مهریه پولی چگونه محاسبه میشود؟

منظور از مهریه به نرخ روز چیست؟

مهریه به نرخ روز، یعنی اگر مهریه، وجه رایج باشد، باید بر اساس، نرخ تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی پرداخت شود. نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز، از طریق فرمول حساب کردن مهریه به نرخ روز، به این صورت بوده که عدد شاخص سال قبل از مطالبه مهریه، تقسیم بر عدد شاخص سال وقوع نکاح شده و حاصل در مبلغ مهریه ضرب می گردد.

به نقل از وکیل خانواده در تهران مهریه مالی است که به محض وقوع عقد ازدواج، به تملک زن در می آید و شوهر نیز موظف به پرداخت آن است. به موجب قانون مدنی، هر آنچه را که مالیت داشته و قابل تملک نیز باشد، می توان به عنوان مهر در نظر گرفت. یکی از مواردی که از گذشته  تا به حال، به عنوان مهریه در نظر گرفته می شود، پول یا همان وجه رایج است.

معمولا، خانم ها در هنگام انعقاد عقد نکاح ،مهریه خود را مطالبه نمی کنند و ممکن است بعد از گذشت سال ها، خواستار دریافت مهریه خود شوند. در این وضعیت، ممکن است زوجین، علی الخصوص خانم ها برای پرداخت مهریه، با سوالات و چالش هایی مواجه شده که یکی از آنها، این است که مهریه آنها به نرخ روز چقدر خواهد بود؟ با توجه به اهمیت این موضوع، در این مقاله قصد داریم، در ابتدا، به این سوال پاسخ دهیم که منظور از مهریه به نرخ روز چیست؟ سپس در ادامه، نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز و فرمول حساب کردن را توضیح خواهیم داد. اگر در خصوص این موضوع سوالاتی دارید، در این مقاله همراه ما باشید.

مهریه به نرخ روز چیست؟

به مجرد وقوع عقد نکاح، یک سری حقوق و تکالیف بر عهده زن و شوهر قرار می گیرد. یکی از آثار مالی که به موجب نکاح، ایجاد می شود، مهریه یا صداق است. مهریه، در واقع مالی است که به موجب توافق میان زوجین، مرد، در هنگام انعقاد عقد ازدواج، موظف به پرداخت آن می شود و زن، مالک آن بوده و می تواند هرگونه تصرفی در آن بنماید. معمولا، خانم ها در هنگام انعقاد عقد، مهر خود را طلب نمی کنند و ممکن است، سال های بعد، آن را مطالبه نمایند که در این حالت، مساله پرداخت مهریه به نرخ روز، مطرح می شود.

به موجب تبصره 1082 قانون مدنی: ” چنانچه  وجه رایج باشد، متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تأدیه، نسبت به سال اجرای عقد که توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می گردد، محاسبه و پرداخت خواهد شد؛ مگر این که زوجین، در حین اجرای عقد، به نحو دیگری تراضی کرده باشند.”

بنابراین، بر اساس این ماده قانونی، در پاسخ به این سوال که منظور از مهریه به نرخ روز چیست؟ باید بگوییم، اگر مهریه وجه رایج باشد، در هنگام پرداخت آن، باید این وجه رایج، مطابق نرخ تورم اعلام شده توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی، محاسبه و پرداخت شود.

باید به این نکته اشاره شود که موضوع محاسبه مهریه به نرخ روز، فقط مختص به وجه رایج می باشد. زیرا دیگر اموالی که می توانند به عنوان مهریه قرار بگیرند؛ مانند ماشین، سکه و مواردی از این قبیل، با گذشت زمان، ارزش خود را از دست نداده و افزایش قیمت پیدا می کنند، اما وجه رایج، لزوما باید با توجه به نرخ تورم، محاسبه گردد.

در بخش قبل، به این سوال پاسخ دادیم که منظور از مهریه به نرخ روز چیست؟ و گفتیم که به موجب قانون مدنی، اگر مهریه، وجه رایج باشد، برای پرداخت آن، باید نرخ روز آن بر اساس نرخ اعلام شده توسط بانک مرکزی، محاسبه گردد. در این بخش قصد داریم، نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز را بیان کنیم.

