گوسفند شال بهترين نژاد سنگين وزن ايران و جهان است:
گوسفند شال که بومي منطقه بوئين زهراي استان قزوين است جزو بهترين نژاد سنگين وزن ايران و جهان است. قیمت گوسفند اين نژاد بالاتر از بقیه نژادهاست. این نوع دام ها سرعت رشد بالايي دارد و از نظر توليد شير نيز از توانايي کمي و کيفي خوبي برخوردار است. درصد وزن لاشه سرد به وزن زنده در برههاي پرواري اين نژاد ۹۹/۴۹ درصد و وزن چربي لاشه به وزن زنده حدود ۴۶/۱۳ درصد است.همچنین مقدار توليد پشم ساليانه قوچ يک الي ۳/۱ کيلوگرم و ميزان ميش ساليانه ۸/۰ تا يک کيلوگرم است.
بهترین نژادهای گوسفندان ایرانی:
بهترین نژاد پوستی: نژاد قره گل
گوسفندان این نژاد پوستی نرم و لطیف داشته و دارای پشم هایی مجعد و ظریف هستند. پشم این گوسفندان به دلیل نرم بودن تارهایش برای تولید پالتو و کلاه و … استفاده می شود. نژاد پوستی دارای دست و پای کشیده، باریک و ظریف است و پشمهایی دارای رنگ خاص با تارنازک و بلند اما کم پشت دارد و بره های جوان تر این نژاد پوست مرغوب تری دارند. در میان نژاد های پوستی جهان، بره قره گل پوست بسیار لطیفی دارد.
بهترین نژاد گوشتی: نژاد شال، لری، مهربان و افشاری
نژاد گوسفند افشاری مهمترین نژاد در ایران است زیرا در کشور ایران هدف اصلی از پرواربندی دام تولید گوشت آن است. نژاد های گوشتی را می توان با داشتن صفاتی چون پیشانی پهن، سینه بزرگ و گوشتی، گردن کوتاه و پر، کمر و پشت مستقیم و پهن، ران هایی حجیم و عضلانی، ساقهای درشت کپل پهن و بزرگ شناسایی کرد. مهمترین نژادهای گوشتی در ایران نژاد شال، لری، مهربان و افشاری هستند.
بهترین نژاد پشمی: نژاد ماکویی و بلوچی
برخی از نژادهای ایرانی تولید پشم بیشتری از سایر نژادها دارند. پس از نفت بیشترین مقدار صادرات غیر نفتی، پشم خام می باشد. گوسفندهای نژاد پشمی بدنی کشیده و باریک تر از نژاد گوشتی دارند. پشم این دام ها به شکل فشرده در سراسر پوست آنان توزیع شده است. مشهورترین نژادهای پشمی ایران نژاد ماکویی و بلوچی است
بهترین نژاد شیری: نژاد قزل
گوسفندان نژاد شیری دارای تولید شیر بیشتری نسبت به سایر نژادها هستند و اغلب دارای لگنی عریض و پهن و بدنی ظریف هستند. در این دام ها، پستان ها پرشیر و شکلی کاملا قرینه دارند. مهمترین نژاد شیری ایران نژاد قزل است.
انواع گوسفندان در ایران
تعداد نژاد گوسفندان در ایران تنها به چند مورد محدود نمی شود. بلکه تعداد زیادی از نژادهای مختلف وجود دارند که بستگی به شرایط آب و هوایی در شهر های مختلف پرورش داده می شوند. هر کشوری دارای شرایط آب و هوایی و اقلیم های مختلفی می باشد که بسیاری از جانداران در گونه ها و نژاد های متنوع در هر بخشی از آن در حال زیست هستند. این موضوع تنها منحصر به گونه های جانوری وحشی نمی باشد و حیوانات اهلی نیز در انواع مختلف در سراسر جهان به صورت متنوع وجود دارند. گوسفندان به عنوان یکی از انواع دام زنده حلال گوشت و اهلی که از سالیان دور مورد استفاده انسان می باشند نیز در نژاد های مختلف در هر منطقه ای وجود دارند.
