مجازات ایجاد مزاحمت برای بانوان

امنیت و آرامش بانوان و اطفال در جامعه از ارکان اساسی توسعه و سلامت اجتماعی محسوب می شود و قانون گذار ایران، با درک این اهمیت، همواره در تلاش بوده تا با وضع قوانین حمایتی، فضایی امن برای آنان فراهم آورد. ایجاد مزاحمت برای بانوان، عملی ناپسند و مجرمانه است که نه تنها نظم اجتماعی را بر هم می زند، بلکه کرامت انسانی و حقوق فردی افراد را نیز مورد تعرض قرار می دهد. این جرم، که به طور خاص در ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی مورد جرم انگاری قرار گرفته، شامل هرگونه رفتار، گفتار یا حرکتی است که خلاف شئونات انسانی و عرف جامعه بوده و موجب آزار، تحقیر یا ترس برای بانوان و اطفال شود.

در این مقاله به بررسی ابعاد حقوقی، عناصر تشکیل دهنده، مجازات های قانونی و نحوه اثبات جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال می پردازیم. هدف این نوشتار، ارائه یک راهنمای جامع و تخصصی است تا قربانیان این جرم با آگاهی از حقوق خود و مراحل قانونی، بتوانند با اعتماد به نفس بیشتری در مسیر احقاق حق گام بردارند و متهمین نیز از پیامدهای قانونی اعمال خود مطلع شوند. با تکیه بر تحلیل های قضایی و نمونه آرای دادگاه، تلاش می شود تا تمامی جنبه های این جرم به تفصیل مورد واکاوی قرار گیرد و خوانندگان به درکی عمیق و کاربردی از این حوزه دست یابند.

تعریف و ارکان جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال

جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال، که در ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) به صراحت از آن یاد شده، یکی از جرایم علیه اشخاص و امنیت اخلاقی جامعه است. برای درک صحیح این جرم، لازم است ابتدا به تعریف دقیق مفاهیم کلیدی و سپس به تشریح ارکان تشکیل دهنده آن بپردازیم.

مفهوم مزاحمت و تعرض در قانون

واژه های مزاحمت و تعرض در ماده ۶۱۹، رفتارهای گسترده ای را شامل می شوند که ماهیت آزاردهنده و خلاف شئونات دارند. این رفتارها می توانند به صورت کلامی یا غیرکلامی انجام شوند.

• رفتارهای کلامی: این دسته شامل هرگونه گفتار یا صدایی است که موجب آزار یا هتک حیثیت قربانی شود. مصادیق آن عبارتند از:
  • فحاشی و ناسزاگویی: استفاده از الفاظ رکیک و توهین آمیز.
  • متلک پرانی و کنایه: بیان جملات دوپهلو، طعنه آمیز یا تحقیرکننده با مضامین جنسی یا غیرجنسی که هدف آن آزار مخاطب است.
  • فریاد کشیدن یا صداهای نامتعارف: ایجاد سر و صدای بلند، سوت زدن یا صداهای دیگری که برای جلب توجه و آزار بانوان صورت می گیرد.
  • شوخی های رکیک و جنسی: بیان لطیفه های نامناسب یا کنایه های جنسی.
• رفتارهای غیرکلامی: این دسته شامل حرکات و افعالی است که بدون استفاده از کلام، موجب آزار و ناراحتی بانوان می شود. برخی از این رفتارها عبارتند از:
  • تعقیب کردن: دنبال کردن عمدی و مداوم قربانی در اماکن عمومی.
  • خیره شدن آزاردهنده: نگاه های خیره و طولانی مدت با نیت نامناسب.
  • لمس یا تنه زدن عمدی: هرگونه تماس فیزیکی غیرمجاز با بدن قربانی.
  • حرکات ناشایست و ایما و اشاره: انجام حرکات دست یا بدن که بار جنسی یا توهین آمیز دارد.
  • نوازش کردن یا دست درازی: این موارد معمولاً از مصادیق شدیدتر تعرض هستند و می توانند به جرایم دیگر نیز منتهی شوند.
  • مزاحمت با خودرو: حرکت دادن خودرو به صورت آهسته کنار قربانی، بوق زدن های مکرر، یا ترمز ناگهانی برای جلب توجه.

آنچه در این مفهوم اهمیت دارد، ماهیت توهین آمیز، خلاف شئون و آزاردهنده بودن رفتار است که امنیت و آرامش بانوان و اطفال را مختل می سازد.

تفاوت جرم مزاحمت برای بانوان (ماده 619) با توهین عمومی (ماده 608)

گرچه هر دو ماده ۶۰۸ و ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی به نوعی به «توهین» اشاره دارند، اما تفاوت های کلیدی و ماهوی بین این دو جرم وجود دارد که شناخت آن ها برای تفکیک صحیح و اعمال مجازات مناسب ضروری است.

ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی (توهین عمومی): این ماده به طور کلی هرگونه توهین به افراد را شامل می شود و نص صریحی مبنی بر تخصیص به جنسیت یا سن خاصی ندارد. توهین در این ماده می تواند نسبت به هر فردی، در هر مکان (اعم از عمومی یا خصوصی) و با هر وسیله ای (کلامی، کتبی، حرکتی) صورت گیرد. مجازات آن جزای نقدی است و در برخی موارد، شلاق تعزیری نیز می تواند اعمال شود. عنصر اصلی در اینجا، «مخاطب توهین قرار گرفتن» است که می تواند یک فرد خاص، گروهی از افراد یا حتی یک نهاد باشد.

ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (مزاحمت برای بانوان و اطفال): این ماده دارای ویژگی ها و شرایط اختصاصی است که آن را از توهین عمومی متمایز می کند:

1. قربانی جرم: به طور صریح به «بانوان و اطفال» اشاره دارد. این بدان معناست که اگر مزاحمت یا توهین برای مردان صورت گیرد، تحت شمول این ماده قرار نمی گیرد و ممکن است مشمول ماده ۶۰۸ یا سایر مواد قانونی باشد.
2. محل وقوع جرم: تأکید بر وقوع جرم در «اماکن عمومی یا معابر» است. بنابراین، اگر توهین یا مزاحمت در یک مکان خصوصی یا خارج از معابر عمومی رخ دهد، نمی توان آن را مشمول ماده ۶۱۹ دانست.
3. ماهیت رفتار: علاوه بر «توهین با الفاظ و حرکات مخالف شئون»، شامل «تعرض یا مزاحمت» نیز می شود. این دامنه وسیع تری از رفتارها را در بر می گیرد که لزوماً توهین مستقیم نیستند، بلکه هدف آن ها ایجاد آزار و سلب آرامش است.
4. قصد مجرمانه: در مزاحمت برای بانوان، اثبات قصد آزار مستقیم (سوء نیت خاص) ضرورت ندارد و صرف انجام فعل مزاحمت آمیز (سوء نیت عام) کفایت می کند.

