موتور ساعت مچی چیست؟ و چرا از اهمیت بالایی برخوردار است؟ موتور یا کالیبر، آن چیزی است که باعث تیک تیک ساعت می شود. سیستمی که راجع به آن صحبت می کنیم اشاره دارد به مکانیزمی که عقربه های روی صفحه ی ساعت را می راند و امکانات دیگر ساعت مانند تقویم، زمان نگار و یا منطقه زمانی دوگانه (نشان دهنده ی زمان در دو منطقه ی متفاوت که مناسب گردشگران است) را راه می اندازد.
در حالی که به طور معمول ساعت ها تنها بر اساس ظاهر خارجی آن ها خریداری می شوند، کسی که به جزئیات اهمیت بدهد، به مکانیزم داخل ساعت یعنی موتور آن هم توجه می کند. یک ساعت ساز بیشتر زمان خود را صرف طراحی داخلی ساعت می کند. کسانی که با ریزه کاری ساخت ساعت آشنایی دارند، باور دارند آنچه ساعت را تبدیل به یک شاهکار می کند و باعث می شود که با دیگر ساعت های معمولی متفاوت باشد، موتورهای ساخته شده با دقت بالاست.
این ها سه مورد از انواع موتور ساعت ها هستند:
۱. کوارتز: سیستمی که در آن عقربه ی ثانیه شمار تک تک جابه جا می شود که با باطری کار می کند.
۲. مکانیکی: سیستمی که در آن عقربه ی ثانیه شمار آرام و یکنواخت حرکت می کند. برای بازدهی در این سیستم ساعت نیاز به کوک دستی دارد.
۳. اتوماتیک: در این سیستم انرژی جنبشی از مچ دست صاحب ساعت به صورت اتوماتیک به ساعت منتقل می شود تا مکانیزم داخل آن به کار بیفتد.
- موتور کوارتز
در سال ۱۹۶۹، سیکو، ساعت ساز ژاپنی موتور کوارتز را معرفی کرد. به وجود آمدن این تکنولوژی جدید، ساعت های قدیمی که موتور مکانیکی داشتند را به چالش کشید. در نتیجه این رویداد، بیشتر کمپانی های ساعت، ورژنی از ساعت ap را به بازار عرضه کردند. این شروعی بود برای ساعت مچی هایی که با باطری کار می کردند.
طرز کار موتور کوارتز
1- یک ساعت کوارتز با باطری کار می کند که به واسطه ی کریستال کوارتز سیگنال الکتریکی می فرستد.
2- کوارتز در هر ثانیه ۳۲۷۶۸ بار نوسان می کند که باعث تولید سیگنالی با فرکانس دقیق می شود.
3- نوسان ها توسط مدار اندازه گیری شده و در هر ثانیه به یک پالس واحد تبدیل می شوند.
4- حرکت مداوم عقربه ی ساعت نتیجه ی این پالس است.
مزایای موتور کوارتز : دقت بالا: یک به ندرت از زمان صحیح انحراف پیدا می کند و دقت بالایی را تضمین می کند. استفاده ی راحت: ساعت های کوارتز با باطری کار می کنند و نیازی به مداخله ی انسان برای کارکرد ندارند. نیاز به نگهداری کمتر: تعداد کمتر قطعات متحرک و وجود یک باطری باعث می شود که ساعت های کوارتز به تعمیر و نگهداری کمتری نیاز داشته باشند.
-قیمت پایین تر: در ساخت ساعت های مکانیکی و اتوماتیک به زمان و مهارت بیشتری نیاز است به همین دلیل ساعت های کوارتر ارزان قیمت ترند. دوام: یک ساعت کوارتز قطعات کمی دارد که ممکن است به تعمیر نیاز داشته باشند به همین دلیل دوام بیشتری از ساعت مکانیکی دارد. کسانی که کلکسیون ساعت های لوکس دارند ترجیح می دهند ساعت هایی با موتور مکانیکی جمع آوری کنند، اما ساعت های کوارتز به دلیل دقت بالا و با دوام بودن برای استفاده ی روزمره ترجیح داده می شوند.
- موتور مکانیکی
در این سیستم یک مکانیزم فنر محور استفاده می شود. فنر یا همان شاه فنر نیاز به کوک شدن دوره ای دارد. ساعت های مکانیکی یا دستی تقریباً همانند ساعت های کوارتز کار می کنند. جدا از اینکه این ساعت ها باطری ندارند، با بررسی دقیق تر متوجه چیزی می شویم که توجه بسیاری از ساعت شناس ها را به خودش جذب کرده. دنیایی مکانیکی ساخته شده از پیچ و خم های انبوه و چرخ دنده های متحرک که باعث حرکت ظریف و دقیق عقربه های ساعت می شوند.
