زمینه‌های پرخاشگری در صفحات ورزشی اینستاگرام

در یک پژوهش بررسی شد؛

به گزارش گروه پژوهش خبرگزاری علم و فناوری آنا، امروزه فضای مجازی، فاصله انسان‌ها در اقصی نقاط جهان را در کمتر از دقایقی درهم نوردیده و این موج چهارم به قول الوین تافلر امکان ارتباط و تبادل مجازی را با همگان فارغ از پست و مقام و ملیت و نژاد و دین و…فراهم کرده است.

مریم و فاطمه احمدی گیوی با همکاری فردین علی‌خواه (عضو هیئت علمی گروه جامعه شناسی)، در مقاله‌ای با عنوان «بررسی مولفه‌ها و زمینه‌های پرخاشگری در صفحات ورزشی شبکه اینستاگرام»  به این موضوع پرداخته‌اند که در این عصر مجازی که به سرعت ابزار تکنولوژی ارتباطات توسعه می‌یابد، شبکه‌های اجتماعی تلفن‌های همراه، تبدیل به بزرگترین و قدرتمندترین رسانه‌هایی شده‌اند که ایده دهکده جهانی را به تحقق نزدیک ساخته‌اند.

این پژوهشگران می‌نویسند که تلگرام و اینستاگرام از معروفترین و پرمصرف‌ترین این شبکه‌ها هستند. اینستاگرام را می‌توان رسانه‌ای تصویری برای افراد حقیقی یا حقوقی دانست که خاطرات یا رخداد‌ها و اخبار روزانه‌شان را به‌گونه تصویری با یادداشت کوتاهی به معرض اشتراک و نظردهی یا کامنت‌گذاری دیگران می‌گذارند.

* پرخاشگری و لمپنیسم نوشتاری

این پژوهشگران در این مقاله به این موضوع اشاره کرده‌اند که با نگاهی به کامنت‌های کاربران ایرانی برای دیگر کاربران ایرانی یا غیرایرانی اعم از سیاستمداران، ورزشکاران، هنرمندان و…در اینستاگرام حاکی از فراوانی بالایی از پرخاشگری، فحاشی، تمسخر، توهین و چرت و پرت‌گویی است. این هرزنویسی‌ها گاهی به قدری با آبرو و اعصاب فرد بازی می‌کند که کاربران مورد حمله را وادار به خصوصی کردن صفحه خود و یا حتی بعضا حذف اکانت اینستاگرام خود می‌کند.

هرزنویسی‌ها گاهی به قدری با آبرو و اعصاب فرد بازی می‌کند که کاربران مورد حمله را وادار به خصوصی کردن صفحه خود و یا حتی بعضا حذف اکانت اینستاگرام خود می‌کند.

از نظر آنان این خشونت نوشتاری کاربران ایرانی در شبکه‌های اجتماعی به صفحات بسیاری از شخصیت‌های جهانی راه پیدا کرده و از این‌رو یکی از موضوعات مورد نقد و بررسی رسانه‌های دنیا قرار گرفته است.

از نظراین نویسندگان این خشونت و لمپنیسم نوشتاری، چهره زشت و پنهان فرهنگی بخشی از مردم ایران را در ویترین این شبکه اجتماعی به نمایش می‌گذارد. این فحاشی‌ها و نوشته‌های غیراخلاقی در تخریب و توهین به برخی از شخصیت‌های سیاسی و ورزشی و اجتماعی جهانی به قدری زیاد شده است که لقب‌های عجیبی در تعدادی از رسانه‌های دنیا به کاربران ایرانی داده شده است.

* قواعد و مولفه‌های خشونت و بی‌اخلاقی کاربران ایرانی در اینستاگرام

مریم و فاطمه احمدی گیوی و فردین علی‌خواه دراین مقاله به بررسی ابعاد پرخاشگری و بی‌اخلاقی کاربران ایرانی در شبکه اینستاگرام پرداخته‌اند.

اینان در این مطالعه در پی آن هستند که توصیفی از وضعیت این پرخاشگری‌ها و خشونت‌های نوشتاری حاکم بر این شبکه را ارائه دهند.

جامعه مورد مطالعه این پژوهشگران در این مقاله، صفحات یا پیج‌های اشخاص حقیقی و حقوقی ورزشی این شبکه اجتماعی است. روش‌های مورد استفاده، روش‌های تحقیق اسنادی و تحلیل محتواست.