به عنوان مثال، اگر فردی در یک فضای عمومی به یک بانو متلک بیندازد یا با حرکات نامناسب مزاحمت ایجاد کند، این عمل مشمول ماده ۶۱۹ است. اما اگر همان فرد در یک محفل خصوصی به دوست مرد خود توهین کند، این مورد در صلاحیت ماده ۶۰۸ قرار می گیرد. تفاوت در قربانی، محل وقوع و دامنه رفتارها، این دو ماده را از یکدیگر متمایز می سازد و مجازات های متفاوتی را نیز در پی دارد.

ارکان تشکیل دهنده جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان

برای اینکه یک عمل در نظام حقوقی ایران به عنوان جرم تلقی شود و قابلیت مجازات داشته باشد، باید تمامی ارکان سه گانه جرم شامل عنصر قانونی، عنصر مادی و عنصر معنوی به طور همزمان محقق شوند. جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان نیز از این قاعده مستثنی نیست.

عنصر قانونی: ماده 619 و 620 قانون مجازات اسلامی

عنصر قانونی جرم مزاحمت برای بانوان، به مواد مشخصی در قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات) اشاره دارد که این عمل را جرم انگاری کرده و برای آن مجازات تعیین نموده اند:

مطابق ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی: «هرکس در اماکن عمومی یا معابر متعرض یا مزاحم اطفال یا زنان بشود یا با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت به آنان توهین نماید به حبس از دو تا شش ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم خواهد شد.»

این ماده به صراحت رفتارهای آزاردهنده نسبت به بانوان و اطفال در مکان های عمومی را جرم تلقی کرده و مجازات آن را تعیین کرده است.

علاوه بر این، ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی شرایطی را برای تشدید مجازات فراهم می آورد:

مطابق ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی: «هر گاه جرایم مذکور در مواد ۶۱۷ و ۶۱۸ و ۶۱۹ در نتیجه توطئه قبلی و یا به صورت دسته جمعی واقع شود، هر یک از مرتکبین به حداکثر مجازات مقرر محکوم خواهند شد.»

این ماده نشان می دهد که قانون گذار برای اعمال سازمان یافته یا گروهی مزاحمت، مجازات شدیدتری را در نظر گرفته است تا از گسترش این پدیده جلوگیری کند و امنیت روانی جامعه را تضمین نماید.

عنصر مادی جرم مزاحمت بانوان

عنصر مادی، جنبه بیرونی و قابل مشاهده جرم است که شامل فعل یا ترک فعل مجرمانه و شرایط وقوع آن می شود.

1. عمل مثبت (فعل) مرتکب:

   برای تحقق جرم مزاحمت زنان و اطفال، رفتار مرتکب باید به صورت یک عمل مثبت (فعل) باشد. به عبارت دیگر، صرف ترک فعل، حتی اگر منجر به آزار و ناراحتی شود، به تنهایی نمی تواند مشمول این ماده قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر فردی با مشاهده مزاحمت برای بانویی سکوت کند، این عمل او به خودی خود مزاحمت تلقی نمی شود. این عمل مثبت می تواند شامل هر یک از رفتارهای کلامی یا غیرکلامی که پیشتر توضیح داده شد، باشد. از نظر حقوقی، این جرم یک «جرم مطلق» محسوب می شود؛ یعنی برای تحقق آن، لازم نیست که مزاحمت یا تعرض حتماً بر روی قربانی تأثیر روانی یا جسمی خاصی بگذارد. صرف ارتکاب عمل مزاحمت آمیز از سوی مرتکب، جرم را محقق می سازد، چه قربانی از آن متأثر شده باشد و چه نشده باشد.

2. محل وقوع جرم: اماکن عمومی و معابر:

   شرط اساسی دیگر برای تحقق این جرم، وقوع آن در «اماکن عمومی یا معابر» است. این اماکن شامل مکان هایی هستند که دسترسی عموم مردم به آن ها آزاد است. مثال های روشن و کاربردی عبارتند از:

   • خیابان ها، میدان ها و کوچه ها: از بارزترین مصادیق معابر عمومی.
   • پارک ها و فضاهای سبز عمومی: محل تجمع و تردد شهروندان.
   • اتوبوس، مترو و سایر وسایل حمل و نقل عمومی: فضاهایی که عموم مردم از آن ها استفاده می کنند.
   • بازارها، پاساژها و مراکز خرید: اماکن تجاری که ورود به آن ها برای عموم آزاد است.
   • مساجد، حسینیه ها و اماکن مذهبی: در صورتی که عموم مردم در آن ها حضور داشته باشند.

   بنابراین، اگر رفتار مزاحمت آمیز در یک مکان خصوصی (مانند منزل شخصی) صورت گیرد، حتی اگر قربانی بانو یا طفل باشد، مشمول ماده ۶۱۹ نخواهد بود و ممکن است تحت عناوین مجرمانه دیگری مانند توهین، افترا یا ایراد ضرب و جرح قابل پیگیری باشد.

3. قربانی جرم: صرفاً بانوان و اطفال:

   قانون گذار در ماده ۶۱۹ به طور مشخص «اطفال یا زنان» را به عنوان قربانیان این جرم ذکر کرده است. این بدان معناست که این حمایت قانونی به طور خاص برای این دو گروه از جامعه پیش بینی شده است. اطفال معمولاً به افرادی اطلاق می شود که به سن بلوغ قانونی نرسیده اند (۱۵ سال قمری برای پسران و ۹ سال قمری برای دختران)، اگرچه در برخی موارد، قوانین دیگر ممکن است تعاریف متفاوتی برای طفل ارائه دهند. لذا، ایجاد مزاحمت برای مردان، حتی اگر با الفاظ و حرکات ناشایست همراه باشد، مشمول این ماده قانونی نمی شود. این تخصیص نشان دهنده توجه ویژه قانون گذار به آسیب پذیری بیشتر این قشر از جامعه است.

عنصر معنوی و قصد مجرمانه

عنصر معنوی جرم مزاحمت برای بانوان، به قصد و نیت مجرمانه مرتکب اشاره دارد. این جرم از جمله جرایم «عمدی» محسوب می شود، بدین معنا که مرتکب باید قصد انجام عمل مزاحمت آمیز را داشته باشد. این قصد به دو جزء تقسیم می شود:

1. قصد مجرمانه (سوء نیت عام):

   مرتکب باید «عمد» در انجام رفتاری را داشته باشد که ذاتاً مزاحمت آمیز یا توهین آمیز است. یعنی فرد آگاهانه و با اراده خود، آن فعل یا گفتار را انجام می دهد. برای مثال، فردی که با قصد قبلی شروع به تعقیب یک بانو می کند، دارای سوء نیت عام است.

