چند نوع چاپ بر روی سطوح در ایران وجود دارد؟

چاپ روی تمام سطوح با چاپ سابلیمیشن

انواع چاپ در ایران کدام است؟ صنعت چاپ در دهه‌های اخیر حرکت رو به جلویی داشته است و پیشرفت‌های بزرگ و کوچک بسیاری در این صنعت پدیدار شده است؛ از جملۀ این پیشرفت‌ها که بسیار هم مورد استقبال قرار گرفته است، چاپ بر روی سطوح مختلف است. دیگر مثل گذشته خدمات چاپ به‌طور عمده تنها شامل چاپ بر روی کاغذ و مقوا نیست، بلکه چاپ بر روی سطوح مختلفی همچون پارچه، پلاستیک، سرامیک، چوب، فلز و به‌طور کلی هر نوع محصولی که مشتری در نظر دارد امکان‌پذیر شده است.

از بهترین و پرکاربردترین روش‌ها برای چاپ روی سطوح و مواد چاپی مختلف، چاپ سابلیمیشن است، در این روش نوین چاپی و به عبارتی این نوع چاپ صنعتی، امکان چاپ هر نوع طرح، تصویر و نوشته‌ای بر روی محصولاتی مثل تیشرت، ظروف سرامیکی، قاب موبایل، لوازم التحریر و … در تعداد دلخواه وجود دارد. داشتن مزیت‌های برجسته استفاده از این روش را به سرعت فراگیر کرد، به صورتی که بخش عمده‌ای از خدمات چاپ مراکز چاپ مربوط به چاپ سابلیمیشن  و چاپ بر روی مواد چاپی متنوع است. در همین خصوص و به قصد آشنایی با روش چاپ سابلیمیشن، مقالۀ حاضر به بررسی این نوع از چاپ پرداخته است.

چاپ سابلیمیشن  چه چاپی است؟

سابلیمیشن یا تصعید نوعی فرآیند شیمیایی است که در آن مادۀ جامد تبدیل به گاز می‌شود بدون این‌که از مرحلۀ مایع شدن عبور کند. در چاپ سابلیمیشن نیز از این خاصیت استفاده می‌شود و به همین دلیل هم این نام را گرفته است. به‌طور کلی چاپ سابلیمیشن که به چاپ تصعید رنگ نیز شناخته می‌شود، یک روش چاپی محبوب برای انتقال تصاویر به سطح موردنظر (معمولاً یک سطح پارچه‌ای مانند پلی‌استر) است.

غالب روش‌های متداول چاپ، یک مرحله مایع شدن که در آن جامد قبل از حالت گازی به مایع  تبدیل می‌شود را دارند، اما چاپ سابلیمیشن مرحله مایع شدن را ندارد، بلکه از جامد به گاز تبدیل می‌شود و از یک چاپگر دیجیتالی برای انتقال تصاویر منعکس شده روی کاغذهای مخصوص بر روی سطوح موردنظر استفاده می‌کند.

 روش کار چاپ سابلیمیشن  به چه شکل است؟

در روش چاپ سابلیمیشن  ابتدا طرح یا نوشتۀ موردنظر توسط چاپگر دیجیتال جوهرافشان و با استفاده از جوهر تصعیدی بر روی کاغذهای مخصوصی به نام کاغذ تصعید چاپ می‌شود؛ سپس طرح روی کاغذ با یک فشار حرارتی و در دمای حدود ۱۸۰ تا ۲۰۰ درجۀ سانتیگراد روی سطح مورد نظر برگردانده می‌شود. حرارت سبب می‌شود تا جوهر روی کاغذ به حالت گازی شکل درآید و به سطح چاپی نفوذ کند. این قسمت از کار در دستگاه چاپ سابلیمیشن که به دستگاه پرس حرارتی معروف است انجام می‌شود.

یعنی پس از چسباندن کاغذ روی مادۀ چاپی (به منظور جلوگیری از جابه‌جا شدن)، با قرار گرفتن مادۀ چاپی و کاغذ تصعید در دستگاه پرس، جوهر روی کاغذ بر اثر حرارت بسیار بالا تصعید شده و روی مادۀ چاپی منتقل می‌شود. هنگامی‌که حرارت از روی کاغذ انتقال و زیر لایه برداشته می‌شود، جوهری که در مادۀ چاپی که غالباً پارچه است نفوذ کرده، سفت و سخت و ماندگار می‌شود. با فرض این‌که این روند به درستی انجام شده ‌است، تصویر روی سطح چاپی نباید هرگز پاک شود. برای انجام چاپ سابلیمیشن تجهیزات و مواد مخصوصی به کار گرفته می‌شوند:

    کاغذ تصعید: از مهم‌ترین ارکان چاپ سابلیمیشن نوع کاغذ به کار رفته در آن است. این کاغذ که به کاغذ ترانسفر هم معروف است برای انتقال دادن طرح و جوهر به سطح موردنظر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

    جوهر تصعید: در این روش چاپ جوهر مخصوصی استفاده می‌شود که قابلیت تصعید شدن را داشته باشد. در واقع ویژگی خاص این جوهر تبدیل شدن به گاز در دمای بالا است.