نمونه‌های مورد بررسی این نویسندگان در این پژوهش، صفحات کاربران ورزشی است که مورد فحاشی و هجوم غیراخلاقی سایر کاربران قرار گرفته‌اند. پیج‌های وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون‌های ایرانی و جهانی، طرفداران تیم‌ها و افراد (San page)، طرفداران متعصب تیم‌های ورزشی علیه تیم‌های دیگر، رسانه‌های ورزشی و خبرگزاری‌ها و اشخاص حقیقی شامل ورزشکاران و مقامات ورزشی گونه‌های صفحات ورزشی اینستاگرام هستند که مورد مطالعه  اینان قرار گرفته‌اند.

همچنین در مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای، علل و زمینه‌های خشونت کلامی و نوشتاری از طریق مروری بر تحقیقات پیشین و مصاحبه‌های انجام شده با دو گروه صاحبنظران و متخلفان، بررسی و در تحلیل و جمع‌بندی مورد بهره برداری قرار گرفته است.

این پژوهشگران در این مقاله به‌ گونه اجمالی، به بررسی قلمرو‌های موضوعی اینستاگرام پرداخته‌اند. مهمترین این قلمرو‌ها را می‌توان ورزشی، هنری، سیاسی، اجتماعی، مذهبی، قومیتی و… دانست؛ که ابعاد مختلف قلمرو ورزشی در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفته است.

*انواع کاربران اینستاگرامی در تبادلات غیراخلاقی

به زعم این پژوهشگران انواع کاربران اینستاگرامی در تبادلات غیراخلاقی را می‌توان به سه دسته تقسیم کرد:

۱- کاربران مهاجم (درج‌کننده‌های مطالب نامناسب)

۲- کاربران قربانی (کاربران مورد هجوم غیراخلاقی قرار گرفته)

۳- کاربران مدافع (کاربران پایبند به هنجار‌های اخلاقی که سعی در جبران حداقلی مندرجات نامناسب و توهین‌آمیز کاربران خاطی دارند)

به طور کلی در این مقاله یافته‌ها نشان می‌دهد بیشترین خشونت نوشتاری و بی‌اخلاقی‌های کاربران مهاجم، زمان وقوع رویداد‌های بزرگ ورزشی مانند لیگ‌ها، دربی‌ها، انتخابات ورزشی، انواع مسابقات داخلی، مسابقات جهانی مااند المپیک، جام جهانی، لیگ‌های جهانی و قاره‌ای و المپیک و… بوده است.

* هویت کاربران مهاجم غیراخلاقی در اینستاگرام

این پژوهشگران در این مقاله به این موضوع اشاره می‌کنند که هویت‌شناسی کاربران کامنت گذار نشان داده است که عده بسیاری از کاربران مهاجم غیراخلاقی در صفحات ورزشی دارای پروفایل‌های جعلی و ناشناخته بودند که این مجهول بودن هویت اشخاص را می‌توان با نشانه‌های مختلفی دریافت. اینان در این مقاله نسبت مطالب غیراخلاقی صفحات با واقعی یا جعلی بودن ادمین‌ها را مورد سنجش قرار داده‌اند. 

* انواع گونه‌شناسی نوشتارهای غیراخلاقی در اینستاگرام

از نظر این پژوهش، گونه‌شناسی نوشتار‌های غیراخلاقی و نامناسب در صفحات اینستاگرام انواعی را ازجمله فحش و ناسزا، تمسخر، توهین، اظهار نظر‌های فضولانه در حوزه خصوصی افراد، چرت و پرت، شوخی‌های نامناسب و… دربر می‌گیرد.

این پژوهش نشان می‌دهد، رفتار‌های ناشایست کاربران ایرانی شامل چت‌های توهین آمیز و دعوا‌های دونفره و چند نفره در صفحات دیگران، تبلیغات نامرتبط یا نامناسب فعالیت‌های اینستاگرامی، اظهارنظر‌های کاملا غیرمرتبط و دخالت مابانه در حوزه خصوصی کاربران دیگر بخشی از تصویر نامناسب فرهنگی کاربران این فضای مجازی است.

در تحلیل نهایی از منظر این مقاله زمینه‌های انجام این رفتارها، گفتار‌ها و نوشتار‌های ناشایست اخلاقی را می‌توان از دو منظر جامعه شناسی و روانشناسی و همچین بهره بردن از مفاهیمی مانند خشونت، بیان تنفر (Hate Speech)، هولیگانیسم نیز تبیین کرد. البته هیچ یک از این مفاهیم نمی‌تواند به تنهایی تبیین کننده علل و زمینه‌های نوشتار‌های ناشایست اخلاقی در فضای مجازی باشد.