2. عدم نیاز به اثبات سوء نیت خاص (قصد آزار):

   نکته حائز اهمیت این است که برای تحقق جرم مزاحمت برای بانوان، «لزومی به اثبات سوء نیت خاص»، یعنی قصد مشخص برای آزار یا اذیت قربانی، وجود ندارد. به بیان ساده تر، صرف اینکه فردی عمداً رفتاری را انجام دهد که از نظر عرف و قانون، مزاحمت آمیز یا توهین آمیز تلقی می شود، برای احراز عنصر معنوی کافی است. مهم نیست که هدف نهایی او صرفاً شوخی، جلب توجه، یا حتی ابراز علاقه به شیوه ای نادرست بوده باشد؛ همین که رفتار او به صورت آگاهانه انجام شده و ماهیت مزاحمت آمیز داشته باشد، برای تحقق جرم کفایت می کند. این رویکرد به منظور حمایت قوی تر از بانوان و اطفال و جلوگیری از فرار مجرمین به بهانه عدم قصد آزار اتخاذ شده است.

مجازات قانونی ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال

قانون گذار با هدف بازدارندگی و حمایت از امنیت و کرامت بانوان و اطفال، مجازات های مشخصی را برای جرم ایجاد مزاحمت در نظر گرفته است که شامل مجازات اصلی و تشدید مجازات در شرایط خاص می شود. علاوه بر این، ماهیت عمومی جرم نیز تأثیر قابل توجهی در روند پیگیری و اعمال مجازات دارد.

مجازات اصلی: حبس و شلاق تعزیری

بر اساس ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی، مجازات اصلی برای مرتکبین جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال به شرح زیر است:

• حبس تعزیری: از دو ماه تا شش ماه.
• شلاق تعزیری: تا ۷۴ ضربه.

این مجازات ها «تعزیری» هستند، به این معنا که تعیین میزان دقیق آن ها در چارچوب قانونی مشخص شده، به تشخیص قاضی بستگی دارد. قاضی با در نظر گرفتن عواملی نظیر سابقه کیفری متهم، وضعیت روحی و روانی قربانی، شدت عمل مجرمانه و سایر اوضاع و احوال مؤثر در پرونده، می تواند حداقل یا حداکثر مجازات را اعمال کند. هدف از مجازات تعزیری، علاوه بر تنبیه مرتکب، بازپروری و جلوگیری از ارتکاب مجدد جرم است.

تشدید مجازات در موارد خاص

ماده ۶۲۰ قانون مجازات اسلامی، شرایطی را برای تشدید مجازات جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال پیش بینی کرده است. این تشدید در زمانی اعمال می شود که جرم دارای ابعاد سازمان یافته تر یا جمعی باشد:

• اگر جرم در نتیجه توطئه قبلی (یعنی برنامه ریزی و توافق قبلی بین چند نفر برای ارتکاب جرم) واقع شود.
• اگر جرم به صورت دسته جمعی (یعنی با حضور و همکاری چند نفر در صحنه ارتکاب جرم) اتفاق بیفتد.

در چنین مواردی، «هر یک از مرتکبین به حداکثر مجازات مقرر» محکوم خواهند شد. این بدان معناست که به جای تعیین مجازات در دامنه حداقل و حداکثر (مثلاً ۲ تا ۶ ماه حبس)، قاضی مکلف است حداکثر مجازات را اعمال کند (یعنی ۶ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق).

هدف از این تشدید مجازات، مبارزه قاطع تر با جرایمی است که سازمان یافته تر و با هدف ایجاد رعب و وحشت بیشتر در جامعه انجام می شوند. این حکم نشان دهنده رویکرد سخت گیرانه قانون گذار نسبت به جرایم جمعی و از پیش طراحی شده است.

ماهیت جرم: عمومی و غیرقابل گذشت

یکی از مهمترین ویژگی های جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال، «عمومی» و «غیرقابل گذشت» بودن آن است. این ویژگی پیامدهای مهمی در روند دادرسی دارد:

• عمومی بودن: بدین معناست که تعقیب و رسیدگی به این جرم نیاز به شکایت شاکی خصوصی ندارد و مدعی العموم (دادستان) به محض اطلاع از وقوع جرم، موظف به پیگیری آن است. حتی اگر هیچ شاکی خصوصی وجود نداشته باشد، پرونده تشکیل و رسیدگی می شود. این امر نشان دهنده اهمیت حفظ نظم و امنیت عمومی از سوی قانون گذار است.
• غیرقابل گذشت بودن: این ویژگی به این معناست که حتی اگر شاکی خصوصی (قربانی جرم) پس از ثبت شکایت، رضایت خود را اعلام کند و از شکایت خود صرف نظر نماید، تعقیب قضایی متهم و رسیدگی به پرونده متوقف نمی شود. رضایت شاکی فقط می تواند به عنوان یکی از «جهات تخفیف مجازات» توسط قاضی مورد توجه قرار گیرد. قاضی ممکن است با در نظر گرفتن گذشت شاکی و سایر عوامل، مجازات متهم را تقلیل داده یا حتی آن را به مجازات جایگزین (مانند جزای نقدی یا خدمات عمومی) تبدیل کند. اما اصل رسیدگی به جرم و محکومیت متهم همچنان پابرجا خواهد بود.

این رویکرد قانون گذار، حاکی از آن است که جرم مزاحمت برای بانوان و اطفال تنها تعرض به حقوق فردی نیست، بلکه اخلال در نظم و امنیت عمومی و هتک حیثیت جامعه نیز محسوب می شود و لذا جامعه در مقابل آن سکوت نخواهد کرد.

نحوه اثبات جرم مزاحمت برای بانوان و اقدامات لازم

اثبات جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان، مانند هر جرم دیگری، بر عهده شاکی و دستگاه قضا است. جمع آوری مدارک و شواهد کافی و انجام اقدامات فوری و صحیح پس از وقوع جرم، نقش حیاتی در موفقیت پرونده دارد.