    چسب مخصوص: چسبی که برای تثبیت کردن کاغذ چاپ شده بر روی سطح چاپی استفاده می‌شود نوعی چسب نسوز است.

    دستگاه چاپ: پرس یا دستگاه‌های مخصوص این نوع چاپ حرارتی در مدل‌های گوناگون و برای کاربردهای مختلفی ساخته شده‌اند.

    مادۀ چاپی مورد استفاده: از این روش چاپ به طور معمول بر روی پارچه استفاده می‌شود. اما با رعایت مواردی می‌توان آن را بر روی سطوح مختلفی اجرا کرد.

چاپ سابلیمیشن روی چه سطوحی کاربرد دارد؟

چنانچه قرار است از این روش منحصر به فرد برای چاپ استفاده شود، نیاز است که در مورد مواد و اجسامی که می‌توان با کمک این روش طرح و تصویر موردنظر را روی آن‌ها چاپ کرد اطلاع داشت. در ادامه برخی از رایج‌ترین موادی که چاپ سابلیمیشن روی آن‌ها به خوبی اجرا می‌شود آمده است:

• پلیمر
• پلی‌استر
• پی‌وی‌سی
• ورقه آلومینیومی
• پارچه
• کاشی و سرامیک
• پلاستیک پوشش‌دار

اجسامی هم که با این روش روی آن‌ها می‌توان طرحی چاپ کرد عبارتند از:

    انواع پوشاک بخصوص تیشرت

    قاب موبایل

    قاب عکس

    پازل

    پد موس

    ظروفی مانند لیوان، بشقاب، زیرلیوانی و …

    کاشی و سرامیک

    کیف پول

    ساعت

    لوازم التحریر

    و …

درست است که گفته می‌شود چاپ سابلیمیشن بر روی سطوح مختلفی قابل اجرا است، اما در اغلب موارد برای چاپ روی پارچه به کار می‌رود و باید این را در نظر داشت در مواردی که قرار است از مواد دیگری برای چاپ استفاده شود باید حتماً مرحلۀ آماده‌سازی بر روی آن‌ها اعمال شود. اساساً مادۀ چاپی مورد استفاده در این روش چاپ باید تحمل حرارت بالا و قابلیت جذب جوهر را داشته باشد. در مورد پارچه این دو مورد حل شده است، اما در مورد ظروف سرامیکی، کریستالی، ام دی اف و غیره باید مرحلۀ آماده سازی و کوتینگ که باعث جذب جوهر می‌شود، در ابتدای کار انجام شود.

مزیت چاپ سابلیمیشن

امروزه با توجه به استفادۀ گسترده از کارهای چاپی، چاپ سابلیمیشن به عنوان روشی که مزیت‌های متعددی دارد، بسیار به کار گرفته می‌شود. از جمله مزیت‌های این روش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

    تصاویر چاپی ماندگاری بالایی دارند و در طول زمان یا از طریق شستشو پاک یا کمرنگ نمی‌شوند.

    تصاویر چاپ شده با این روش از کیفیت بالایی برخوردار هستند.

    این نوع چاپ روشی مقرون به صرفه است.

    محدودیتی از نظر تیراژ چاپ وجود ندارد.

    چاپ بر روی مواد و محصولات مختلف با این روش امکان‌پذیر است.

    قابلیت چاپ انواع طرح بر روی سطوح چاپی وجود دارد.

از مطالب بیان شده می‌توان این نتیجه را گرفت که چاپ سابلیمیشن یکی از مؤثرترین و سریع‌ترین روش‌های چاپ، به خصوص در مورد چاپ بر روی پارچه است. بسیاری از مراکز چاپ به دلیل هزینه‌های پایین تولید و نیاز به سرمایه‌گذاری کم در این زمینه و نتایج سریع از این روش استقبال کرده‌اند. این مراکز سعی می‌کنند تا با به‌کارگیری این نوع از چاپ صنعتی طرح‌های سفارشی مشتریان خود را بر روی محصولات مختلف و در تعداد دلخواه آن‌ها چاپ کنند.

تاریخچه دستگاه های چاپ در ایران

تاریخچه استفاده از دستگاه چاپ در ایران به حدود 5 قرن قبل از میلاد مسیح بر می گردد،  صدها سال قبل از میلاد مسیح که دستگاه چاپ و کاغذ و… وجود نداشت انسان ها چاپ را برای گل و خشت انجام می دادند ولی به مرور زمان و اختراع جوهر توسط یک آلمانی به نام گوتنبرگ، دستگاه چاپ کتاب نیز توسط این شخص اختراع شد این دستگاه قابلیت چاپ متن به همراه تصویر را داشت. پس از آن به مرور دستگاه چاپ افست وارد صنعت چاپ شد. مرکز سانترال چاپ در این مقاله قصد دارد به معرفی  انواع و اقسام دستگاه های چاپ در ایران پرداخته و انواع آن را به صورت مختصر مورد بررسی قرار دهد، برای کسب اطلاعات در این زمینه با ما همراه باشید:

در صنعت چاپ کتاب ، در ایران از دستگاه های مختلفی استفاده می شود که اغلب آن ها به دلیل اینکه قدیمی شده اند دیگر مورد استفاده قرار نمی گیرند، هر دستگاه چاپ ویژگی های مختص به خود را دارد و برای موارد خاصی از آن استفاده می شود، از مشهور ترین دستگاه های چاپ کتاب که در ایران وجود دارد می توان به  دستگاه چاپ افست- دستگاه چاپ هلیوگراور- دستگاه چاپ فلکسو- دستگاه چاپ سیلک اسکرین- دستگاه چاپ لترپرس- دستگاه افست روی فلز- انواع دستگاه چاپ تامپو- دستگاه چاپ مخمل- انواع دستگاه چاپ ایچینگ و … اشاره کرد. دستگاه های مذکور اکنون در صنعت چاپ ایران وجود دارند و بر اساس نیاز از آن ها استفاده می شود، در ادامه چند نمونه از پرکاربردترین آن ها را مورد بررسی قرار می دهیم.

دستگاه چاپ افست

یکی از پرطرفدارترین انواع دستگاه های چاپ کتاب در ایران دستگاه چاپ افست است، از مهم ترین ویژگی  های این دستگاه که دلیل محبویت آن نیز می باشد کیفیت بالای چاپ روی کاغذ است، استفاده از این دستگاه در صنعت چاپ ایران متداول است و معمولا از آن برای تیراژهای متوسط استفاده می شود، برای تیراژهای بالا و پایین هزینه چاپ افست برای متقاضی مقرون به صرفه نیست از این رو برای تیراژهای بالا و و تیراژهای محدود معمولا از دستگاه های دیگر استفاده می کنند.

البته لازم است که بدانید این دستگاه در ایران بیشتر با نام دستگاه چاپ مسطح شناخته شده می باشد، دلیل این که چاپ افست را مسطح می خوانند این است که در زینک به کار رفته در این دستگاه هیچ برجستگی و یا فرورفتگی وجود ندارد و چاپ کتاب کاملا یکنواخت است. در حالت کلی این دستگاه در گروه معروف ترین دستگاه های چاپ در ایران قرار دارد.

دستگاه چاپ هلیوگراور

یکی دیگر از انواع دستگاه چاپ کتاب در ایران هلیوگراور نام دارد، از این دستگاه می توان برای تیراژهای بسیار بالا در حد میلیونی استفاده کرد، در واقع این دستگاه مختص تیراژهای بسیار بالا می باشد و برای تیراژهای محدود از نظر اقتصادی به هیچ عنوان مقرون به صرفه نمی باشد زیرا که قیمت این دستگاه چاپ کتاب گران است و اگر به دنبال دستگاه چاپ برای تیراژهای کم هستید این دستگاه چاپ هلیوگراور نمی تواند گزینه مناسبی باشد و بهتر است از دستگاه های ارزانتری استفاده کنید.

دلیل استفاده از دستگاه چاپ هلیوگراور در تیراژهای بالا این است که در این دستگاه چند سیلندر قرار دارد که موجب شده برخلاف دستگاه چاپ افست نیازی به قرارگیری مجدد زینک نداشته باشد از این رو برای تیرازهای بالا از نظر اقتصادی کاملا مقرون به صرفه می باشد.

دستگاه چاپ فلکسو

در دستگاه های چاپ فلکسو از نوعی لاستیک که دارای انعطاف پذیری بسیار بالایی است استفاده می شود که دلیل نام گذاری این دستگاه به فلسکو همین امر می باشد، این دستگاه از نظر تمامی جنبه های عملکردی مورد قبول واقع شده است، از مهم ترین ویژگی های آن می توان به سرعت بالا- هزینه کم و امکان چاپ کتاب در تیراژهای بالا اشاره کرد، همچنین امکان چاپ به صورت رول و بر روی هر نوع موادی مانند کاغذ و پلاستیک امکانپذیر است. دستگاه چاپ فلسکو از نظر کاربردی در صنایع مختلف و برای چاپ کتاب بر روی مواد مختلف مورد استفاده قرار می گیرد، لازم است که بدانید طریق چاپ فلسکو به صورت برجسته می باشد و در این دستگاه چاپ دیگر خبری از چاپ مسطح و یکنواخت نیست.

دستگاه چاپ سیلک اسکرین

یگی دیگر از دستگاه های چاپ در ایران، دستگاه چاپ سیلک اسکرین است، این دستگاه نیز مانند نوع افست طرفداران زیادی دارد و برای موارد مختلف کاربرد داشته و از آن استفاده می شود، از مهم ترین ویژگی های این دستگاه امکان عملیات چاپ بر روی هر نوع متریال است، که این امر موجب شده تا از این دستگاه برای موارد مختلف برای چاپ بر روی برخی متریال های خاص استفاده شود، از دیگر ویژگی های این دستگاه می توان به امکان چاپ بر روی انواع سطوح مختلف مانند سطوح صاف- گرد- بی نظم و… اشاره کرد.