در سال های اخیر شرکت برق و وزارت نیرو با کمک گرفتن از متخصصین این حوزه کنتور های برق را بروز رسانی کردند. در گذشته کنتورهای برق بصورت سنتی فقط یک موتور داشت و مقدار جریان مصرفی را محاسبه می کرد. این روش مصرف در گذشته پاسخگوی نیاز مردم بود.اما کم کم مصرف بیش از اندازه مردم از برق باعث شد تا به فکر مسئولین برسد که چاره ای در جهت مصرف بهینه بیابند. پس از بررسی های زیاد تنها توانستند با اضافه کردن هزینه برق در بعضی ساعات ، مصرف آن را کاهش دهند.
ساعات خاص ساعاتی است که اگر در این اوقات برق مصرف شود هزینه آن بیشتر از ساعات معمولی است. با این دیدگاه به سراغ تولید کنتورهای برق با قابلیت جدید رفتند. حال محاسبه این مصرف چگونه است ؟ به نظر می رسد که نحوه محاسبه کنتور برق دیجیتال کار سختی است اما در این مقاله باید دید با چه روشی محاسبه می شود.
کنتور برق چیست ؟
همانطور که می دانید کنتورها کنترل کننده و ثبت کننده مقدار جریان عبوری از یک مسیر هستند. در سیستم برق رسانی کشور نیز ، کابل های برق توسط تیرهای بلند به درب منازل رسیده اند. از درب منازل به داخل خانه منتقل می شوند. قبل از این که این برق به مصرف داخلی برسد ابتدا یک کنتور جلوی درب حیاط به عنوان ثبت کننده جریان عبوری عمل می کند و مقدار برق مصرفی را محاسبه می کند. در گذشته این کنتور ها به صورت سنتی بودند اما امروزه این کنتور ها با تکنولوژی جدید می توانند در ساعات خاص مقدار مصرف را بیشتر نمایش دهند.
مامور برق در گذشته با مراجعه به درب منازل از مقدار برق مصرفی خانوار خبردار می شد و آن را ثبت می کرد. سپس با رساندن به اداره برق محاسبه صورت می گرفت و قبض صادر می شد. قبض صادره به درب منازل می رسید و در زمان مقرر باید پرداخت می شد. حال اما حضور مامور برق به منازل کم شده است. بیشترین تاثیر را اینترنت بر اوضاع گذاشت. از طرفی بیماری کرونا و همه گیری این پاندمی بازدید حضوری از کنتور برق را برای ماموران سخت کرد. به همین خاطر سیستم جدید توانست کارایی خود را بهتر نشان دهد.حال در اکثر خانه ها کنتور برق 3 زمانه نصب می باشد و کنتورهای سنتی دیگر جمع شده اند. کنتور های سه زمانه این مزیت را نسبت به کنتور های دیگر دارند که کاملا دقیق کوچکترین مصرف را ثبت می کنند.
روش خواندن کنتور برق
روش خواندن کنتور های جدید و دیجیتالی بسیار سخت است. برای همین شرکت توزیع نیروی برق با یک روش ساده تلاش کرده است تا بتواند این امر را برای مشترکین آسوده کند. در این روش پس از دریافت پیامک شرکت برق با توجه به شماره بدنه سریال کنتور که برایتان ارسال شده، کنتور خود را شناسایی کنید. سپس برای کنتورهای دیجیتال سه تعرفه ای ، با فشار دادن دکمه نمایشگر می توانید ساعت، تاریخ و تعرفه، مجموع مصارف اعداد، تعرفه یک، میان باری، تعرفه دو، اوج بار و تعرفه سه کم باری را بخوانید و یادداشت کنید.
با خواندن این اعداد و یادداشت آن به سراغ روش بعدی در مرحله بعد بروید.اگر کنتور شما از نوع قدیمی یا مکانیکی تک تعرفه می باشد می توانید کارکرد کنتور را بدون در نظر گرفتن رقم آخر سمت راست بخوانید و با یکی از روش‌های اعلام شده در زیر به شرکت برق ارسال کنید.
- ارسال از طریق لینک سامانه که در پیامک برای شما ارسال شده است
- پیامک کردن اطلاعات یاداشت شده به سرشماره پیامکی
- اعلام به مامور قرائت کنتور با زنگ زدن به شماره مندرج در پیامک
- بواسطه سایت شرکت توزیع نیروی برق و مراجعه به آن
- از طریق اپلیکیشن موبایلی خدمات غیر حضوری برق که در سایت این شرکت موجود است
روش محاسبه قبض برق کنتور
همه شما حتما می خواهید با روش محاسبه برق مصرفی خود آشنا شوید. برای این کار باید ابتدا کنتور خود را چک کنید و اعدادی را که برای شرکت برق با روش های بالا فرستاده اید بخوانید. بعد آنها را با قرار دادن در فرمولی که در ادامه بیان می کنیم، به مقدار مصرف برق خود و هزینه آن خواهید رسید. ابتدا باید گفت که کنتور های تک زمانه یا قدیمی با کنتور های جدید یا دیجیتالی تفاوت دارند. به همین خاطر نحوه محاسبه این کنتورها نیز مهم است. در زیر به معرفی و روش محاسبه مقدار هزینه برق مصرفی کنتور های تک زمانه و سه زمانه می پردازیم.