دلایل و مدارک مورد قبول در دادگاه

برای اثبات جرم مزاحمت برای بانوان، می توان از طیف وسیعی از دلایل و مدارک استفاده کرد که در قانون آئین دادرسی کیفری پذیرفته شده اند:

• شهادت شهود: حضور و شهادت افرادی که در صحنه وقوع جرم حضور داشته و رفتار مزاحمت آمیز را مشاهده کرده اند، یکی از قوی ترین دلایل اثبات جرم است. شهادت شهود باید صریح، بدون تناقض و منطبق با واقعیت باشد. اهمیت شهادت این افراد به دلیل عینی بودن مشاهدات آن هاست.
• گزارش ضابطین قضایی: گزارش نیروی انتظامی (کلانتری یا پلیس) که به محض وقوع جرم در محل حاضر شده و صورتجلسه یا گزارش تحقیقات مقدماتی را تهیه کرده اند، به عنوان یک مدرک رسمی و معتبر قابل استناد است. این گزارش می تواند شامل توضیحات قربانی، مشاهدات ضابطین و اظهارات احتمالی متهم باشد.
• اقرار صریح یا ضمنی متهم: اگر متهم در مراحل بازجویی یا در دادگاه به ارتکاب جرم اقرار کند (چه به صورت صریح و آشکار، چه به صورت ضمنی و با پذیرش بخشی از اتهام)، این اقرار یکی از مهمترین ادله اثبات جرم خواهد بود.
• فیلم ها و تصاویر دوربین های مداربسته: در اماکن عمومی، معابر، مراکز تجاری، پارک ها و حتی در برخی خودروها، دوربین های مداربسته نصب شده اند. فیلم های ضبط شده از این دوربین ها که لحظه وقوع جرم را به تصویر می کشند، دلیل بسیار محکمی برای اثبات جرم مزاحمت است. درخواست بررسی این فیلم ها باید به سرعت و قبل از حذف شدن آن ها صورت گیرد.
• مدارک الکترونیکی: در مواردی که مزاحمت در فضای مجازی (مانند پیامک، شبکه های اجتماعی) یا از طریق تلفن (تماس های ضبط شده) صورت می گیرد، پیامک ها، اسکرین شات ها، تاریخچه تماس ها، فایل های صوتی و تصویری ضبط شده می توانند به عنوان دلیل الکترونیکی ارائه شوند. برای اعتبار این مدارک، لازم است اصالت آن ها توسط کارشناس رسمی (پلیس فتا) تأیید شود.
• گواهی پزشکی قانونی: در صورتی که در نتیجه مزاحمت، آسیب های جسمی یا روانی (مانند اضطراب شدید، شوک) به قربانی وارد شده باشد، گواهی پزشکی قانونی می تواند به عنوان مدرکی برای اثبات خسارات وارده و همچنین تأیید وقوع آزار مورد استفاده قرار گیرد.

اقدامات فوری قربانی پس از وقوع جرم

سرعت عمل و دقت در اقدامات اولیه پس از وقوع جرم، نقش بسزایی در جمع آوری دلایل و پیگیری موفقیت آمیز پرونده دارد:

1. حفظ خونسردی و حفظ صحنه تا حد امکان: گرچه این امر در شرایط استرس زا دشوار است، اما تلاش برای حفظ آرامش و عدم دستکاری صحنه جرم می تواند به جمع آوری شواهد کمک کند.
2. یادداشت برداری دقیق: بلافاصله پس از جرم، اطلاعات دقیق شامل زمان، مکان، مشخصات ظاهری مزاحم (مانند قد، لباس، رنگ مو، سن تقریبی)، نوع رفتار مزاحمت آمیز و هرگونه مشخصه خاص (مثلاً پلاک خودرو در صورت مزاحمت با ماشین) را یادداشت کنید.
3. جستجوی شاهد و جمع آوری اطلاعات تماس آن ها: در صورت وجود افراد حاضر در صحنه، از آن ها درخواست کنید تا شهادت دهند و اطلاعات تماس (نام، شماره تلفن) آن ها را یادداشت کنید. شهود می توانند کمک بزرگی به پرونده شما باشند.
4. جمع آوری هرگونه مدرک الکترونیکی: اگر مزاحمت به صورت پیامک، تماس تلفنی یا در فضای مجازی رخ داده است، اسکرین شات بگیرید، پیام ها و فایل های صوتی را ذخیره کنید و هرگز آن ها را حذف نکنید.
5. مراجعه به نزدیک ترین کلانتری یا دادسرا: در اسرع وقت به نزدیک ترین کلانتری یا دادسرای محل وقوع جرم مراجعه کرده و گزارش حادثه را ارائه دهید و شکایت خود را ثبت نمایید. تأخیر در این مرحله می تواند به از بین رفتن شواهد منجر شود.
6. درخواست فیلم دوربین مداربسته: اگر در محل وقوع جرم دوربین مداربسته ای وجود دارد، به مرجع قضایی درخواست دهید تا به سرعت فیلم های مربوطه را ضبط و توقیف کنند.
7. مراجعه به پزشکی قانونی: در صورت وجود هرگونه آسیب جسمی یا روحی، به پزشکی قانونی مراجعه کنید تا گواهی لازم صادر شود.

این اقدامات به شما کمک می کند تا پرونده قوی تری برای پیگیری حقوقی داشته باشید و شانس موفقیت خود را در دادگاه افزایش دهید.

انواع خاص مزاحمت و مجازات آن ها

جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان در اشکال مختلفی بروز می کند که هر یک می تواند ویژگی های خاص خود را در پیگیری و اثبات داشته باشد. در این بخش به بررسی برخی از انواع رایج تر مزاحمت ها می پردازیم.

مزاحمت با خودرو

یکی از شایع ترین اشکال مزاحمت در معابر عمومی، استفاده از خودرو برای ایجاد آزار و اذیت است. این نوع مزاحمت می تواند شامل موارد زیر باشد:

• حرکت آهسته و مکرر در کنار بانوان و جلب توجه آن ها.
• بوق زدن های ممتد و بی مورد.
• توقف ناگهانی خودرو و ارائه پیشنهادهای نامناسب.
• متلک پرانی یا توهین با استفاده از خودرو.

نحوه شکایت: در صورت وقوع مزاحمت با خودرو، مهم ترین اقدام یادداشت برداری از «شماره پلاک خودرو» است. حتی اگر شماره پلاک به طور کامل قابل تشخیص نباشد، بخشی از آن نیز می تواند در پیگیری کمک کننده باشد. شاکی می تواند با مراجعه به کلانتری یا دادسرا و ارائه شماره پلاک خودرو، شکایت خود را ثبت نماید. از آنجایی که پلاک خودرو به نام مالک آن ثبت شده، مراجع قضایی می توانند به راحتی مالک خودرو را شناسایی و برای تحقیقات احضار کنند.