به این صورت که برخی نژادها تنها در کشورهای خاصی امکان نگهداری و پرورش دارند. این نوع گوسفندان امکان رشد و بازدهی در دیگر کشورها را نخواهند داشت و حتی ممکن است در صورت تغییر شرایط آب و هوایی گوسفند مورد نظر تلف شود. بنابراین وقتی ما می خواهیم برای پرورش و پرواربندی گوسفندان مختلفی خریداری کنیم، باید حتما نژادی را انتخاب کنیم که در محل زندگی خودمان بیشترین بازدهی را داشته باشید.
شناسایی هر نوع دامی در هر کشور و منطقه ای برای دامداران لازم و ضروری نمی باشد. اما شناسایی معروف ترین نژاد گوسفندان در ایران می تواند برای هر دامداری جذاب باشد، در همین رابطه در این بخش به معرفی انواع برتر می پردازیم. به صورت کلی برای دسته بندی انواع نژاد گوسفندان در ایران برای تمامی گونه ها دسته بندی کلی در نظر گرفته شده است که شامل موارد زیر می باشد:
- گوسفندان نژاد گوشتی
- دام شیری
- گوسفند پشمی
- گوسفند نژاد پوستی
نکته قابل توجهی که در این بخش وجود دارد این است که برخی نژاد گوسفندان دارای چندین ویژگی می باشند. به این صورت که یک گوسفند هم می تواند جزو نژاد گوشتی باشد و هم از نژاد شیری و حتی برخی از آنها تمام 4 ویژگی را دارا می باشند. بنابراین حالت ترکیبی در آنها وجود دارد. هر نوع گوسفندی در هر نقطه ای از دنیا به صورت کلی در این دسته بندی ها قرار می گیرد. توجه داشته باشید که برخی نژاد ها می توانند در چند دسته بندی باشند و در زمینه های مختلف استعداد داشته باشند.
تاریخچه پرورش و پیدایش
طبق بررسی های صورت گرفته برای اولین بار چیزی حدود ده هزار (10000)سال قبل از میلاد گونه از نژاد بز ها که در دسته بز سانان قرار دارد پرورش داده میشد. در آن زمان تنها نژاد خاصی که جزو حیوانات وحشی (بز وحشی – کوهی) وجود داشته را برای پرورش و اهلی کردن به مزارع آورده اند. از آنجایی موضوع پیدایش گوسفندان موضوعی گسترده بوده و نیاز به توضیحات بیشتری دارد، ما در اینجا تنها یه همین اطلاعات مختصر بسنده کرده و در مقالات بعدی سایت به طور مفصل در رابطه با تاریخچه گوسفندان ایرانی صحبت می کنیم.
لیست بهترین نژاد گوسفندان ایران | ||
نوع نژاد | دسته بهره دهی | زیست بوم |
افشاری | گوشتی | استان زنجان |
گوسفند بلوچی | پشمی و گوشتی | سیستان و بلوچستان |
گوسفند بلوچی | پشمی و گوشتی | جنوب خراسان |
کردی | گوشتی | کردستان |
نژاد بختیاری | گوشتی | کهگیلویه و بویراحمد |
تالشی | گوشتی | تالش |
زل | گوشتی نوع بی دنبه | مازندران |
شال | گوشتی | قزوین |
دالاق | گوشتی | گلستان |
سنجابی | پشمی و گوشتی | کرمانشاه و کردستان |
زندی | پوستی و گوشتی | قم |
سنگسری | گوشتی | سمنان |
لری | گوشتی | لرستان |
قزل | شیری و گوشتی | آذربایجان شرقی |
فراهانی | پشمی و گوشتی | اراک |
کرمانی | پشمی و گوشتی | کرمان |
مغانی | گوشتی و شیری | آذربایجان غربی |
مهربانی | گوشتی | همدان |
بهترین نژاد گوسفند ایرانی
بهترین گوسفند ایرانی می توانند بر اساس اهدافی که دامداران از خرید آنها دارند می توانند برای هر فردی متغیر باشند. در کشور ایران در حدود 29 نژاد در مناطق و انواع مختلف وجود دارند، که هر شخصی بنا به نوع هدفی که از خرید دارد می تواند یکی از این نژاد ها را به عنوان بهترین انتخاب نماید. برای مثال برخی افراد به دنبال نژاد شیری هستند و گوسفندان این دسته را به عنوان بهترین ها تلقی می کنند و عده ای دیگر به منظور بهره وری از گوشت، گوسفندان گوشتی را به عنوان برترین ها تلقی می کنند. در ادامه به صورت کلی به معرفی مشهور ترین گوسفندان ایرانی می پردازیم.