کنتور های تک زمانه یا قدیمی
کنتورهای قدیمی یا کنتورهای تک زمانه ، به کنتورهایی می گویند که در گذشته برای خانه ها تعبیه می شد. این کنتورها مصرف برق را در کلیه ساعات به یک صورت نشان می داد و از این طریق باعث می شد تا هزینه مصرف در هر ساعت از شبانه روز به یک صورت محاسبه شود. حال این که مصرف برق در بعضی ساعات از شبانه روز با هم متفاوت است. مثلا مصرف برق در شب بیشتر از روز است. از زمانی که اصلاح کم باری یا پرباری به سازمان برق رسید دیگر کنتورهای قدیمی پاسخگو نبود. برای همین به سراغ کنتور های جدید باید رفت. با این حال هنوز در برخی نقاط کشور کنتور های قدیمی وجود دارد که باید روش محاسبه مصرف آن را بدانیم.
برای مثال : مصرف کل دوره ای در طول ۵۶ روز، ۱۴۴ کیلو وات ساعت (kwh) بوده است. عدد ۱۴۴ را بر ۵۶ تقسیم کنید و مقدار به دست آمده را در ۳۰ (تعداد روزهای ماه) ضرب کنیم تا متوسط مصرف ۳۰ روزه به دست آید. با محاسبات انجام شده ، رقم ۷۷.۱۴ کیلو وات ساعت (مصرف در یک ماه) خواهد بود.در گذشته برای این که بدانند کدام خانوار بیشتر برق مصرف می کند به این روش پلکانی مصرف او را محاسبه می کردند. در این روش مقدار 30 روز را حساب کرده و نسبت به میانگین مصرف می سنجیدند. اگر نزدیک به میانگین بود مصرف او عادی و اگر بیشتر بود یعنی او بیشتر از حد معمول روزانه مصرف کرده است. در صورتی که کمتر از میانگین مصرف کرده بود او مشترک کم مصرف به حساب می آمد.
محاسبه قبض برق کنتور تک زمانه
در کنتور تک زمانه مقدار مصرف با توجه به میانگین روزانه محاسبه می شود. در این روش هر مقدار مصرف که یک کنتور داشته است با میانگین بدین صورت حساب می شود که میانگین مصرف و میانگین مصرف 30 روزه را برابر گرفته و مازاد آن بصورت پلکانی افزایش می یابد.برای مثال اگر بخواهیم مصرف برق مطابق با میانگین مصرف را ضرب 100 کنیم، مصرف اضافی را باید مطابق با افزایش قیمت مندرج در قبض حساب کنیم. مصرف مازاد بصورت پله کانی از 0 تا 100 یک ضریب دارد. از 100 تا 200 یک ضریب دیگر و از 200 تا 300 ضریب دیگری را شامل می شود. این ضرایب همچنان با افزایش مصرف بالاتر می رود و خانوار پر مصرف باید هر مقدار مصرف را مطابق با جدول محاسبه کنید.
این جدول ضرایب مازاد مصرف را در سایت شرکت توزیع برق می توانید بیابید.آبونمان یکی دیگر از هزینه هایی می باشد که باید به همراه قبض پرداخت کنید. آبونمان یک حق اشتراک است و در ازای هزینه های تعمیر، نگهداری و بهسازی خطوط انتقال در شبکه برق از مشترک اخذ می شود.مالیات بر ارزش افزوده که نه درصد محاسبه می شود از دیگر هزینه هایی است که به همراه قبض برق باید پرداخت گردد. این مبلغ بر روی قبوض بعد از حساب تمامی موارد بصورت یکجا در بخش مبلغ قابل پرداخت محاسبه شده است.
نکته : به گفته شرکت توزیع برق، مصارف خانگی آن در تمام سطوح کشور -بجز در برخی شهرهای کوچک و مناطق محروم ، قیمت برق بصورت یکسان محاسبه می شود.
کنتورهای سه زمانه
به کنتور های دیجیتالی که وظیفه دارند تا در سه زمان مختلف اطلاعات مصرف مشترک را ثبت کنند ،کنتور سه زمانه می گویند. این کنتورها بخاطر این که مصرف را بصورت تفکیک در سه بازه اوج بار، میان باری و کم باری محاسبه می کند بسیار مهم هستند. منظور از این سه بازه ساعاتی است که بیشترین فشار بر روی شبکه برق کشور وارد می شود و مصرف کنندگان باید در این ساعات کمتر برق مصرف کنند.
اگر در این ساعات مصرف برق افزایش یابد مشترک باید هزینه بیشتری پرداخت کند. به این ساعات پر مصرف ، ساعات اوج بار می گویند. در مقابل این ساعات برخی ساعات هستند که مصرف بصورت عادی است که ساعات میان باری گفته می شود . برخی ساعات در شبانه روز هم هستند که مصرف برق در آنها به شدت کاهش می یابد. یا طول روز یا نیمه شب که خیلی از خانواده ها خواب هستند باعث می شود تا با کم باری مواجه باشیم.ساعات مختلف اوج بار و میان باری و کم باری در نیمه اول و نیمه دوم سال متفاوت است. برای درک این موضوع به ساعات زیر دقت کنید.
| نیمه اول سال | میان باری | ساعت ۷_۱۹ |
| نیمه دوم سال | میان باری | ساعت ۱۸-۶ |
| نیمه اول سال | اوج بار | ساعت ۱۹_۲۳ |
| نیمه دوم سال | اوج بار | ساعت ۲۲-۱۸ |
| نیمه اول سال | کم باری | ساعت ۲۳_۷ |
| نیمه دوم سال | کم باری | ساعت ۶-۲۲ |
کنتورهای برق سه زمانه یا دیجیتالی بدین صورت است که در ساعات اوج مصرف مقدار آن را جدا ثبت می کنند. همچنین در ساعات میان باری و کم باری را نیز بصورت جدا ثبت می نمایند.