مجازات: مجازات مزاحمت با خودرو نیز مشابه سایر مصادیق مزاحمت در اماکن عمومی است و مشمول ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی خواهد بود. یعنی مرتکب به حبس از دو تا شش ماه و تا ۷۴ ضربه شلاق تعزیری محکوم می شود. علاوه بر این، در برخی موارد، امکان توقیف موقت خودرو یا سلب گواهینامه رانندگی نیز وجود دارد، گرچه این موارد کمتر رایج هستند و معمولاً در تکرار جرم یا موارد خاص اعمال می شوند.

مزاحمت در فضای مجازی

با گسترش فناوری و حضور پررنگ افراد در شبکه های اجتماعی و پلتفرم های ارتباطی، مزاحمت در فضای مجازی نیز به یکی از چالش های جدی تبدیل شده است. این نوع مزاحمت می تواند ابعاد گسترده ای داشته باشد:

• ارسال پیامک توهین آمیز یا آزاردهنده: شامل پیام های متنی، صوتی، یا تصویری ناخواسته.
• انتشار عکس ها و ویدئوهای خصوصی بدون رضایت: این مورد علاوه بر مزاحمت، می تواند مصداق جرم «افشای اسرار» یا «انتشار محتوای خصوصی» نیز باشد.
• کامنت ها و اظهارنظرهای آزاردهنده در شبکه های اجتماعی: زیر پست ها، در صفحات عمومی یا حتی پیام های خصوصی.
• ایجاد پروفایل های جعلی و سوءاستفاده از هویت: به منظور آزار یا تشویش اذهان عمومی.
• تماس های مکرر و ایجاد مزاحمت تلفنی: از طریق شبکه های اجتماعی یا خطوط تلفن.

ارتباط با قانون جرایم رایانه ای: مزاحمت در فضای مجازی علاوه بر اینکه می تواند مشمول ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (در صورت انطباق با عناصر آن) باشد، به طور خاص تحت شمول «قانون جرایم رایانه ای» نیز قرار می گیرد. به عنوان مثال، ماده ۱۵ قانون جرایم رایانه ای به «تهدید یا اکراه وادار کردن افراد به انجام کاری یا ترک عملی» و ماده ۱۷ به «انتشار محتوای خصوصی افراد» می پردازد. این مواد مجازات هایی نظیر حبس، جزای نقدی، و یا هر دو را برای مرتکبین در نظر گرفته اند.

نحوه اثبات: اثبات مزاحمت در فضای مجازی نیازمند جمع آوری مدارک دیجیتالی نظیر اسکرین شات ها، آرشیو پیام ها، فایل های صوتی و تصویری و هرگونه ردپای دیجیتالی دیگر است. پلیس فتا و کارشناسان قضایی متخصص در امور سایبری، نقش کلیدی در بررسی و تأیید اصالت این مدارک دارند.

جرم مزاحمت نوامیس

«نوامیس» در عرف قضایی و اجتماعی، به حریم خصوصی، آبرو، حیثیت و کرامت افراد، به ویژه بانوان، اطلاق می شود. جرم «مزاحمت نوامیس» به طور مستقیم در ماده قانونی مجزا تعریف نشده، اما مفهوم آن از بطن ماده ۶۱۹ و سایر مواد مربوط به جرایم علیه اشخاص استخراج می گردد. هرگونه رفتاری که حیثیت و آبروی بانوان را در معرض خطر قرار دهد، یا آزادی و آسایش آن ها را مختل کند، می تواند در ذیل عنوان کلی «مزاحمت نوامیس» قرار گیرد.

این مفهوم بیشتر جنبه حمایتی دارد و تأکید بر آن است که قانون گذار به طور ویژه از کرامت و آبروی زنان حراست می کند. ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی دقیقاً در راستای همین حمایت از نوامیس وضع شده است و هرگونه تعرض یا مزاحمت برای بانوان در اماکن عمومی را مشمول مجازات قرار می دهد. هدف از جرم انگاری این رفتارها، حفاظت از حیثیت، آزادی و آسایش افراد و ایجاد فضایی امن برای تمامی شهروندان است.

مراحل شکایت و پیگیری پرونده قضایی

پیگیری جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان، فرآیندی حقوقی است که از تنظیم شکواییه آغاز شده و تا مرحله صدور حکم و اجرای آن ادامه می یابد. آشنایی با این مراحل برای شاکی و حتی متهم ضروری است.

تنظیم و ارائه شکواییه

اولین گام در پیگیری قضایی، تنظیم و ارائه «شکواییه» به مراجع ذی صلاح (دادسرای عمومی و انقلاب) است. شکواییه باید شامل اطلاعات دقیق و ضروری باشد:

• مشخصات شاکی (قربانی): نام، نام خانوادگی، نام پدر، کد ملی، آدرس و شماره تماس.
• مشخصات متشاکی عنه (متهم): نام، نام خانوادگی (در صورت اطلاع)، نام پدر (در صورت اطلاع)، کد ملی (در صورت اطلاع)، آدرس و شماره تماس (در صورت اطلاع). اگر مشخصات متهم مجهول باشد، می توان او را «فردی با مشخصات نامعلوم» ذکر کرد و به مراجع قضایی جهت شناسایی متهم کمک خواست.
• موضوع شکایت: به صراحت ذکر شود «ایجاد مزاحمت برای بانوان» یا «تعرض و توهین به بانوان».
• زمان و مکان دقیق وقوع جرم: تاریخ و ساعت حدودی و آدرس دقیق محل وقوع مزاحمت.
• شرح واقعه: شرح کامل و دقیق اتفاق رخ داده، شامل چگونگی وقوع مزاحمت، الفاظ یا حرکات به کار برده شده، تأثیر آن بر قربانی و هرگونه جزئیات مهم دیگر. این بخش باید به صورت واضح و بدون ابهام نوشته شود.
• دلایل و مدارک: ذکر هرگونه مدرک و دلیلی که در اختیار دارید (مانند شهود، فیلم، عکس، پیامک و غیره).
• درخواست: درخواست تعقیب و مجازات متهم بر اساس ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی.

