چقدر سکه مهریه تعلق میگیرد
میزان سکه مهریه ای که به زن تعلق می گیرد، محدودیتی ندارد و هر مقداری که در عقدنامه توافق شده باشد، به عنوان حق زن شناخته می شود؛ اما سقف مهریه قابل اجرا با ضمانت های کیفری، به ویژه امکان صدور حکم جلب، ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی است. برای مطالبه مهریه های بیشتر از این سقف، مرد باید توانایی مالی خود را اثبات کند و امکان بازداشت او وجود نخواهد داشت.
مهریه، به عنوان یکی از مهم ترین حقوق مالی زوجه در عقد نکاح، همواره موضوع بحث و ابهامات فراوانی بوده است. پیچیدگی های حقوقی پیرامون چگونگی مطالبه، سقف های اجرایی و تفاوت میان مهریه تعیین شده و مهریه قابل وصول، افراد زیادی را با پرسش های جدی مواجه می سازد. درک دقیق این مفاهیم برای هر دو طرفین عقد، اعم از زن و مرد، ضروری است تا از حقوق و تکالیف خود آگاهی کامل داشته باشند و بتوانند در مواجهه با مسائل احتمالی، تصمیم گیری های آگاهانه و منطقی اتخاذ کنند. این مقاله با هدف شفاف سازی ابعاد مختلف مهریه و ارائه اطلاعات مستند و به روز در زمینه قوانین مربوطه، به خصوص آخرین تحولات مطرح شده تا سال ۱۴۰۴، تدوین شده است. تلاش بر این است که با حفظ دقت و اعتبار علمی، مطالب به گونه ای ارائه شوند که برای عموم افراد جامعه، از زوجین در شرف ازدواج گرفته تا کسانی که درگیر مسائل حقوقی مهریه هستند، قابل فهم و کاربردی باشد.
مهریه چیست و چه زمانی به زن تعلق می گیرد؟
مهریه، مالی است که به موجب عقد ازدواج (چه دائم و چه موقت) بر ذمه مرد قرار می گیرد و به همسرش (زوجه) پرداخت می شود. این حق، نه تنها یک تعهد اخلاقی، بلکه یک حق قطعی و شرعی برای زن است که قانون مدنی ایران آن را به رسمیت شناخته و حمایت می کند. مهریه به محض جاری شدن صیغه عقد نکاح، برای زن ایجاد می شود و او می تواند هر زمان که اراده کند، آن را مطالبه کند، حتی اگر هنوز زندگی مشترک آغاز نشده باشد و یا تمکین صورت نگرفته باشد.
مهریه را می توان به سه دسته اصلی تقسیم کرد که هر کدام شرایط و احکام خاص خود را دارند:
- مهرالمسمی: این متداول ترین نوع مهریه است که در زمان عقد ازدواج و با توافق صریح و مشخص طرفین (زوج و زوجه) تعیین و در سند نکاحیه قید می شود. مهرالمسمی می تواند شامل هر مال قابل تملکی باشد، از جمله سکه، طلا، ملک، وجه نقد یا حتی آموزش و خدمات.
- مهرالمثل: در مواردی که در عقد دائم، مهریه به صورت مشخص تعیین نشده باشد، اما پس از عقد، نزدیکی و رابطه زناشویی بین زوجین واقع شود، قانون مهرالمثل را برای زوجه در نظر می گیرد. میزان مهرالمثل بر اساس عرف، شئونات اجتماعی زن، وضعیت خانوادگی او و همچنین وضعیت مالی مرد، توسط کارشناس و حکم دادگاه تعیین می شود.
- مهرالمتعه: این نوع مهریه نیز در شرایطی مطرح می شود که در عقد دائم، مهریه تعیین نشده باشد و نزدیکی نیز بین زوجین اتفاق نیفتاده باشد (مثلاً قبل از وقوع نزدیکی، طلاق رخ دهد). در این حالت، با توجه به وضعیت مالی و اجتماعی مرد، مهریه ای برای زن در نظر گرفته می شود که به آن مهرالمتعه می گویند.
درک این تفاوت ها اهمیت زیادی دارد، زیرا شرایط مطالبه و میزان مهریه در هر یک از این حالات می تواند متفاوت باشد. حق مهریه، پشتوانه مالی برای زن است و حتی با فوت یکی از زوجین، این حق از بین نمی رود و به ورثه تعلق می گیرد.
