته‌های چوب و آهنی از مواد یکسان ساخته شوند، اما مته‌های آهنی بایستی بسیار سخت‌تر و متراکم‌تر باشند تا بتوانند مواد سخت‌تری را سوراخ کنند. مته‌های طراحی شده برای چوب معمولاً از چیزی مانند فولاد پرسرعت، کبالت یا کاربید ساخته می‌شوند. مته‌های آهنی نیز معمولاً از این مواد ساخته می‌شوند اما با مواد اضافی پوشانده شده و به این ترتیب دوامشان افزایش می‌یابد. برای افزایش دوام، بسیاری از مته‌های فلزی را با اکسید سیاه یا تیتانیوم می‌پوشانند.
نیروی مورد نیاز
از آنجایی که چوب کاملاً نرم است، برای نفوذ به چوب به نیروی کمتری نیاز دارید. به بیان ساده، فلز بسیار سخت‌تر و متراکم‌تر بوده و به دلیل شکل مته آهنی، نیروی بسیار بیشتری برای نفوذ به سطح مورد نیاز است.
متمرکز ماندن
یکی از بزرگترین مزایایی که با مته چوب به دست می‌آورید، خار مرکزی آن است که به نگه داشتن سطح مورد نظر در مرکز مته کمک می‌کند. مته فلزی چنین خاری ندارد، به همین دلیل نگه داشتن سوراخ در مرکز و تراز مناسب را دشوار می‌نماید.
تولید گرما
همان‌طور که گفته شد، مته‌های فلزی معمولاً با نوعی فلز بسیار سخت و متراکم پوشانده می‌شوند، زیرا حفاری در فلز گرمای زیادی ایجاد می‌کند. حفاری روی چوب باعث ایجاد گرمای کمتری می‌شود.
نکته!
دانستن تفاوت مته چوب و آهن به شما کمک می‌کند تا ابزار مناسب برای پروژه خاص خود را پیدا کنید. هنگامی که ابزار مناسب را در اختیار دارید، می‌توانید هر سطحی را که روی آن کار می‌کنید به راحتی و بدون آسیب رساندن به سطح سوراخ کنید. به خصوص اگر با فلز کار می‌کنید، نمی خواهید با مته چوبی مواجه شوید که حتی نمی‌تواند سطح را خراش دهد (با مته چوب، فلزات سوراخ نمی‌شوند).
جدا از این که مته برای چوب یا فلز است، برای اینکه کار را به درستی انجام دهید، باید اندازه را نیز در نظر بگیرید. اندازه بر اساس نوع سوراخ‌هایی است که باید ایجاد کنید. استفاده از مته بزرگ روی یک سطح کوچک به جای ایجاد سوراخ، کل سطح را از بین می‌برد. شکل مته نیز بر اساس هدف شما تعیین می‌شود. برای سوراخ‌های مارپیچی، به یک مته با نوک مارپیچی نیاز دارید. برای سطوح حساس‌تر، به یک مته تیتانیومی یا مته دیگری نیاز دارید تا مطمئن شوید که به جسمی که روی آن کار می کنید، آسیبی نمی‌رسد.
سوالات متداول در مورد تفاوت مته چوب و آهن
چگونه یک مته چوب را از یک مته آهنی تشخیص دهیم؟
اگرچه بیشتر انواع مته‌ها کاملاً قابل شناسایی هستند، اما دو مته براد پوینت (چوب) و پیچشی (فلز) که با هم مخلوط می‌شوند، در نگاه اول، به عنوان یک تازه کار، می‌توانند تا حدودی شبیه به هم به نظر برسند. اما عدم استفاده از آنها برای هدف مناسب می‌تواند فاجعه بار باشد و منجر به سوختن آنها یا شکافتن چوب شود. در اینجا نحوه شناسایی هر یک از آنها آمده است:
ظاهر مته
در ابتدا بایستی ظاهر را ارزیابی کنید. به طور معمول، تمام مته‌های نقطه براد دارای یک خار نوک تیز هستند که در نوک مته قرار دارند. اگرچه برخی از دریل‌های پیچشی کاربید با کیفیت بالا برای داشتن نوک خود محور مانند این آسیاب می‌شوند، اما آنها برجسته و بیرون زده نیستند. معمولاً یک ناحیه مته پایلوت کوچک در سطح وب دارند که شبیه به یک قطعه مرکزی در نوک مته خواهند بود.
نکته دیگری که برای تشخیص تفاوت مته چوب و آهن باید به آن توجه کرد، نشانه‌هایی است که روی ساقه قرار دارند. اگرچه این موارد پس از استفاده، خیلی سریع از بین می‌روند، اما اگر نسبتا جدید هستند، باید بتوانید “کد” مختصر را برای شناسایی آنها ببینید. به عنوان مثال، ممکن است اندازه مته، سپس HSS (فلز – فولاد پرسرعت)، HHSCO (فلز – کبالت فولادی پرسرعت)، TIN (فلز – تیتانیوم)، یا W (چوب – معمولا HHS یا مواد مشابه) داشته باشد. .
طرح مته
اگر نمی‌توانید از طریق ظاهر این تفاوت را تشخیص دهید، باید به طرح نگاه کنید. راه اصلی دیگر برای تشخیص مته‌های چوبی و آهنی، مشاهده رنگ آنهاست. مته چوب معمولاً رنگ نقره‌ای دارند. درحالی‌که، مته‌های آهنی به دلیل پوشش کبالت، اکسید سیاه یا تیتانیوم، اغلب به رنگ مسی یا طلایی و همچنین خاکستری تیره یا سیاه هستند.
آیا می‌توانیم از مته چوب بر روی فلز استفاده کنیم؟
همان‌طور که در بالا گفته شد، برای سوراخ کردن چوب می‌توانید از مته فلزی استفاده کنید. با این حال، مکان‌یابی مته‌های پیچشی با قطر بزرگ بدون نوک خار، دشوار خواهد بود. آنها همچنین باعث خرد شدن می‌شوند. برای توضیح بیشتر، در صورتی‌که به طور ناخواسته از یک تکه چوب روی سطح فلزی استفاده کنید، احتمالاً قطعه چوبی را از بین خواهید برد.
برعکس، شما نمی‌توانید از یک مته چوب روی فلز استفاده کنید؛ زیرا نوک برش بلافاصله آسیب می‌بیند. اگر ضخامت مواد کمتر است، می‌توانید چند سوراخ روی فلزات نرم مانند آلومینیوم با مته ایجاد کنید؛ با این حال، بیت به سرعت می‌سوزد.