نمونه شکواییه مزاحمت علیه بانوان

شاکی/ شاکیه / شکات: [نام و نام خانوادگی شاکی] فرزند [نام پدر] به آدرس [آدرس کامل شاکی]
مشتکی  عنه/ متشاکی/ مشتکی  عنهم: [نام و نام خانوادگی متهم در صورت اطلاع یا فردی با مشخصات نامعلوم] فرزند [نام پدر متهم در صورت اطلاع] به آدرس [آدرس متهم در صورت اطلاع یا مجهول المکان]
موضوع جرم: ایجاد مزاحمت برای زنان در اماکن عمومی و توهین

دادستان محترم عمومی و انقلاب شهرستان [نام شهرستان]

با عرض سلام و ادب، به استحضار می رساند:
مشتکی عنه با مشخصات فوق الذکر [در صورت شناختن متهم و داشتن مشخصات او، مشخصات دقیق را ذکر کنید، در غیر این صورت بنویسید فردی که مشخصات او در دست نیست] در تاریخ [تاریخ دقیق یا حدودی] در ساعت [ساعت حدودی] در [آدرس دقیق محل وقوع جرم، مثال: خیابان آزادی، مقابل پارک لاله] به بنده [نام شاکی] چندین مرتبه نزدیک شده و با [ذکر دقیق رفتار مزاحمت آمیز، مثال: گفتن الفاظ ناشایست مانند ... و انجام حرکات خلاف شئون و حیثیت نظیر ... و تعقیب بنده برای مدت زمان ...] ایجاد مزاحمت خیابانی نموده است. این رفتار توهین آمیز و آزاردهنده موجب سلب آسایش، امنیت روانی و هتک حرمت اینجانب شده است.

دلایل و مدارک:
1. شهادت شهود: [نام و نام خانوادگی شهود و شماره تماس آن ها در صورت امکان]
2. [در صورت وجود فیلم یا تصویر] فیلم دوربین مداربسته محل وقوع جرم.
3. [در صورت وجود مدارک الکترونیکی] اسکرین شات پیام های توهین آمیز یا فایل صوتی تماس ها (پیوست می گردد).
4. [هر مدرک دیگر]

علی هذا، با استناد به ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی (بخش تعزیرات)، تقاضای تعقیب کیفری، تحقیق و رسیدگی به اتهام نامبرده (یا شناسایی و تعقیب فرد ناشناس) را از محضر عالی مستدعی می باشد.

با احترام فراوان،
[امضا و تاریخ]
[نام و نام خانوادگی شاکی]

شکواییه باید به صورت کتبی تنظیم و به همراه مدارک موجود به دادسرا تحویل داده شود.

روند رسیدگی در دادسرا و دادگاه

1. تحقیقات مقدماتی در دادسرا:

   پس از ارائه شکواییه، پرونده به دادسرا ارسال می شود. بازپرس یا دادیار مسئول پرونده، تحقیقات مقدماتی را آغاز می کند. این تحقیقات شامل احضار شاکی برای ادای توضیحات، احضار شهود، بررسی مدارک و ادله، و سپس احضار متهم برای بازجویی و اخذ دفاعیات است. در این مرحله، تمامی جوانب پرونده مورد بررسی قرار می گیرد.

2. صدور قرار بازداشت موقت:

   به موجب بند ت ماده ۲۳۷ قانون آئین دادرسی کیفری، صدور قرار بازداشت موقت در موارد خاصی جایز است، به ویژه زمانی که «دلایل، قرائن و امارات کافی بر توجه اتهام به متهم» وجود داشته باشد و بیم تبانی، فرار یا از بین بردن ادله وجود داشته باشد. در جرایم مزاحمت برای بانوان، اگر دلایل کافی وجود داشته باشد و مقام قضایی تشخیص دهد، می تواند برای متهم قرار بازداشت موقت صادر کند. این قرار به منظور جلوگیری از ادامه مزاحمت یا فرار متهم صادر می شود.

3. صدور قرار نهایی در دادسرا:

   پس از اتمام تحقیقات، دادیار یا بازپرس یکی از قرارهای زیر را صادر می کند:

   • قرار جلب به دادرسی: در صورت احراز وقوع جرم و کافی بودن ادله، پرونده با صدور کیفرخواست به دادگاه ارسال می شود.
   • قرار منع تعقیب: در صورت عدم احراز وقوع جرم یا ناکافی بودن ادله، پرونده مختومه اعلام می شود.
4. برگزاری جلسات دادگاه:

   در صورت صدور کیفرخواست، پرونده به دادگاه کیفری دو ارسال می شود. دادگاه با تعیین وقت رسیدگی، طرفین (شاکی و متهم) را برای حضور در جلسات احضار می کند. در این جلسات، اظهارات طرفین مجدداً شنیده شده، ادله و مدارک بررسی می شود و نهایتاً قاضی بر اساس مجموع شواهد و قوانین، رأی نهایی را صادر می کند.

5. صدور و اجرای حکم:

   رأی صادره توسط دادگاه بدوی می تواند قابل تجدیدنظر باشد. پس از قطعیت یافتن حکم، مراحل اجرای مجازات آغاز می شود.

نکات مهم برای تنظیم لایحه دفاعیه (در صورت متهم بودن)

اگر فردی به اتهام ایجاد مزاحمت برای بانوان مورد تعقیب قضایی قرار گرفته است، تنظیم یک لایحه دفاعیه قوی و مستند می تواند در نتیجه پرونده تأثیرگذار باشد. در تنظیم لایحه دفاعیه، متهم و وکیل او باید به نکات زیر توجه کنند:

• انکار وقوع فعل: اگر متهم معتقد است که عملی انجام نداده یا عمل او مصداق مزاحمت نیست، باید به طور مستدل آن را انکار و دلایل خود را ارائه کند.
• عدم وقوع جرم در اماکن عمومی: اگر رفتار مورد ادعا در مکانی غیر از اماکن عمومی یا معابر اتفاق افتاده باشد (مثلاً در یک ملک خصوصی)، متهم می تواند با استناد به این موضوع، دفاع کند که جرم مشمول ماده ۶۱۹ نمی شود.
• عدم وجود سوء نیت: اگرچه اثبات سوء نیت خاص در این جرم لازم نیست، اما متهم می تواند استدلال کند که عمل او به هیچ وجه با قصد ایجاد آزار یا توهین نبوده و به دلیل سوءتفاهم یا خطا رخ داده است (مثلاً یک شوخی ناخواسته یا کلامی بی منظور).
• احراز سابقه دوستی یا ارتباط: در برخی موارد، وجود سابقه دوستی یا ارتباط قبلی میان متهم و شاکی می تواند در تفسیر رفتارها مؤثر باشد. البته رویه قضایی در این زمینه متفاوت است و صرف وجود سابقه دوستی لزوماً مانع تحقق جرم نیست، اما ممکن است بر قصد و نیت متهم تأثیر بگذارد و در تخفیف مجازات مؤثر باشد (همانطور که در برخی آرای قضایی نیز دیده شده است).
• فقدان دلایل اثباتی کافی: متهم می تواند به عدم کفایت دلایل و مدارک ارائه شده توسط شاکی، یا تناقض در شهادت شهود، یا عدم اعتبار مدارک الکترونیکی استناد کند.
• گذشت شاکی: همانطور که ذکر شد، گذشت شاکی خصوصی اگرچه منجر به توقف پرونده نمی شود، اما می تواند یکی از مهمترین عوامل تخفیف مجازات باشد و متهم باید آن را در لایحه دفاعیه خود مطرح کند.

