نماد سایت مجله آنلاین

ابزار دقیق چیست؟ | لیست تجهیزات | مشخصات فنی

امروزه عرصه ی صنعت و ابزار دقیق چنان با هم مانوس شده‌اند که نمی‌توان آن ها را از هم تفکیک نمود. ابزار دقیق قلب تپنده ی هر پروژه صنعتی است و تصور صنعت بدون کاربردهای ابزار دقیق، کار بسیار سختی است. وظیفه ی یک مهندس، آشنایی با تجهیزات ابزار دقیق و انتخاب مناسب آن، برای هر پروژه صنعتی است. در این مقاله قصد داریم تا ریزبین‌تر به فناوری ابزار دقیق نگاه کنیم و با ابزارها، انواع آن و کاربردهای مختلفی از جمله اندازه گیری، ارتباطی و کنترلی بیشتر آشنا شویم.

پس با ما همراه باشید.

آن چه شما در این مقاله می‌خوانید:

اگر شما در حوزه برق فعالیت داشته باشید، قطعا تا به‌ حال کلمه ی ابزار دقیق زیاد به گوشتان خورده است. این لغت از دو واژه ی ابزار و دقیق تشکیل شده است و منظور ابزارهایی هستند که دقیق کار می‌کنند اما منظور از دقیق کارکردن چیست؟ منظورمان اندازه‌گیری دقیق و با کمترین میزان خطاست؛ بنابراین می‌توان ابزار دقیق را ترکیب هنر و علم استفاده از تجهیزات دانست که به‌موجب آن کمیت‌های موردنظر با کمترین خطا و به‌خوبی اندازه‌گیری می‌شوند. این کمیت‌ها می‌توانند پارامترهایی مانند دما، فشار، فلو، سطح سیالات، غلظت گازها و مقادیر PH باشد. به طور مثال:

پس به طور رسمی‌تر و علمی‌تر می‌توان گفت که این نوع ابزار، تجهیزاتی هستند که برای نظارت، کنترل و اندازه‌گیری از آن ها استفاده می‌شود.

شما عزیزان می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر برای خرید تجهیزات ابزار دقیق به وب سایت ما مراجعه نمایید

تاریخچه 

هنوز نمی‌توان به طور یقین گفت که رشته کنترل و اندازه‌گیری توسط چه کسی اختراع شد اما ۲۶۰۰ سال قبل از میلاد مسیح، مهندسان روم باستان اولین کسانی بودند که با استفاده از وسایل اندازه‌گیری ساده و به طور دقیق، توانستند ارتفاع فونداسیون ساختمان های هرمی شکل خود را اندازه‌گیری کنند و سنگ‌های عظیم را انتقال دهند. رومیان همچنین توانسته بودند فلومترهای ابتدایی بسازند و به‌وسیله ی آن آب را هدایت و توزیع کرده و سرزمینشان را آبیاری کنند. شما می‌توانید وقایع مهم در تاریخچه ی شکل‌گیری این تجهیزات را در نمودار زیر مشاهده کنید.

جنگ جهانی دوم تاثیر به سزایی در پیشرفت سریع و رو به ‌جلوی ابزار دقیق داشت. ظهور عملیات‌های مبتنی بر نرم‌افزار و پیشرفت تکنولوژی، این رشته را بیش از هر زمانی تخصصی‌تر کرد. رشته ابزار دقیق در ایران تا قبل از سال ۱۳۸۵، زیرمجموعه ی رشته برق به ‌حساب می‌آمد اما بعد از گسترش ابزار دقیق و ارتباط آن با صنایع زیاد، تصمیم گرفتند تا رشته‌ای مجزا در صنعت برای آن در نظر بگیرند. مهندسین این حوزه را تحت عنوان مهندس ابزار دقیق و کنترل می‌شناسند.

اجزای تشکیل‌دهنده 

این علم از سه بخش زیر تشکیل شده است:

این ۳ فرآیند در کنار هم یک سیستم مکمل هستند که آن را سیستم کنترل اتوماتیک می‌نامیم و وظیفه ی آن انجام کنترل بر فرآیندی در یک مجموعه عملیاتی است.

