هر ساله به دلایل مختلفی مثل آلودگی هوا، سرما و یخبندان، وقوع سیل و زلزله مدارس تعطیل می‌شوند و در نتیجه این تعطیلی هم کاهش زمان و کیفیت آموزش اتفاق می‌افتد. هر چند گاهی آموزش‌ها در این روزها به صورت مجازی برگزار می‌شود، اما به دلیل ضعف‌هایی که این نوع آموزش دارد، آنطور که باید و شاید مفاهیم درست به دانش‌آموزان منتقل نمی‌شود.
به گزارش مجله آنلاین، جوان آنلاین نوشت: روز گذشته دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش اعلام کرد، طرح اصلاح تقویم آموزشی مدارس در نوبت بررسی و تصویب در صحن علنی مجلس است که در صورت تصویب، زمان شروع و پایان سال تحصیلی تغییر می‌کند و اختیارات بیشتری به سطوح اجرایی با توجه به شرایط مختلف در جغرافیای کشور داده می‌شود.
تعطیلات گاه و بیگاه مدارس در حالی اتفاق می‌افتد که هیچ جبرانی برای زمان آموزش از دست رفته وجود ندارد، به همین دلیل دانش‌آموزان با مشکلات زیادی برای یادگیری دروس مواجه هستند. هر چند پیام‌رسان شاد برای کمک به یادگیری دانش‌آموزان در روزهای کرونا و پس از آن برای آموزش در روزهای تعطیل فعال شده‌است، اما معلمان و والدین می‌گویند که این پیام‌رسان مشکلات زیادی داشته و دارد که نمی‌تواند همانند آموزش حضوری کارا باشد. تجربه تدریس آنلاین با شیوه فعلی به همه ثابت کرده که این نوع آموزش در بهترین حالت نیز نمی‌تواند بیش از ۵۰ درصد مؤثر واقع شود.
تغییر تقویم آموزشی مدارس در انتظار تأیید مجلس
هر ساله کشمکش زیادی میان وزارت آموزش و پرورش، وزارت بهداشت و سازمان مدیریت بحران ایجاد می‌شود که بر سر دو راهی سلامت دانش‌آموزان و کیفیت آموزش قرار می‌گیرند و برایش تصمیم‌گیری می‌کنند. موضوعی که سبب‌شده تا روز گذشته محمود امانی طهرانی، دبیر کل شورای عالی آموزش و پرورش خبر از احتمال تغییر زمان آغاز سال تحصیلی ۱۴۰۳ بدهد. او در این رابطه توضیح داد: «یک طرح در مجلس شورای اسلامی برای اصلاح تقویم آموزشی تهیه شده‌بود که به شورای عالی آموزش و پرورش جهت بررسی ارجاع شد و در شورا اصلاحاتی روی این طرح به عمل آمد و سپس به مجلس بازگردانده‌شد. این طرح در کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس تصویب شد و هم اکنون در نوبت بررسی و تصویب در صحن علنی مجلس است.»
امانی طهرانی افزود: «در صورتی که این طرح به مصوبه مجلس تبدیل شود، مصوبه قبلی که زمان شروع و پایان سال تحصیلی را دقیقاً معین کرده، ملغی می‌شود و اختیارات بیشتری به سطوح اجرایی با توجه به شرایط مختلف در جغرافیای کشور داده می‌شود.»
او در پاسخ به این پرسش که آیا این طرح در برگزاری امتحانات نهایی خلل ایجاد می‌کند یا خیر، گفت: «امتحانات نهایی امری است که در یک برنامه واحد کشوری قابل ارائه است، اما در بسیاری از مناطق می‌توانند طول سال تحصیلی خود را با مقداری برنامه‌ریزی بهتر با توجه به شرایط آب و هوایی خود تنظیم کنند.»
کمترین و پراکنده‌ترین زمان آموزش را داریم!
آزمون‌های بین‌المللی همانند تیمز و پرلز که برای سنجش کیفیت آموزش و یادگیری وجود دارند، نشان داده که زمان آموزش در ایران کمترین زمان آموزشی در قیاس با سایر کشورهاست، از طرفی تعطیلات هر چند وقت یکبار مدارس نیز کیفیت آموزش را به پایین‌ترین سطح خود رسانده‌است.