تنظیم لایحه دفاعیه باید با دقت و با استناد به قوانین، آرا وحدت رویه، و نظرات مشورتی صورت گیرد. مشاوره با یک وکیل متخصص در امور کیفری برای متهمان بسیار حیاتی است.

آرای قضایی و نظریه های مشورتی در خصوص مزاحمت بانوان

رویه قضایی و نظریه های مشورتی صادره از اداره حقوقی قوه قضائیه، در تفسیر و اجرای قوانین نقش مهمی دارند و می توانند به درک عمیق تر از ابعاد مختلف جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان کمک کنند.

چکیده آرای قضایی مهم

بررسی آرای دادگاه ها نشان می دهد که شرایط تحقق یا عدم تحقق جرم مزاحمت برای بانوان چگونه تحلیل می شود:

• مزاحمت تلفنی غیر از ماده 619 است: برخی آرای قضایی و نظریات حقوقی تأکید دارند که مزاحمت تلفنی (مستند به ماده 641 قانون مجازات اسلامی) مصداق جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان موضوع ماده ۶۱۹ نیست، زیرا ماده ۶۱۹ به صراحت به «اماکن عمومی و معابر» اشاره دارد. مزاحمت تلفنی ممکن است در منزل یا هر مکان خصوصی رخ دهد و لذا باید تحت ماده قانونی مربوط به خود پیگیری شود.
• شرط تحقق بزه ایجاد مزاحمت، ارتکاب آن در اماکن عمومی و معابر است: این نکته بارها در آرای دادگاه ها مورد تأکید قرار گرفته است. لذا، ارسال پیامک تهدیدآمیز یا ورود به عنف به محل سکونت شاکیه، از مصادیق بزه ایجاد مزاحمت برای بانوان (ماده ۶۱۹) نیست، اگرچه می تواند جرایم دیگری مانند تهدید (ماده ۶۶۹) یا ورود به عنف (ماده ۶۹۴) را تشکیل دهد.
• جرم توهین می تواند مقدمه ای برای جرم مزاحمت باشد: برخی قضات معتقدند توهین (ماده ۶۰۸) در صورتی که در زمینه ایجاد مزاحمت برای بانوان در اماکن عمومی باشد، جزئی از رفتار مزاحمت آمیز تلقی شده و جرم مستقل محسوب نمی شود؛ بلکه همان جرم ماده ۶۱۹ را تشکیل می دهد.
• احراز سابقه دوستی شاکیه و متهم، مانع از تحقق بزه ایجاد مزاحمت برای بانوان نیست: در برخی موارد، دادگاه ها با وجود سابقه دوستی بین طرفین، در صورت احراز رفتار مزاحمت آمیز و خارج از عرف، حکم به محکومیت داده اند. با این حال، در پرونده هایی که ماهیت رابطه پیچیده تر است، ممکن است سابقه دوستی به عنوان عاملی در تحلیل قصد متهم یا ماهیت رفتار او در نظر گرفته شود. البته در آرای رقیب این مورد به عنوان مانع تحقق جرم ذکر شده که با رویه کلی متمایز است و نیازمند تحلیل دقیق تر است که نشان می دهد این یک نکته تفسیری با ابهامات قضایی است و در همه موارد نمی توان آن را یک قاعده کلی تلقی کرد.

نمونه رأی دادگاه در خصوص جرم مزاحمت بانوان

برای روشن شدن روند دادرسی، یک نمونه رأی دادگاه بدوی و تجدیدنظر در خصوص جرم مزاحمت بانوان ارائه می شود. این رأی از نظر حقوقی دارای نکات کلیدی است که به تفصیل بیان خواهد شد.

رای بدوی

در خصوص شکایت خانم (الف) علیه آقای (ب) دائر بر مزاحمت بانوان و توهین، با توجه به محتویات پرونده، کیفرخواست صادره، گزارش ضابطین قضایی و شکایت شاکیه که اظهار داشته متهم قبلاً خواستگار او بوده و پس از جواب رد، با تعقیب در محل کار و خیابان، اقدام به ایجاد مزاحمت و توهین می نماید و آسایش را از وی سلب کرده است. متهم نیز در دفاعیات خود بیان داشته که با شاکیه سابقه رفاقت داشته و چون هر دو در یک منطقه ساکن هستند، گاهاً با یکدیگر مواجه شده و صحبت کرده اند و هرگز فحاشی یا مزاحمتی نداشته است. دادگاه با توجه به اقرار ضمنی متهم به وجود ارتباط و مواجهه، شهادت شهود در مرحله دادسرا و سایر قرائن و امارات موجود، بزه انتسابی به متهم را محرز و مسلم دانسته است. در خصوص اتهام توهین، به استناد ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی، متهم را به پرداخت دو میلیون ریال جزای نقدی در حق دولت و در خصوص اتهام مزاحمت بانوان، با رعایت ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی و به استناد ماده ۶۱۹ همان قانون، متهم را به چهار ماه حبس تعزیری و سی ضربه شلاق تعزیری محکوم و اعلام می نماید. رأی صادره حضوری و ظرف مهلت ۲۰ روز پس از ابلاغ قابل اعتراض و تجدیدنظرخواهی است.

رأی دادگاه تجدیدنظر استان

آقای (ب) به موجب دادنامه شماره [شماره دادنامه] مورخ [تاریخ] صادره از شعبه [شماره شعبه] دادگاه جزایی، به اتهام ایجاد مزاحمت برای بانوان به تحمل چهار ماه حبس و سی ضربه شلاق تعزیری و به اتهام توهین به پرداخت دو میلیون ریال جزای نقدی محکوم شده بود. محکوم علیه در فرجه قانونی نسبت به این رأی تجدیدنظرخواهی کرده و توضیح داده که با تجدیدنظرخوانده قصد ازدواج داشته و خانواده او نیز موافقت کرده بودند، اما شاکیه با فرد دیگری ازدواج کرده و به همین دلیل وی صرفاً برای ادای توضیحات و اعتراض به او مراجعه کرده و هیچ گونه اهانتی مرتکب نشده است. دادگاه تجدیدنظر، با بررسی اعتراضات و دفاعیات، به شرح زیر رأی صادر کرد:

تجدیدنظرخواه به ایجاد مزاحمت در معابر عمومی برای تجدیدنظرخوانده اقرار دارد؛ لذا دادنامه تجدیدنظرخواسته از این حیث (محکومیت به مزاحمت) فاقد ایراد و اشکال قانونی است و به استناد بند الف ماده ۲۵۷ قانون آئین دادرسی کیفری، دادنامه مزبور در این بخش از محکومیت تأیید و تجدیدنظرخواهی مردود اعلام می شود.