 تعیین ارزش مهریه به نرخ روز، فرمولی دارد که با دانستن آن، می توانید میزان مهریه خود را مشخص کنید. این فرمول، در ماده 2 آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده 1082 ، مشخص شده است که فرمول حساب کردن آن به صورت زیر می باشد:

ارزش مهریه به روز = مبلغ مهریه × عدد شاخص در سال قبل ÷ عدد شاخص در سال وقوع عقد

با توجه به اینکه محاسبه مهریه به نرخ روز از طریق فرمول حساب کردن، ممکن است دارای ایراداتی باشد، مرکز مشاوره قوه قضاییه، اقدام به راه اندازی سامانه ای کرده است که افرادی که قصد محاسبه مهریه خود را به نرخ روز را دارند، می توانند از فرمول حساب کردن آنلاین استفاده کنند . برای محاسبه مهریه از طریق این سامانه، باید وارد سایت مرکز ارتباط مردمی قوه قضاییه شوید و سپس، گزینه محاسبه مهریه را انتخاب نمایید و با وارد کردن اطلاعات خواسته شده، مهریه به نرخ روز، برای شما محاسبه خواهد شد.

وصول مهریه از طریق اجرای ثبت

معمولا تنها موقعیتی که افراد بر سر میزان مهریه با یکدیگر درگیر می شوند، در زمان طلاق است. بهترین راهکار برای کسب نتیجه مناسب در خصوص نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز مراجعه به است. تنها یک وکیل می تواند تمامی جزئیات قانونی را مورد بررسی قرار داده، و به گونه ای عمل کند که حق زوجه تضییع نشود.

ممکن است برای بسیاری از افراد این سوال پیش اید که چرا در این مورد به مراجع رسیدگی کننده اشاره ای نشده است؟ یا این که چرا از دادگاه برای محاسبه مهریه به نرخ روز سخنی به میان نیامده است؟ دلیل این امر آن است که مهریه عندالمطالبه می باشد.

یعنی در صورتی که مهریه زوجه وجه نقد باشد، یا در حکم وجه نقد باشد زن می‌تواند با در دست داشتن سند رسمی ازدواج خود به دفتر خانه ازدواج یا دایره ثبت مراجعه نموده، و در برگه ای مجزا تقاضای صدور اجراییه برای محاسبه مهریه به نرخ روز نماید.

پس از آن اجراییه به زوج ابلاغ می شود و ایشان 10 روز مهلت دارد که طلب همسرش را بپردازد. در صورتی که در طی این مدت زوج دین خود را به زوجه بپردازد، زن می تواند تمامی اموال و دارایی شوهر خود را به دادگاه معرفی نموده و تقاضای توقیف اموال وی را داشته باشد.

در صورتی که مهریه زوجه سکه یا طلا باشد و شوهر نتواند اقدام به پرداخت اصل آن نماید، محاسبه مهریه به نرخ روز صورت پذیرفته و قیمت روز مطالبه ملاک اجرای قانونی حکم خواهد بود. اما اگر زوجه دارای سند ازدواج رسمی نباشد، باید حتما برای مطالبه مهریه خود دادخواست به دادگاه تقدیم کند.

نکات مهم محاسبه مهریه به نرخ روز

طبق ماده ۱ آیین نامه اجرایی قانون الحاق یک تبصره به ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، اگر مهریه وجه رایج کشور باشد، مرجع صالح باید به درخواست زوجین، میزان مهریه را بر حسب تغییر قیمت زمان تادیه، نسبت به سال وقوع عقد محاسبه نموده و تعیین نماید. طبق تبصره ماده ۱ آیین نامه، برای محاسبه مهریه به نرخ روز در صورتی که زوجین با یکدیگر توافق نموده باشند، بر این اساس رفتار خواهد شد. در ماده ۲ آیین نامه نیز به نحوه محاسبه مهریه اشاره شده است. برای این کار باید متوسط شاخص بها در سال قبل را تقسیم بر متوسط شاخص بها در سالی که عقد واقع شده است نمود. سپس رقم به دست آمده را ضرب در مهریه مندرج در عقدنامه نمود.