اندازه‌گیری:

قسمت اندازه‌گیر، مقدار کمیت مورد نظر را اندازه‌گیری می‌کند. در صنایع پارامترهای مختلفی جهت کنترل اندازه‌گیری می‌شود. این پارامترها عبارت‌اند از:

کنترل‌کننده‌ها:

در تاریخچه ی علم ابزار دقیق به دوره‌های خاصی اشاره کردیم که به ‌واسطه ی آن، ابزارها دقیق‌تر و اتوماتیک شدند. قبل از نرم‌افزاری شدن این ابزارها، کنترل در صنعت به‌ صورت دستی و توسط عوامل انسانی صورت می‌گرفت. اما با اختراع ترانزیستور و کارت‌های الکترونیکی برای کنترل، استفاده از عوامل انسانی به طرز چشمگیری کاهش یافت. با ورود کامپیوترهای صنعتی به نام ، واحدها به‌سادگی کنترل می‌شدند. امروز نیز کنترل‌کننده‌های جدیدی به نام و کنترل‌کننده‌های فازی (FCD) وارد حوزه ی صنعت شده و وظیفه ی کنترل را به دست گرفته‌اند.

محرک‌ها:

محرک‌ها ابزارهایی هستند که سیگنال خروجی را از قسمت کنترل‌کننده گرفته و متناسب با این سیگنال عمل می‌کنند. از عمده ابزارهای خروجی می‌توان به و اشاره کرد. این ابزارها کمک می‌کنند تا پارامترهای قابل ‌اندازه‌گیری را در مقدار مطلوب مورد نظر نگه دارند.

تجهیزات تشکیل‌دهنده سیستم کنترلی

برای کنترل یک فرآیند ابتدا می‌بایست شناخت و درک عمیقی از دینامیک و رفتارهای آن فرآیند داشت. همچنین نیاز به اطلاعات دقیق لحظه‌ای برای کنترل یک کمیت بسیار حائز اهمیت است و باید کمیت مورد نظر همواره اندازه‌گیری شود. دستگاه‌های اندازه‌گیری معمولا از سه بخش تشکیل می‌شوند:

حسگر یا سنسور (Sensor):

جزء مهم‌ترین ابزار دقیق‌های صنعتی به شمار می‌آیند که برای اندازه‌گیری یک پارامتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. تقریبا برای اندازه‌گیری تمام پارامترهای فیزیکی و شیمیایی یک ابزار دقیق وجود دارد. سنسورها بر اساس نوع عملکرد، خروجی‌های متفاوتی دارند.

مبدل‌ها یا ، پارامترهای اندازه‌گیری شده توسط سنسورها را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کنند. یعنی اگر یک همراه با یک مبدل به کار برود، سنسور مقدار فشار را اندازه‌گیری کرده و به مبدل تحویل می‌دهد، سپس مبدل این مقدار را به یک سیگنال الکتریکی و قابل انتقال در شبکه ارتباطی تبدیل می‌نماید.

ترانسمیتر دستگاهی است که سیگنال مبدل را دریافت کرده و آن را تقویت می‌کند تا امکان فرستادن سیگنال به فواصل طولانی ایجاد شود. ترانسمیتر این فرآیند را بدون از دست‌ دادن کیفیت سیگنال و یا تداخل با سیگنال‌های دیگر انجام می‌دهد.

یک اندازه‌گیر خوب باید ویژگی‌های متعددی داشته باشد که به‌صورت خلاصه به آن ها اشاره کردیم. همچنین شما در تمام تجهیزات می‌توانید ویژگی‌های مرتبط با تجهیز موردنظر را مطالعه نمایید.

­­تجهیزات ابزار دقیق

شما به‌عنوان یک مهندس این حوزه باید با ابتدایی‌ترین و مهم‌ترین تجهیزات ابزار دقیق آشنا باشید تا بتوانید متناسب هر پروژه، تجهیز مدنظر را انتخاب کنید. از جمله این تجهیزات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

این تنها بخشی از تجهیزات ابزار دقیق هستند. امروزه با گسترش فناوری ابزار دقیق، شرکت‌های زیادی در حال تامین و توزیع این تجهیزات هستند. این تجهیزات در برندهای مختلف که ساخت کشورهای برتر جهان هستند، قابل ‌ارائه می‌باشند. به‌عنوان مرجع فروش ابزار دقیق نیز قابلیت ارائه ی محصولات موردنظر شما از برندهای معتبر و قابل‌اطمینان را دارا است.

کاربرد ابزار دقیق در صنایع مرتبط

امروز وقتی صحبت از انجام پروژه ی صنعتی می‌شود، تقریبا این امر محال است که از ابزار دقیق صحبت به میان نباشد. صنایع مختلف از ابزار دقیق استفاده می‌کنند تا فرآیندها با سرعت بهتر و خطای کمتر به نتیجه برسند.

ابزار دقیق در صنایع نفت و زیرشاخه

صنایعی که محصولات آن ها سیالات و مایعات هستند معمولا برای انتقال از خطوط لوله‌ای استفاده می‌کنند. همچنین برای ذخیره‌سازی در مخازن و برای اندازه‌گیری پارامترهای مختلف محصول، سیستم خاص خود را دارند.