دام افشاری بهترین نژاد گوسفندی ایران
دام افشاری ایران به عنوان یکی از دام های سنگین دنبه با توانایی وزن گیری و رشد سریع می باشد. این دام در سطح استان های مختلف غرب تا شمال غرب وجود دارد. با توجه به اینکه بازدهی بالایی دارد و می تواند از جنبه های مختلف برای دامداران سودآوری داشته باشد، بنابراین با جمعیت بالایی در این مناطق نگهداری می شود. جمعیت بالغ بر 2 میلیون راس در شهر های مختلف استان های همدان، آذربایجان غربی و شرقی، زنجان، اردبیل و … پرورش داده می شوند.
توانایی زیاد در زمینه وزن گیری و افزایش وزن سبب شده است تا این دام به عنوان یکی از بهترین نژاد های گوسفندان گوشتی ایرانی شناخته شود. که می تواند از نظر گوشتی بازدهی خوبی داشته باشد. درصد بازدهی لاشه گوسفندی برای این نژاد در حدود 60 درصد می باشد. لازم به ذکر است که بیشتر خرید های مربوط به دام کشتار از این نژاد می باشد.
دام شال
در ادامه معرفی برترین نژاد گوسفندان ایرانی به بررسی نژاد شال می پردازیم. بدون شک یکی از دام هایی که توانایی رقابت با دام قزل افشار را داشته باشد که بالاتر در مورد آن توضیحات لازم را ارائه دادیم، نژاد شال می باشد. خصوصیات مشابه و بسیار نزدیک به هم در این دو جنس وجود دارد. تنها تفاوت آنها از نظر نوع زیست بوم و رنگ بندی می باشد. لازم به ذکر است که این دام به همراه دام افشار برای کشتار و پرواربندی بسیار مورد توجه هستند و خرید های بالایی برای نژاد های نامبرده صورت می گیرد. گوسفنده شال می تواند از نظر شیردهی، تولید پشم و تولید گوشت با کیفیت بسیار خوب عمل کند. لازم است در اینجا نکته ای را خدمت شما اعلام کنیم. از آنجایی که دو نژاد افشاری و شال دارای ویژگی های مشابه زیادی هستند، در بخش می توانید اطلاعات لازم درباره آن ها را مطالعه کنید.
گوسفندان نژاد کردی
گوسفند کردی به دلیل ویژگی های خوب و مناسبی که دارد در دسته بهترین گونه گوسفندان ایران قرار گرفته است. با توجه به اینکه این نژاد می تواند در صورت مهیا بودن شرایط در کمترین زمان ممکن به وزن قابل توجهی دست پیدا کند، به همین دلیل این نژاد هم در دسته گوسفندان گوشتی ایرانی قرار گرفته است. این دام نیز در مواردی با دام افشاری دارای وجوه تشابه مختلفی است. خرید و فروش این نوع نیز به دو منظور کشتار و ذبح، و یا پروار بندی صورت می گیرد.