سقف مهریه و تعداد سکه قابل مطالبه: واقعیت قانونی
یکی از بزرگترین سوءتفاهم ها در زمینه مهریه، این است که بسیاری تصور می کنند قانون ایران سقفی برای میزان مهریه تعیین کرده است و زن نمی تواند بیش از آن مقدار را مطالبه کند. این باور به هیچ وجه صحیح نیست. قانون ایران هیچ محدودیتی بر میزان مهریه ای که زوجین در زمان عقد بر آن توافق می کنند، قائل نیست. به عبارت دیگر، هر تعداد سکه یا هر مقدار مال دیگری که در عقدنامه به عنوان مهریه قید شود، به طور کامل بر ذمه مرد است و زن حق مطالبه تمامی آن را دارد.
آنچه به عنوان سقف مهریه در افواه عمومی مطرح می شود، در واقع به ضمانت های اجرایی مهریه مربوط می شود و نه اصل و ماهیت آن. یعنی قانون برای تسهیل وصول مهریه و جلوگیری از سوءاستفاده های احتمالی، سازوکارهای اجرایی متفاوتی برای بخش های مختلف مهریه در نظر گرفته است.
اینجا لازم است تفاوت میان مهریه تعلق گرفته و مهریه قابل اجرا با حکم جلب را روشن کنیم. مهریه تعلق گرفته همان مقداری است که در سند ازدواج ثبت شده و به طور کامل حق زن است. اما مهریه قابل اجرا با حکم جلب به آن بخش از مهریه اشاره دارد که در صورت عدم پرداخت از سوی مرد، امکان صدور حکم بازداشت یا جلب او وجود دارد. مهمترین سقف در این زمینه، مربوط به ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی است.
قانون ایران محدودیتی بر میزان مهریه تعیین شده قائل نیست؛ هر مقدار مهریه که در عقدنامه قید شود، به طور کامل بر عهده مرد است و زن حق مطالبه تمامی آن را دارد. محدودیت ها به ضمانت های اجرایی مهریه مربوط می شود.
مهریه تا چند سکه قابل اجراست؟ بررسی ضمانت های اجرایی اصلی
در حالی که زن حق مطالبه تمام مهریه خود را دارد، نحوه و شدت ضمانت های اجرایی برای وصول آن، بستگی به میزان مهریه دارد. قانونگذار، با هدف ایجاد توازن بین حقوق زن و وضعیت مالی مرد، دو سقف اصلی را برای اجرای مهریه در نظر گرفته است:
الف) مهریه تا ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی
مطابق ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، در صورتی که مهریه زوجه تا سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن (مثلاً معادل ارزش ریالی ۱۱۰ سکه) باشد، قانون ضمانت های اجرایی بسیار قوی برای آن در نظر گرفته است. در این حالت:
- امکان شناسایی و توقیف اموال: زن می تواند با ارائه دادخواست مطالبه مهریه به دادگاه خانواده، درخواست شناسایی و توقیف هرگونه اموال منقول و غیرمنقول مرد (مانند حساب بانکی، خودرو، ملک و …) را داشته باشد.
- صدور حکم جلب (بازداشت): اگر مرد توانایی پرداخت مهریه را داشته باشد اما از پرداخت آن خودداری کند، یا پس از توقیف اموال، باز هم مهریه به طور کامل پرداخت نشود و مرد در مهلت قانونی دادخواست اعسار (ناتوانی مالی) ارائه ندهد یا دادخواست اعسار او رد شود، دادگاه می تواند حکم جلب (بازداشت) مرد را صادر کند. این حکم جلب تا زمان پرداخت مهریه یا پذیرش اعسار و تقسیط آن از سوی دادگاه، معتبر خواهد بود.
- دادخواست اعسار: مرد می تواند ظرف مدت یک ماه پس از ابلاغ اجراییه مهریه، با ارائه دادخواست اعسار به دادگاه، مدعی ناتوانی مالی برای پرداخت یکجای مهریه شود. در این صورت، دادگاه با بررسی وضعیت مالی مرد، می تواند حکم به تقسیط مهریه صادر کند.
ب) مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی
اگر مهریه تعیین شده بیش از ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی باشد، وضعیت اجرایی کمی متفاوت خواهد بود. در این حالت:
- حق مطالبه کامل مهریه: زن همچنان حق دارد تمام مهریه خود را مطالبه کند (به عنوان مثال، اگر مهریه او ۵۰۰ سکه باشد، حق دریافت تمامی ۵۰۰ سکه را دارد).
- عدم امکان صدور حکم جلب برای مازاد: برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، امکان صدور حکم جلب (بازداشت) وجود ندارد. به این معنی که اگر مرد ۱۱۰ سکه اول را پرداخت کرده باشد (یا برای آن اعسار پذیرفته شده باشد)، برای مابقی مهریه (۳۹۰ سکه در مثال بالا)، دیگر نمی توان او را بازداشت کرد.