به طور مثال نفت در حال عبور از خطوط لوله ی انتقال، و یا فشار گاز درون مخازن، همه مولفه‌هایی هستند که برای اندازه‌گیری آن ها به ابزار دقیق نیازمند هستیم. چرا که کوچک‌ترین خطا در اندازه‌گیری آن ها باعث به ‌وجود آمدن ضررهای بسیار کلان است.

ابزار دقیق در صنایع، معادن و سیمان

صنایع این‌ چنینی هم مانند صنایع حوزه نفت، برای کنترل صحیح فرآیند تولید و اندازه‌گیری پارامترهای خود از ابزار دقیق استفاده می‌کنند. به طور مثال در اندازه‌گیری سطح سیلوهای ذخیره‌سازی سیمان، کنترل و اندازه‌گیری فشار بخار در دیگ‌های بخار، کنترل و اندازه‌گیری دبی خروجی مایعات و ضایعات و اندازه‌گیری وزنهایپر صنعت فامکو، سال هاست فعالیت خود را در زمینه فروش تجهیزات ابزار دقیق با برندهای مطرح و روز دنیا آغاز نموده که با دانش فنی و اخذ تجارب متعدد، بزرگترین و مطرح ترین تامین کننده تجهیزات ابزار دقیق در این صنف قرار گرفته است و همواره بهترین محصولات از به نام ترین برندهای داخلی و خارجی را مطابق با نیاز مصرف در ایران ارائه می نماید.

هایپر صنعت فامکو ارائه دهنده انواع تجهیزات ابزار دقیق از جمله تجهیزات اندازه گیری سطح، تجهیزات اندازه گیری فشار، تجهیزات اندازه گیری دما، تجهیزات اندازه گیری فلو، تجهیزات کالیبراسیون، تجهیزات آنالایزر سیالات، تجهیزات اندازه گیری پرتابل برای پارامترهای فیزیکی، شیمیایی، برق و الکترونیک و غیره در انواع برندها می باشد.

ابزار دقیق یک زیرساخت برای سیستم کنترل و اتوماسیون شامل ابزاری مانند ، فلوکنترلر، ، پمپ، دتکتورگازیف ژنراتور، راکتور آزمایشگاهی و غیره می باشد. که با کمک این ابزار امکان اندازه گیری، انتقال، نمایش، ثبت و کنترل پارامترهای مهم فیزیکی همچون دما، فشار، فلو، سطح مایعات و غیره در پروسه های صنعتی به شکلی دقیق فراهم شده است.

ابزار دقيق را می توان به دو صورت دسته بندی كرد، يكی از نظر نوع عملکرد این ابزار؛ برای مثال ابزاری که عمل کنترل دما یا فشار و رطوبت و یا سطح را بر عهده دارند به كنترلر مشهورند و به همین ترتیب ابزار نمایش این مقادیر که به ایندیکیتور یا نمایشگر معروفند و ابزار انتقال اطلاعات مقادیر به صورت سیگنال های استاندارد که ترانسميتر یا منتقل کننده نامیده می شوند.

ابزار دقیق را همچنين می توان از نظر پارامتری كه این ابزار بايستی عملياتی بر روی آن انجام دهد دسته بندی کرد. برای مثال بخش های ابزار دقیق مربوط به دما نظیر کنترلر دما، و ترمومتر یا نمایشگر دما، ابزار اندازه گیری و کنترل دقیق فشار، یا سنجش جریان سیالات و انتقال مقادیر فلو یا کنترل فلو، ابزار سطح سنجی یا اندازه گیری سطح مواد درون مخازن و کنترل دقیق آنها و ابزار سرعت سنجی، ابزار رطوبت سنجی و غیره.

انواع تجهیزات ابزار دقیق

  1. سنسور

هر وسیله ای که قادر به اندازه گیری و تبدیل کمیت های فیزیکی به الکتریکی باشد، سنسور نامیده می شود. وظیفه یک سنسور دما اندازه گیری مقدار دما و تبدیل آن به سیگنال الکتریکی می باشد.

  1. ترانسمیتر

ترانسمیترها به طور کلی به تجهیزاتی گفته می شود که عمل اندازه گیری (سنسور)، تبدیل و تقویت سیگنال ها را در یک مجموعه انجام می دهند. ترانسمیترها تجهیزاتی هستند که در پروسه های بزرگ صنعتی کاربرد زیادی دارند زیرا فاصله ترانسمیترها از اتاق های کنترل بسیار زیاد بوده و فقط استفاده از ترانسمیتر است که در این شرایط منطقی به نظر می رسد.