طبق قانونی که مجلس در سال ۷۶ تصویب کرده، مدارس باید از اول مهرماه شروع به کار کنند، این قانونی است که دست و پای مدارس را برای جبران زمان از دست رفته آموزش بسته است. به همین دلیل یکی از پیشنهادات مطرح شده برای جبران کاستی‌های آموزشی افزایش بازه زمانی شروع و پایان سال تحصیلی مدارس بوده‌است که حالا در مجلس شورای اسلامی پیگیری می‌شود. به این ترتیب مثلاً سال تحصیلی از نیمه شهریورماه آغاز می‌شود و تا اواخر خرداد ادامه پیدا می‌کند. از آنجایی که شرایط جغرافیایی در نقاط مختلف کشور متفاوت است، این طرح در صورت تصویب، اختیار روزهای آموزشی را به مناطق و سطح استان‌ها می‌دهد تا با توجه به محاسبات دمایی و هوایی منطقه خود نسبت به تعطیلی یا عدم تعطیلی مدارس‌شان تصمیم بگیرند.
در حال حاضر متأسفانه هیچ حساب و کتابی برای اجرایی شدن تمام و کمال ساعات آموزشی در مدارس وجود ندارد. مثلاً ۹۲۵ ساعت آموزش برای مقاطع ابتدایی تعیین شده، اما تعطیلات گاه و بیگاه سبب می‌شود تعداد زیادی از مدارس تنها ۶۰۰ ساعت آموزشی داشته باشند. در چنین شرایطی اگر به مدارس در مناطق مختلف اختیار داده شود تا بر اساس شرایط خاص منطقه‌ای خود، میزان ساعت آموزش مصوب‌شده را تکمیل کنند، کیفیت آموزش نسبت به شرایط فعلی ارتقا پیدا خواهد کرد. البته این در صورتی است که مسئولان وزارت آموزش و پرورش، پایش و نظارت دقیقی بر این مسئله داشته باشند تا هر مدرسه ساعت مصوب‌شده آموزشی را حتماً اجرا کند.
والدین هم گلایه دارند
والدین از تعطیلات گاه و بیگاه مدارس گلایه دارند و می‌گویند که این تعطیلات موجب افت کیفیت آموزش فرزندشان شده‌است. در این رابطه، مادر یکی از دانش‌آموزان پایه هفتم به «جوان» می‌گوید: «گاهی شرایط غیرقابل پیش‌بینی اتفاق می‌افتد و مسئولان ناچار می‌شوند مدارس را تعطیل کنند، مثلاً سیل و زلزله، اما وقتی هر سال آلودگی هوا و بارش برف و یخبندان تکرار می‌شود، می‌توان برای آن فکری کرد. مثلاً روزهای دیگری از سال را به عنوان جبران آموزش فرزندانمان درنظر بگیرند یا هر تصمیم دیگری که مسئولان و کارشناسان آموزشی باید به آن برسند.»
او ادامه می‌دهد: «تعطیلات مکرر دانش‌آموزان را بد عادت می‌کند و چه بسا اینکه آن درسی را که یاد گرفته‌اند، از یاد می‌برند. این‌ها سبب می‌شود که دانش‌آموز از درس زده شود یا آنها را به خوبی یاد نگیرد.» در این میان تعطیلات مدارس که در برخی از روزها به دلیل آلودگی هوا و یخبندان اتفاق می‌افتد، مشکلاتی را برای مادران شاغل ایجاد کرده‌است. یکی از مادران شاغل در این رابطه می‌گوید: «دو فرزند دارم که یکی از آنها کلاس اول ابتدایی است و دیگری در مقطع متوسطه اول تحصیل می‌کند، گاهی به دلیل تعطیلاتی که برای مقطع ابتدایی اعلام می‌شود، نمی‌توانم سرکار بروم، چراکه باید در خانه بمانم و برای مرور درس‌های فرزندم به او کمک کنم تا درس‌ها را آنلاین بخواند، اما مگر من چند روز مرخصی دارم که آنها را برای تعطیلات مدرسه فرزندم استفاده کنم؟»
قوانین موجود پاسخگوی نیاز و اقتضائات کنونی نیست
آیا طرح تغییر شروع سال تحصیلی همه جوانب را سنجیده و کارشناسان خبره آن را مورد بررسی قرار داده‌اند؟ آنطور که اداره روابط عمومی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی اعلام کرده، پیش‌نویس طرح اصلاح قانون تقویم آموزشی توسط مرکز پژوهش‌ها در تعامل با کارشناسان دستگاه‌های مختلف و معاونت قوانین مجلس آماده شده است. بر اساس این گزارش، مدیریت بهینه زمان آموزش یکی از عوامل مهم در کیفیت‌بخشی به فعالیت‌های آموزشی و تربیتی مدارس است که این امر با تفویض اختیار مناسب، محقق خواهد شد.