- اثبات توانایی مالی مرد: برای وصول مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه، زن باید توانایی مالی مرد را برای پرداخت آن ثابت کند. در صورت اثبات توانایی مالی، دادگاه می تواند حکم به تقسیط مهریه مازاد بر ۱۱۰ سکه نیز صادر کند. این اقساط بر اساس وضعیت مالی مرد و با تشخیص دادگاه تعیین می شود.
سناریو عملی: اگر مهریه من ۵۰۰ سکه باشد، چقدرش را می توانم بگیرم؟
در این حالت، به عنوان زوجه، شما حق دریافت تمام ۵۰۰ سکه را دارید. اما سازوکارهای قانونی برای اجرای آن به شرح زیر است:
- برای ۱۱۰ سکه اول: می توانید درخواست توقیف اموال و در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار، درخواست صدور حکم جلب مرد را داشته باشید.
- برای ۳۹۰ سکه باقی مانده (مازاد بر ۱۱۰ سکه): زن باید توانایی مالی مرد را برای پرداخت این مقدار اثبات کند. در صورت اثبات، دادگاه حکم به پرداخت یا تقسیط این ۳۹۰ سکه را صادر می کند، اما مرد برای این بخش از مهریه، بازداشت نخواهد شد.
بنابراین، سقف ۱۱۰ سکه صرفاً به ضمانت اجرایی کیفری و امکان بازداشت مربوط می شود و محدودیتی برای اصل حق مهریه ایجاد نمی کند.
قانون جدید مهریه ۱۴ سکه: آخرین وضعیت و تفسیر
بحث قانون ۱۴ سکه یکی از موضوعات داغ و پرابهام در حوزه مهریه است که ابهامات و شایعات زیادی را در جامعه به وجود آورده است. برای روشن سازی، لازم است به وضعیت قانونی فعلی این طرح اشاره کنیم:
تا زمان تدوین این مقاله در سال ۱۴۰۴، قانون ۱۴ سکه هنوز به عنوان یک قانون رسمی و لازم الاجرا به تصویب نهایی نرسیده است. این طرح در حال حاضر، در حد یک پیشنهاد یا در دست بررسی در کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس شورای اسلامی است و مراحل قانونی خود را برای تبدیل شدن به قانون طی می کند. لذا هرگونه اطلاعات مبنی بر لازم الاجرا بودن این قانون، نادرست است و باید صرفاً به اخبار رسمی و موثق توجه شود.
جزئیات طرح پیشنهادی (در صورت تصویب)
در صورت تصویب و لازم الاجرا شدن طرح ۱۴ سکه، جزئیات آن می تواند شامل موارد زیر باشد:
- کاهش سقف صدور حکم جلب: محور اصلی این طرح، کاهش سقف مهریه ای است که منجر به صدور حکم جلب و مجازات حبس برای مرد می شود. بر این اساس، تنها بابت ۱۴ سکه اول، امکان صدور حکم جلب وجود خواهد داشت و برای مازاد بر آن، مرد صرفاً در صورت اثبات توانایی مالی و عدم پرداخت، مکلف به پرداخت خواهد بود، بدون آنکه خطر حبس او را تهدید کند.
- معافیت مهریه های تا ۱۴ سکه از پرداخت حق الثبت: یکی دیگر از پیشنهادات این طرح، معافیت مهریه هایی است که تا ۱۴ سکه تعیین می شوند، از پرداخت حق الثبت (مالیات ثبت مهریه در دفاتر ازدواج). این اقدام می تواند به نوعی مشوقی برای تعیین مهریه های کمتر باشد.
- تغییر در ضمانت اجرای کیفری، نه اصل مهریه: باید مجدداً تاکید شود که این طرح نیز، همانند قوانین فعلی، میزان اصل مهریه را محدود نمی کند. یعنی زوجین همچنان می توانند هر تعداد سکه ای را به عنوان مهریه تعیین کنند. تغییر اصلی در ضمانت اجرای کیفری و محدودیت آن برای صدور حکم جلب است.