  1. ترانسدیوسر

ترانسدیوسر ها در واقع مبدل های سیگنال های خروجی سنسورها به سیگنال های استاندارد هستند برای مثال استفاده از یک با خروجی هایی در حد میلی ولت در صنعت کاملا اشتباه بود لذا در این مواقع می توان از مبدل ترموکوپل به سیگنال ۰ – ۱۰ ولت استفاده کرد. ترانسدیوسر ها در کل یک مبدل هستند.

  1. نمایشگر

برای نمایش مقدار پارامترهای اندازه گیری شده تجهیزات ابزاردقیق باید از نمایشگرهایی که ورودی های آنها استاندارد می باشد استفاده کرد. برای مثال برای نمایش مقدار فشار یک سنسور و یا مقدار دمای اندازه گیری شده توسط سنسور از نمایشگرهایی باید استفاده کرد که همان سنسور را پشتیبانی کرده و یا ورودی های استانداردی همچون ۰-۱۰ ولت، ۴-۲۰ میلی آمپر را پشتیبانی می کنند.

  1. کنترلر

مرحله بعد از اندازه گیری کنترل می باشد، فرض کنید شما در یک پروسه قصد کنترل دمای یک مخزن آب را دارید، المان ها و تجهیزاتی که برای این کار نیاز دارید به شرح زیر می باشد: کنترلر، و کنترل ولو که میزان انرژی گرمایشی را کنترل نماید که این انرژی می تواند حرارت آتش باشد که کنترل ولو وظیفه کنترل گاز ورودی را برعهده دارد و یا انرژی تامین کننده می تواند گرمای بخار باشد که کنترل ولو مقدار دبی عبور بخار را کنترل می کند.

  1. عنصر نهایی

همانطور که از نامش مشخص است مرحله آخر هر پروسه را عنصر نهایی انجام می دهد (البته اگر پروسه کنترل باشد) که در پروسه های مختلف این عنصر نهایی متفاوت می باشد. شاید در یک پروسه عنصر نهایی یک کنترل ولو باشد، در پروسه ای دیگر یک موتور الکتریکی باشد، در پروسه ای دیگر جک های نیوماتیک و هیدرولیکی باشد و غیره. عملگر ها در واقع همان عنصر نهایی هستند.

قسمت های تشکیل دهنده ابزار دقیق

بخش اندازه گیر مقدار واقعی عنصر مورد نظر را اندازه گیری می کند. پارامترهای مختلفی در صنایع برای کنترل اندازه گیری می شود.
مهمترین پارامترهایی که در صنعت برای کنترل اندازه گیری می شود:

  1. اندازه گیری فشار (Measurement of the pressure)
  2. اندازه گیری درجه حرارت (Measurement of the temperature)
  3. اندازه گیری جریانات سیالات (Measurement of flow)
  4. اندازه گیری ارتفاع مایعات (Measurement of the level)

در ابتدای شروع صنعت که کنترل بصورت امروزی نبود کنترل بوسیله عوامل انسانی انجام می شد سپس با پیشرفت علم سیستم کنترل اتوماتیک با بوجود آمدن ادوات نیوماتیکی (بادی) وارد مرحله جدیدی شد. بعد از مدتی با اختراع ترانزیستور استفاده از کارت های الکترونیکی برای کنترل آغاز شد با بوجود آمدن این قطعات کنترلی استفاده از عوامل انسانی برای کنترل کمتر می شد. در ادامه پیشرفت علم کامپیوترهای صنعتی با نام plc  وارد صنعت شدند بوسیله این plc ها واحدها به آسانی کنترل می شدند و تغییرات نیز به آسانی در واحدها انجام می گرفت.

امروزه کنترل کنندهای جدیدتری بنام سیستم کنترل کننده توزیع پذیر (DCS) و کنترل کننده های فازی (FCDD) وظیفه کنترل را در واحدهای صنعتی بر عهده دارند.

شما می توانید با خرید تجهیزات برق صنعتی از سایت ما یک تجربه عالی را از خرید این میکروسوییچ های پر کاربرد تجربه نماید.

محرک ها ادواتی هستند که سیگنال خروجی را از قسمت کنترل کننده می گیرد و متناسب با این سیگنال ها عمل می کند. از عمده ادوات خروجی می توان به شیرهای کنترل و الکتروموتورها اشاره کرد. این ادوات با عملکرد خود باعث کنترل پارامترهای اندازه گیری شده در مقدار مطلوب و مورد نظر می شوند. این ادوات گستره تنوعی زیادی دارند.

ویژگی های اندازه گیری

لیست مشتریان مطرح بخش تجهیزات ابزادقیق

محصولات تولید شده، می‌توان کاربرد ابزار دقیق را به‌وفور یافت.

برای آشنایی تخصصی با ابزار دقیق می توانید بابا ادیسون  را مطالعه فرمایید.

 

خروج از نسخه موبایل