همچنین در تشریح دلایل توجیهی این پیش‌نویس بیان شده که تقویم آموزشی مدارس دارای مؤلفه‌های مختلفی از جمله شروع و پایان فعالیت مدارس در روزهای سال، شروع و پایان فعالیت مدارس، ساعات شبانه‌روز و تعطیلات پیش‌بینی نشده‌است که اتخاذ تصمیمات متمرکز یکسان در مورد آنها، مشکلات و مسائل متعددی را ایجاد می‌کند. بر همین اساس مرکز پژوهش‌های مجلس معتقد است که با توجه به گستردگی شرایط اقلیمی و جغرافیایی کشور، تهیه یک چارچوب کلان ملی برای تدوین تقویم آموزشی ملی و واگذاری بسیاری از اختیارات به شوراهای آموزش و پرورش استان، مناطق و مدارس بسیار ضروری است. در ادامه این گزارش، ناهماهنگی تعطیلات مدارس با تعطیلات اولیای شاغل که سبب می‌شود عملاً تعطیلات مدارس چندان مورد استفاده مدارس و اولیا قرار نگیرد نیز مورد توجه قرار گرفته شده‌است، چراکه تعطیلی مدارس، همزمان با فعالیت ادارات و مدارس در ایام نوروز تا حد زیادی سبب می‌شود بخش عمده‌ای از تعطیلات نوروزی مدارس برای استفاده خانواده مفید واقع نشود و دانش‌آموزان به دلیل اشتغال والدین به خوبی از این تعطیلات استفاده نکنند. از طرفی تعطیلات مدارس در روز پنج‌شنبه و فعالیت سازمان‌ها در این روز سبب شده عملاً هدف اصلی این طرح که ایجاد شرایطی برای حضور فرزندان در کنار خانواده است، محقق نشود.
بر اساس این پیش‌نویس، یکی از مسائل مهم در مدیریت زمان آموزش، شروع رسمی فعالیت مدارس در ابتدای آنلاین و بعد از تعطیلات نوروز است که تعیین یک روز ثابت (اول آنلاین یا ۱۴ فروردین) به عنوان شروع فعالیت مدارس و عدم‌توجه به تعطیلی روزهای قبل یا بعد از این دو تاریخ، یکی از رویدادهایی است که عملاً چند روز از سال تحصیلی را به حالت نیمه تعطیل در می‌آورد. شروع تعطیلات نوروز در اسفند ماه نیز تا حد زیادی از همین قاعده تبعیت می‌کند، بنابراین به نظر می‌رسد برای پرهیز از چنین وضعیتی و تعیین یک تاریخ یکسان برای شروع فعالیت و پایان فعالیت مدارس در هر سال، نیاز است اختیارات شورای آموزش و پرورش استان و شهرستان در مورد تقویم آموزشی به رسمیت شناخته شود و هر یک بتوانند برای مبنای فرهنگ و اقتضائات استانی و شهرستانی خود، شروع و پایان سال تحصیلی را روز اول هفته و به تناسب آن زمان پایان فعالیت را به روز پایان هفته تغییر دهند. بنابراین با توجه به اینکه قوانین و مصوبات موجود به درستی پاسخگوی نیاز و اقتضائات کنونی نیستند، بر همین اساس مرکز پژوهش‌های مجلس پیش‌نویس طرح اصلاح قانون تقویم آموزشی را در تعامل با معاونت حقوقی مجلس و دیگر دستگاه‌های مرتبط آماده و به رئیس مجلس ارائه کرده‌است.
انتهای پیام