تجدیدنظرخواهی نامبرده از جهت محکومیت به اتهام توهین وارد است زیرا اولا مطابق صریح ماده۶۱۹ قانون مجازات اسلامی هر کس در معابر عمومی مزاحم بانوان شود یا با الفاظ خلاف شوون به آنها توهین نماید این عمل مجرمانه تنها یک جرم محسوب می شود نه دو جرم ثانیا اتهام توهین تنها مستند به ادعای تجدیدنظرخوانده است و متهم اقرار به مزاحمت دارد نه توهین و بعلاوه شهود نیز اگرچه یکی خواهر تجدیدنظرخوانده هست ولی آنها شهادت به توهین نداده اند. بنابراین به استناد بند یک شق ب ماده ۲۵۷ قانون آئین دادرسی کیفری دادنامه تجدیدنظرخواسته نقض و مستندا به بند الف ماده۱۷۷ همان قانون و رای به برائت تجدیدنظرخواه از اتهام توهین صادر می نماید. رای صادره قطعی است.

این رأی نشان می دهد که در صورتی که توهین در راستای مزاحمت بانوان باشد، برخی دادگاه ها آن را جزئی از همان جرم مزاحمت تلقی می کنند و نه جرمی مستقل. این موضوع بر اهمیت تشخیص دقیق ماهیت رفتارهای ارتکابی و تفکیک جرایم تأکید دارد.

نظریات مشورتی مرتبط با جرم مزاحمت بانوان

نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه، به منظور ایجاد وحدت رویه و رفع ابهامات حقوقی صادر می شوند. یکی از این نظریات، به تفاوت فحاشی به بانوان در معابر عمومی و جرم مزاحمت اشاره دارد:

فحاشی به بانوان در معابر عمومی بدون قصد تعرض یا مزاحمت

پرسش: شخصی مذکر در معابر عمومی اقدام به فحاشی به یک زن نموده است، رفتار ارتکابی مصداق بزه توهین (موضوع ماده ۶۰۸) می باشد یا مصداق بزه مزاحمت برای بانوان (موضوع ماده ۶۱۹)؟

نظر هیئت عالی:

بزه توهین به بانوان در معابر عمومی موضوع ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۷۵ (تعزیرات) وضعیتی خاص از بزه توهین است که با انگیزه و محتوای جنسی نسبت به بانوان تحقق می یابد و لذا هر رفتار توهین آمیز نسبت به بانوان در معابر عمومی را شامل نمی شود و توهین مزبور باید با شئون و حیثیات زنان بر اساس معیارهای عرفی معارض باشد. تشخیص موضوع و انطباق آن با مقام قضایی رسیدگی کننده است.

نظر اکثریت: با دقت در ماده ۶۱۹، این ماده چند رفتار را جرم انگاری کرده است: نخست، تعرض یا مزاحمت برای بانوان و اطفال؛ و دیگری توهین به این اشخاص با الفاظ و حرکات مخالف شئون و حیثیت. بنابراین، در صورتی که فحاشی بدون قصد تعرض یا مزاحمت جنسی باشد (مثلاً در یک درگیری لفظی عادی بین دو خودرو)، ممکن است مشمول ماده ۶۰۸ (توهین عمومی) باشد. اما اگر توهین با هدف آزار، تحقیر یا با محتوای جنسی نسبت به بانو در معابر عمومی صورت گیرد، مشمول ماده ۶۱۹ است. این نظریه به قاضی اختیار می دهد تا با توجه به شرایط و انگیزه مرتکب، ماده قانونی صحیح را انتخاب کند و نشان می دهد که صرف فحاشی به یک بانو در معبر عمومی، لزوماً به معنای مزاحمت موضوع ماده ۶۱۹ نیست و باید قصد و ماهیت رفتار نیز بررسی شود.

نظر اقلیت: برخی معتقدند که قانون گذار با وضع ماده ۶۱۹، قصد حمایت ویژه از بانوان و اطفال را داشته است و هرگونه توهین به آن ها در اماکن عمومی، باید تحت شمول این ماده با مجازات شدیدتر قرار گیرد، حتی اگر قصد خاص تعرض یا مزاحمت جنسی وجود نداشته باشد.

این نظریات و آرا، پیچیدگی های تفسیر و اجرای قوانین را در عمل نشان می دهند و اهمیت نقش قاضی در تشخیص دقیق مصادیق جرم را برجسته می سازند.

نتیجه گیری

جرم ایجاد مزاحمت برای بانوان و اطفال، با توجه به ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی، از مهمترین جرایم علیه امنیت و کرامت انسانی در جامعه است. قانون گذار با در نظر گرفتن مجازات های حبس و شلاق، عزم خود را برای مقابله با این پدیده نامطلوب نشان داده و برای موارد خاص و دسته جمعی، مجازات های تشدیدشده ای را پیش بینی کرده است. ماهیت عمومی و غیرقابل گذشت بودن این جرم نیز تأکید بر آن دارد که حفظ آرامش و امنیت بانوان، تنها دغدغه فردی نیست، بلکه مسئولیت اجتماعی و حکومتی محسوب می شود.

آگاهی از ابعاد حقوقی این جرم، از جمله تعریف دقیق مزاحمت و تعرض، تفاوت آن با توهین عمومی، و شناخت دقیق ارکان سه گانه جرم، برای تمامی افراد جامعه ضروری است. قربانیان باید با شناخت نحوه اثبات جرم و اقدامات فوری پس از وقوع، از حقوق خود دفاع کنند. دلایلی همچون شهادت شهود، گزارش ضابطین قضایی، فیلم های مداربسته و مدارک الکترونیکی، نقش کلیدی در روند دادرسی ایفا می کنند. همچنین، آشنایی با رویه قضایی و آرای دادگاه ها می تواند به درک بهتر از چگونگی اعمال قانون و تفسیر آن در موارد مختلف کمک شایانی نماید.

در نهایت، هدف از تمامی این تدابیر قانونی، ایجاد فضایی امن، توأم با احترام و عاری از هرگونه آزار و اذیت برای بانوان و اطفال است. حفظ کرامت انسانی و تضمین حقوق شهروندی، مستلزم تعامل مسئولانه افراد و اجرای قاطعانه قانون است. با افزایش آگاهی عمومی و پیگیری حقوقی، می توان گام های مؤثری در جهت ریشه کن کردن این معضل اجتماعی برداشت.

دعوت به اقدام: برای دریافت مشاوره حقوقی تخصصی و پیگیری پرونده های مزاحمت برای بانوان، می توانید با وکلای متخصص ما تماس حاصل فرمایید.