محاسبه مهریه بعد از فوت زوج

علاوه بر این موارد در ماده ۳ آیین نامه به نحوه محاسبه مهریه زوجه از ترکه زوج متوفی اشاره شده است. طبق این ماده، تاریخ فوت زوج مبنایی برای محاسبه مهریه زوجه به شمار می رود. طبق قانون زوجه باید بتواند بعد از فوت زوج به راحتی به زندگی خود ادامه داده و حقوق خود را مطالبه نماید. یکی از مهمترین حقوق زوجه در زمان حیات و بعد از فوت زوج، مطالبه مهریه و استرداد جهیزیه می باشد. می دانیم که به مجرد عقد نکاح، مهریه دینی بر عهده مرد شده و باید آن را به زوجه بپردازد. به همین دلیل زوجه می تواند از همان زمان انعقاد عقد نکاح، اقدام به تصرف در مهریه خود نماید.

اما تقریبا بیشتر زنان خود را تا زمان در قید حیات بودن همسر، از وی مطالبه نمی کنند. پس از مرگ زوج نیز مهریه از اموال باقی مانده از ایشان به زوجه تسلیم می شود. پس برای محاسبه مهریه به نرخ روز باید تاریخی را که زوج فوت نموده است در نظر گرفت. بعد از مرگ زوج، پرداخت دیون ایشان از واجبات به شمار می رود. مهریه زوجه نیز جزو دیون و بدهی های مرد است که باید پرداخت شود. در صورتی که مهریه زوجه وجه رایج باشد، برای محاسبه مهریهه باید به شاخص سال فوت شوهر توجه شود. پس در این صورت هر زمان که زن برای مطالبه مهریه به دادگاه مراجعه می کند، باید برای محاسبه مهریه به نرخ روز به زمان فوت همسرش مراجعه شود.

چرا باید مهریه به نرخ روز محاسبه شود؟

فرض کنید مهریه تعیین شده برای شخصی در سال 1360 مبلغ 1.000.000 ریال تعیین شده است که در آن زمان با مبلغ تعیین شده می شد یک واحد آپارتمان متوسط خرید. با گذشت حدود 40 سال از آن زمان با مبلغ تعیین شده فقط می توان یک وعده غذا سفارش داد! اما اگر مبلغ تعیین شده برای مهریه به نرخ روز محاسبه شود عدالت قانونی برقرار می شود. بر همین اساس در قانون حمایت خانواده نیز بصورت صریح به این موضوع پرداخته شده است و نحوه محاسبه آن نیز تعیین گردیده است.

نحوه محاسبه مهریه به نرخ روز

قبل از هر گونه اقدامی می بایست با شاخص تورم آشنا شویم. در واقع شاخص تورم شامل اعداد و ضرایبی است که با استفاده از آن می توانیم اقدام به محاسبه مهریه به نرخ روز نماییم. شاخص تورم شامل سال و عدد شاخص است که ما برای محاسبه ارزش واقعی مهریه به عدد شاخص سال وقوع عقد و عدد شاخص سال قبل از تاریخ فعلی نیاز داریم.

برای مشاهده شاخص تورم سال قبل و سال وقوع عقد از لینک زیر استفاده نمایید که در سایت بانک مرکزی درج شده است:

    شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی

برای مثال اگر سال وقوع عقد 1360 باشد عدد شاخص برابر با 0.234 و اگر سال محاسبه 1397 باشد عدد شاخص 1396 برابر با 109.6 می باشد. حال با داشتن مبلغ تعیین شده در مهریه با استفاده از فرمول زیر می توان عدد واقعی مهریه را بدست آورد:

    عدد شاخص سال 96 تقسیم بر عدد شاخص سال 60 که عدد 468.376 بدست می آید.

    حال می بایست این مقدار در مبلغ مهریه عقدنامه ضرب شود.

ارزش واقعی مهریه 1.000.000 ریال در سال 1360 در سال 1397 برابر است 468.376.000 ریال معادل 46.837.600 تومان