گوسفند سنجابی
پر جمعیت ترین نژادی که در بین شهر های استان کرمانشاه و به خصوص ایلات و عشایر این منطقه نگهداری می شود، دام سنجابی می باشد. این نوع علاوه بر اینکه می تواند در زمینه تولید گوشت بسیار خوب عمل کند، می تواند پشم مرغوب و با کیفیتی نیز تولید نماید که برای استفاده در صنایع متنوع بسیار کاربردی و پر طرفدار باشد تا در دسته برترین گوسفندان پشمی نیز باشد. تیپ های زردی، کلول، کژل جزو تیپ های مختلف این نژاد هستند.
دام مغانی
داشتن گوشت با کیفیت و عاری از چربی های اضافه سبب شده است تا دام دشت مغان بسیار پر طرفدار باشد. بهترین نژاد گوسفندان ایران شامل این مورد نیز می شود. وجود مراتع زیاد و گسترده در منطقه ای که این دام در آنجا پرورش داده می شود، امکان وزن گیری سریع را برای آن فراهم آورده است. تولید منظم شیر به صورت روزانه در کنار استعداد وزن گیری سریع سبب شده است تا این دام در زمره برترین ها باشد.
گوسفندان سنگسری
با توجه به اینکه این دام در مناطق گرم و معتدل پرورش داده می شود، بنابراین بیشترین میزان بازدهی را در این مناطق خواهد داشت. منطقه اصلی پرورش این دام سنگسر در حوالی سمنان می باشد. جمعیت 100 هزار راسی که در مناطق مختلف پراکنده شده اند می تواند نشانه خوبی برای بازدهی بالای این دام باشد. این دام در زمینه تولید شیر و سرعت رشد بالا بسیار مورد توجه می باشد.
نژاد فراهانی
برترین نژاد گوسفندان در ایران شامل گونه فراهانی نیز خواهد بود. کیفیت بالای پشم در این نژاد سبب معروفیت آن شده است. این نوع پشم در بسیاری از مصارف کاربرد دارد. علاوه بر این مورد، از نظر بازدهی لاشه گوشتی نیز بسیار مورد توجه می باشد. شهر هایی همچون آشتیان، اراک و فراهان را می توان منطقه اصلی پرورش و زیست این دام در نظر داشت. دامدارانی که نسبت به پرورش آن اقدام می نمایند می توانند از فروش پشم، شیر و همچنین فروش دام برای ذبح درآمد قابل توجهی داشته باشند.
نژاد گوسفندان کرمانی
گوسفندان کرمانی نیز شرایط مشابهی با گونه فراهانی دارند. شرایط زیست یکسان برای هر دو وجود دارد. این دام نیز مختص ماندگاری در شرایط گرم و خشک می باشد. بازدهی از نظر پشمی و گوشتی می تواند در این دام بسیار مورد توجه باشد. داشتن جثه متوسط در این دام سبب شده است تا بتواند از نظر بازدهی گوشتی نیز مورد توجه باشد. گوشت با کیفیت و با چربی کم را می توانید از ذبح این مورد به دست بیاورید.
گوسفندان زل
این نژاد را می توان متفاوت ترین مورد در بین بهترین نژاد گوسفندان ایرانی دانست. با توجه به خصوصیاتی که دارد از جمله داشتن دم به جای دنبه، بسیاری این گونه را حد واسط بین گوسفندان وحشی و اهلی می دانند. استعداد وزن گیری به مقدار بالا در کوتاه مدت در این دام وجود دارد. قدرت تولید شیر و پشم در این نوه به نسبت تولید گوشت کمتر می باشد. درصد باروری و دوقلوزایی بالا در این نژاد نیز مورد توجه دامداران می باشد.
نژاد گوسفندان بلوچی
تولید پشم مرغوب و با کیفیت در کنار قابلیت وزن گیری باعث شده است تا این دام در دسته گوسفندان گوشتی و پشمی قرار بگیرد. این گونه علاوه بر اینکه در قسمت هایی از ایران همچون استان های شرقی نگهداری می شود، در مناطق دیگری همچون جنوب غربی پاکستان و جنوب افغانستان نیز پرورش داده می شود. مرغوبیت جنس پشم به حدی زیاد می باشد که در صنایع ریسندگی و قالی بافی بسیار پر کاربرد است.