تاثیر بر ازدواج های قبلی و جدید
در صورت تصویب طرح ۱۴ سکه، این سوال مطرح می شود که آیا این قانون عطف به ماسبق شده و شامل ازدواج های گذشته نیز می شود یا خیر. اصولاً، قوانین جدید عطف به ماسبق نمی شوند، مگر اینکه در خود قانون صراحتاً به این موضوع اشاره شده باشد. با این حال، تغییر در ضمانت های اجرایی می تواند حتی بر مهریه های گذشته نیز تأثیر بگذارد، زیرا این تغییرات مربوط به نحوه اجرای حکم هستند و نه اصل حق. لذا باید منتظر جزئیات نهایی مصوبه و نحوه اعمال آن توسط محاکم بود.
اهمیت پیگیری اخبار رسمی: با توجه به حساسیت موضوع و تأثیر آن بر زندگی افراد، توصیه می شود که مخاطبان عزیز صرفاً به اخبار و اطلاعیه های رسمی مجلس شورای اسلامی و مراجع قضایی اعتماد کنند و از توجه به شایعات پرهیز نمایند.
روش ها و مراحل مطالبه مهریه (گام به گام)
برای مطالبه مهریه، دو مسیر اصلی قانونی وجود دارد که زن می تواند یکی یا هر دو را انتخاب کند. انتخاب مسیر مناسب بستگی به شرایط پرونده، سرعت مورد نظر و اموالی که مرد دارد، خواهد داشت.
الف) مطالبه از طریق اداره ثبت اسناد رسمی
این روش اغلب سریع تر است و در مواردی که مرد دارای اموال مشخص و ثبت شده است، می تواند بسیار کارآمد باشد. برای شروع این فرآیند، نیاز به مراجعه به دادگاه نیست:
- مراجعه به دفترخانه ای که عقد در آن ثبت شده است: زن ابتدا باید به دفترخانه ازدواجی که عقدنامه در آن به ثبت رسیده است، مراجعه کند.
- درخواست صدور اجراییه: در دفترخانه، زن درخواست صدور اجراییه برای مهریه خود را ارائه می دهد. دفترخانه، اجراییه ای را صادر و به اداره ثبت اسناد و املاک محل اقامت مرد ارسال می کند.
- ابلاغ اجراییه به مرد: اداره ثبت، اجراییه را به مرد ابلاغ می کند و به او مهلت می دهد تا مهریه را پرداخت کند یا اموال خود را برای توقیف معرفی نماید.
- توقیف اموال: در صورت عدم پرداخت، اداره ثبت اقدام به شناسایی و توقیف اموال ثبت شده مرد (مانند ملک، خودرو، حساب بانکی) می کند و از طریق مزایده یا برداشت مستقیم از حساب، مهریه را وصول و به زن پرداخت می نماید.
مزایا: سرعت بالاتر، عدم نیاز به طرح دعوی در دادگاه، کاهش هزینه های دادرسی.
محدودیت ها: این روش تنها برای مهریه هایی کاربرد دارد که سند رسمی دارند و اموال مرد نیز باید به صورت رسمی ثبت شده و قابل شناسایی باشند. در صورت عدم شناسایی اموال، زن ناچار به مراجعه به دادگاه خواهد بود.
ب) مطالبه از طریق دادگاه خانواده
این روش جامع تر است و در مواردی که اموال مرد نامشخص است یا نیاز به صدور حکم جلب وجود دارد، انتخاب مناسبی است:
- ارائه دادخواست مطالبه مهریه: زن یا وکیل او باید دادخواست مطالبه مهریه را به دادگاه خانواده محل اقامت مرد یا محل وقوع عقد ارائه دهد. مدارک لازم شامل اصل و کپی عقدنامه، کارت ملی و شناسنامه است.
- دستور موقت توقیف اموال: زن می تواند همزمان با دادخواست یا حتی قبل از آن، درخواست دستور موقت توقیف اموال مرد را به دادگاه ارائه دهد تا از نقل و انتقال اموال او جلوگیری شود.
- جلسات دادرسی: دادگاه جلساتی را برای رسیدگی به پرونده تشکیل می دهد و طرفین (یا وکلایشان) دفاعیات خود را مطرح می کنند. در این مرحله، دادگاه می تواند به درخواست مرد، موضوع اعسار (ناتوانی مالی) را بررسی کند.
- صدور حکم: پس از بررسی های لازم، دادگاه حکم به پرداخت مهریه (نقدی یا تقسیطی) صادر می کند.
- اجرای حکم: در صورت عدم پرداخت مهریه پس از صدور حکم قطعی، زن می تواند از طریق واحد اجرای احکام دادگستری، برای شناسایی و توقیف اموال مرد و یا در صورت مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه، درخواست صدور حکم جلب او را داشته باشد.