بعضی از مکانیزم های چرخنده در این گونه ساعت ها به صورت پیوسته با جاذبه ی زمین کار می کنند، به این صورت که شاه فنر در حین حرکت مچ دست فشرده می شود و انرژی جنبشی حاصل از آن باعث می شود که مکانیزم اتوماتیک پر پیچ و خم فنری راه بیفتد. به مکانیزم های پیچیده در این ساعت ها می توان به عنوان اثری هنری نگاه کرد. در واقع، بعضی از ساعت های مکانیکی دیگر به عنوان فقط یک ساعت دیده نمی شوند، بلکه به عنوان بخشی از کلکسیون و لوازم تزئینی دیده می شوند.
طرز کار موتور مکانیکی
۱. برعکس موتور کوارتز، سیستم مکانیکی از انرژی حاصل از پیچش فنر برای راه انداختن ساعت استفاده می کند، نه از باطری.
۲. فنر انرژی را از طریق تعدادی فنر و چرخ دنده منتقل می کند تا عقربه های ساعت و دیگر امکانات آن (تقویم و …) به کار بیفتند.
مزایای موتور مکانیکی
– طول عمر بالا: یک ساعت مکانیکی با کیفیت، با نگهداری و مراقبت، یک عمر دوام می آورد.
-عدم نیاز به باطری: در این ساعت ها شما دغدغه ی تعویض باطری را نخواهید داشت.
-زیبایی شناسی: بسیاری از ساعت های مکانیکی دارای پوشش شفافی از جنس یاقوت هستند که یک دید واضح از چرخش و نوسانات حیرت انگیز قطعات را در اختیار شما می گذارد.
- موتور اتوماتیک
گاهی به این سیستم، سیستم خود کوک می گویند. یک ساعت مکانیکی است که انرژی جنبشی را از حرکت مچ دست صاحب ساعت تهیه می کند. در این ساعت فنر به طور اتوماتیک با حرکات مچ دست کوک می شود و نیازی به کوک شدن دستی نیست. طرز کار موتور اتوماتیک مکانیزم داخلی این سیستم شبیه به سیستم مکانیکی است.
۱. یک قطعه ی فلزی که چرخنده (رُتُر) نام دارد به قسمت های دستی اضافه می شود.
۲. این قطعه می تواند آزادانه حرکت کند و به موتور متصل است.
۳. چرخنده یا همان رُتُر با هر حرکت مچ دست می چرخد و انرژی تولید شده را به شاه فنر انتقال می دهد.
۴. در نتیجه ی این انتقال انرژی، فنر به صورت خودکار کوک می شود.
مزایای موتور اتوماتیک : در یک ساعت اتوماتیک به کوک کردن روزانه نیازی نیست. تا وقتی که ساعت به صورت منظم استفاده شود، کارکرد دارد. ساعت های اتوماتیک عموماً به دلیل قطعات بیشتر ضخیم تر هستند در حالی که ساعت های مکانیکی ظریف و نازک هستند. یکی از نشانه های یک ساعت مکانیکی با کیفیت وزن سنگین آن است.
- موتور کرنومتر اتوماتیک
این ها سیستم های منظم و کنترل شده ی اتوماتیک هستند که به طور جدا در سوئیس توسط کمیته ی سازمان های حمایت کننده تست شده و تصدیق می شوند که تعیین کنند این ساعت ها با خطای چهار الی شش ثانیه در روز دقیق هستند. ساعت های کرنومتر با برگه ی شناسایی عرضه می شوند که نشان بدهند در مدت زمان قابل توجهی تست شده اند. پیشنهاد میکنیم که مطلب تفاوت ر مطالعه کنید.
- موتور اتو کوارتز (سیکو کینتیک)
با تلفیق شارژ خودکار ساعت های اتوماتیک و دقت بالای ساعت های کوارتز، سیستم اتو کوارتز نیاز به تعویض باطری ندارد. همچنین از مزایای آن این است که دقت بسیار بالای ساعت کوارتز را دارد. بدون اینکه توسط باطری به محیط زیست آسیب برساند! طرز کار این سیستم: این طرز کار با یک رُتُر رخ می دهد (همانند ساعت اتوماتیک)، ولی این رُتُر جریان اندکی تولید می کند که از آن برای شارژ کردن اتوماتیک ساعت استفاده می شود. این به این معناست که اگر ساعت به طور مداوم استفاده شود، هیچ گاه به تعویض باطری نیاز نخواهد داشت و تقریباً در طول عمر ساعت به تعمیرات و مراقبت های دیگر احتیاجی نخواهد بود.
