علائم اوتیسم در نوزادان: نشانه‌های اولیه که باید بدانید
اوتیسم یا اختلال طیف اوتیسم (ASD) یک اختلال عصبی-رشدی است که بر تعاملات اجتماعی، مهارت‌های ارتباطی و الگوهای رفتاری تأثیر می‌گذارد. شناسایی علائم اوتیسم در نوزادان می‌تواند به تشخیص زودهنگام و مداخله به‌موقع کمک کند که تأثیر بسزایی در بهبود کیفیت زندگی کودک دارد. در این مقاله به بررسی علائم اولیه اوتیسم در نوزادان پرداخته‌ایم.
۱. عدم تماس چشمی
یکی از نشانه‌های اولیه اوتیسم در نوزادان، فقدان یا کاهش تماس چشمی است. نوزادان معمولاً در چند ماه اول زندگی خود به چهره والدین خود خیره می‌شوند، اما نوزادان مبتلا به اوتیسم ممکن است به سختی تماس چشمی برقرار کنند.
۲. واکنش کم به نام خود
در حدود ۶ ماهگی، نوزادان معمولاً به صدای والدین و به‌ویژه به نام خود واکنش نشان می‌دهند. اگر نوزادی پس از ۹ ماهگی همچنان واکنشی به نام خود نشان ندهد، می‌تواند یکی از نشانه‌های اوتیسم باشد.
۳. تأخیر در لبخند اجتماعی
نوزادان سالم معمولاً در حدود ۲ ماهگی لبخند اجتماعی نشان می‌دهند. اگر نوزادی بعد از ۳ تا ۶ ماهگی لبخند اجتماعی نداشته باشد یا به سختی به چهره دیگران واکنش نشان دهد، این می‌تواند یکی از علائم هشداردهنده باشد.
۴. عدم تقلید حرکات و صداها
نوزادان طبیعی معمولاً رفتارهای والدین خود را تقلید می‌کنند، مثلاً زبانشان را بیرون می‌آورند یا صداهای اطراف را تکرار می‌کنند. نوزادان مبتلا به اوتیسم معمولاً این رفتارها را کمتر نشان می‌دهند.
۵. تأخیر در غان و غون کردن
کودکان سالم در حدود ۴ تا ۶ ماهگی شروع به غان و غون (صداهای بی‌معنی اما مرتبط با گفتار) می‌کنند. اگر نوزادی تا ۹ ماهگی هیچ نوع غان و غونی نداشته باشد، این می‌تواند نشانه‌ای از مشکل در رشد ارتباطی باشد.
۶. عدم علاقه به تعاملات اجتماعی
نوزادانی که از تعاملات اجتماعی لذت نمی‌برند یا علاقه کمی به بغل شدن، بازی‌های تعاملی و ارتباط چهره‌به‌چهره نشان می‌دهند، ممکن است نشانه‌هایی از اوتیسم داشته باشند.
۷. حرکات تکراری و غیرمعمول
برخی از نوزادان مبتلا به اوتیسم حرکات تکراری مانند تکان دادن سر، دست زدن‌های بی‌هدف یا چرخاندن اشیا را نشان می‌دهند. این رفتارها می‌توانند نشانه‌ای از مشکلات عصبی-رشدی باشند.
۸. حساسیت زیاد یا کم به محرک‌های حسی
نوزادان مبتلا به اوتیسم ممکن است حساسیت غیرعادی به صداها، نورها یا لمس داشته باشند. برای مثال، ممکن است از صداهای بلند بترسند یا برعکس، به صداهای محیطی بی‌توجه باشند.
۹. مشکلات در تنظیم احساسات
برخی نوزادان اوتیستیک ممکن است نسبت به تغییرات در محیط یا روتین‌های روزانه به‌شدت واکنش نشان دهند و زودتر از حد معمول ناراحت شوند.
۱۰. عدم توجه به اشیا یا اشاره دیگران
نوزادان طبیعی معمولاً به دنبال اشاره‌های والدین به اشیا نگاه می‌کنند. اما نوزادان مبتلا به اوتیسم ممکن است در درک این نوع ارتباط مشکل داشته باشند و به اشیا یا اشاره دیگران توجه نکنند.
برای دریافت اطلاعات کامل راجع انواع بیماری و علائم در کودکان و نوزادان حتما وبسایت درمان نیوز را دنبال کنید.
اهمیت تشخیص زودهنگام اوتیسم
تشخیص زودهنگام اختلال طیف اوتیسم می‌تواند نقش حیاتی در بهبود وضعیت کودک داشته باشد. در صورت شناسایی علائم اولیه، کودکان می‌توانند تحت درمان‌های تخصصی و توانبخشی قرار بگیرند که ممکن است به توسعه مهارت‌های اجتماعی و زبانی آن‌ها کمک کند. این درمان‌ها شامل گفتاردرمانی، کاردرمانی و درمان‌های رفتاری هستند.
اوتیسم ناشی از رسانه های دیجیتال
محمد عفت‌پناه همچنین به پدیده‌ای جدید اشاره کرد که تحت عنوان “اوتیسم ناشی از رسانه‌های دیجیتال” شناخته می‌شود. استفاده بیش‌ازحد از دستگاه‌های دیجیتال مانند موبایل و تبلت برای کودکان زیر دو سال می‌تواند به‌طور جدی بر رشد اجتماعی و شناختی کودک تأثیر منفی بگذارد. وی استفاده از این دستگاه‌ها را برای کودکان زیر دو سال به‌شدت ممنوع دانست و بر لزوم آگاهی والدین در این زمینه تأکید کرد.
مشکلات جسمانی همراه با اوتیسم
کودکان مبتلا به اوتیسم ممکن است علاوه بر مشکلات رفتاری، از مشکلات جسمانی مانند دل‌درد، سردرد و مشکلات دندانی رنج ببرند. این مشکلات نباید نادیده گرفته شوند و باید به‌طور جدی پیگیری شوند.
نتیجه گیری
هر کودک با سرعت خاص خود رشد می‌کند، اما شناسایی علائم اولیه اوتیسم و دریافت مشاوره پزشکی در صورت نگرانی می‌تواند به تشخیص و مداخله زودهنگام کمک کند. اگر نگران رفتارهای نوزاد خود هستید، مراجعه به متخصص کودکان یا متخصص رشد و تکامل کودکان توصیه می‌شود.