- موتور رله ای خودکار سیکو کینتیک
این سیستم ورژن پیشرفته ی سیکو کینتیک است که وقتی ساعت استفاده و در نتیجه شارژ نمی شود، ساعت به حالت “انرژی کم” در می آید. این به دوام باطری ساعت کمک می کند و وقتی ساعت دوباره استفاده شود، رُتُر می چرخد و عقربه ها به کار می افتند. طرز کار این سیستم: به طور کلی این سیستم بسیار شبیه به سیستم سیکو کینتیک می باشد، حرکت دست صاحب ساعت باعث چرخش رُتُر می شود که انرژی لازم برای شارژ ساعت را ایجاد می کند. تفاوت اصلی این سیستم در اینجاست که اگر مدتی ساعت استفاده نشود و تکان نخورد، ساعت به طور خودکار موتور هایی را که عقربه ها را کنترل می کنند.
- موتور خورشیدی
تعدادی از برند ها از قطعه های خورشیدی برای شارژ باطری ساعت استفاده می کنند. از مزایای این روش کاهش آلودگی محیط زیست توسط دفع باطری هاست. طرز کار این سیستم: یک قطعه ی خورشیدی زیر صفحه ی ساعت انرژی خورشدی را جمع آوری می کند و آن را به انرژی الکتریکی تبدیل می کند که از آن برای شارژ باطری سیستم کوارتز استفاده می شود.
- موتور سیتیزن اکو درایو
یکی از خلاقانه ترین سیستم ها، سیتسزن اکو درایو است، ساعتی که با هر نوری که در دسترس باشد به کار می افتد. یعنی این ساعت هیچ گاه به تعویض باطری نیاز نخواهد داشت. با پیشرفت این تکنولوژی، توانسته اند که کاربرد های بیشتری به این ساعت ها اضافه کنند، مثل سیگنال زمان ماهواره ای و رادیویی، حالت ذخیره ی انرژی، اخطار انرژی پایین و…
از زمانی که این تکنولوژی معرفی شد، شرکت سیتیزن سعی کرده است که کیفیت صفحه ی ساعت را در هر مدل بالا تر ببرد و قطعات را کم تر قابلت رویت کند، این مورد در ساعت های زنانه مهم است. طرز کار این سیستم: نور های طبیعی و مصنوعی از صفحه ی نیمه شفاف ساعت عبور می کنند و به یک قطعه ی خورشیدی طراحی شده زیر صفحه برخورد می کنند که نور را به انرژی تبدیل می کند. این روش در یک سری از مدل ها انرژی لازم برای شش ماه کارکرد درست و نشان دادن زمان دقیق را فراهم میکند، حتی اگر در تاریکی کامل قرار داشته باشند.
- موتور سخت خورشیدی کاسیو
این اختراع کاسیو در برابر حرکات دست در مواقع شوک ناگهانی و ضربات بسیار مقاوم است. اگر ضربه ای به ساعت بخورد هیچ ایرادی در نشان دادن زمان صحیح به وجود نمی آید. طرز کار این سیستم: اساس این سیستم همان موتور کوارتز است ولی قطعات ی خورشیدی دارد که ساعت با آن به طور خودکار شارژ می شود. گاهی در این مدل ها، ساعت با رادیو هم کنترل می شود،
یعنی سیگنال های رادیویی را از شش فرستنده در سراسر نیمکره شمالی دریافت می کند که زمان و تاریخ را به روز کند و این قابلیت باعث می شود که ساعت دقت بی نظیری داشته باشد. سختی این سیستم به این صورت است که قطعه ای در عقربه های ساعت وجود دارد که این قابلیت را ایجاد می کند که اگر ضربه و شوک ناگهانی به ساعت وارد شد و عقربه منحرف شد، به حالت اولیه باز گردد، مانند فشار هایی که در هواپیما به وجود می آیند. کارکرد ساعت تحت تاثیر موقعیت دست قرار ندارد و هنگامی که دست ها در حالت استراحت و بدون تحرک هستند، ساعت همچنان زمان درست را نشان می دهد.