مزایا: امکان شناسایی و توقیف هر نوع مال (حتی نامشخص)، امکان صدور حکم جلب (تا سقف ۱۱۰ سکه)، بررسی جامع تر پرونده و وضعیت مالی مرد.
نقش وکیل: با توجه به پیچیدگی های حقوقی، حضور وکیل متخصص خانواده می تواند در تسریع فرآیند و حفظ حقوق زن بسیار مؤثر باشد.
نکات مهم و مفاهیم کلیدی مرتبط با مهریه
در کنار روش های مطالبه مهریه، آگاهی از برخی مفاهیم و نکات حقوقی مرتبط، برای زوجین از اهمیت بالایی برخوردار است:
دادخواست اعسار از پرداخت مهریه
دادخواست اعسار، درخواستی است که مرد به دادگاه ارائه می دهد تا اثبات کند توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را ندارد. این دادخواست به منظور جلوگیری از حبس مرد و تعیین اقساط مهریه مطرح می شود. شرایط و مدارک لازم برای دادخواست اعسار شامل لیست اموال، لیست حساب های بانکی، استشهادیه شهود مبنی بر عدم توانایی مالی و مدارک مربوط به هزینه های زندگی است. دادگاه با بررسی این موارد، در صورت پذیرش اعسار، پیش قسط و اقساط ماهیانه مهریه را تعیین می کند. عدم پرداخت منظم اقساط می تواند منجر به صدور مجدد حکم جلب برای مرد شود.
تفاوت مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه
یکی از مهمترین تقسیم بندی های مهریه از نظر زمان پرداخت، تفاوت بین عندالمطالبه و عندالاستطاعه است:
- مهریه عندالمطالبه: در این حالت، زن به محض وقوع عقد، می تواند مهریه خود را مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت آن است. توانایی مالی مرد در زمان مطالبه مهریه، تاثیری در اصل حق زن برای مطالبه ندارد. با این حال، اگر مرد توانایی پرداخت یکجا را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار داده و مهریه را تقسیط کند.
- مهریه عندالاستطاعه: در این نوع مهریه، زن تنها زمانی می تواند مهریه خود را مطالبه کند که توانایی مالی مرد برای پرداخت آن ثابت شود. اثبات توانایی مالی مرد در این حالت، بر عهده زن است. این قید معمولاً در سند ازدواج درج می شود و مسئولیت زن را در پیگیری مهریه افزایش می دهد، زیرا باید دارایی های مرد را شناسایی و به دادگاه معرفی کند.
محاسبه و تعدیل مهریه بر اساس نرخ روز (شاخص بانک مرکزی)
برای مهریه هایی که به صورت پول رایج (ریال) تعیین شده اند (به جای سکه)، قانونگذار سازوکار تعدیل مهریه بر اساس شاخص بانک مرکزی را پیش بینی کرده است. این بدان معناست که ارزش مهریه، متناسب با نرخ تورم از زمان عقد تا زمان مطالبه یا پرداخت، محاسبه و به روزرسانی می شود تا قدرت خرید اولیه مهریه حفظ شود. این تعدیل، در حفظ حقوق زن و جلوگیری از کاهش ارزش واقعی مهریه در طول زمان تورم، اهمیت زیادی دارد.
مالیات یا حق الثبت مهریه
در زمان ثبت عقد نکاح در دفاتر اسناد رسمی، هزینه ای تحت عنوان حق الثبت برای مهریه تعیین شده، از زوجین دریافت می شود. این هزینه در واقع نوعی مالیات دولتی است که بر اساس میزان مهریه محاسبه می شود. البته در طرح پیشنهادی ۱۴ سکه (که هنوز تصویب نشده)، معافیت مهریه های تا ۱۴ سکه از پرداخت حق الثبت مطرح شده است که می تواند بار مالی اولیه ازدواج را کاهش دهد. با این حال، در حال حاضر، این حق الثبت طبق مقررات جاری دریافت می شود.
فوت زوجه در زمان مطالبه یا در حال پرداخت مهریه
اگر زن پس از مطالبه مهریه و قبل از دریافت کامل آن، یا حتی در حین زندگی مشترک فوت کند، حق مهریه او از بین نمی رود. مهریه به عنوان جزئی از دارایی های متوفی محسوب شده و به وراث قانونی او (همسر، فرزندان، پدر و مادر) به نسبت سهم الارث هر یک، تعلق می گیرد. وراث می توانند این مهریه را از مرد مطالبه و پیگیری کنند.
سوالات متداول
آیا می توان منزل، خودرو یا حساب بانکی مرد را بابت مهریه توقیف کرد؟
بله، در صورت شناسایی اموال متعلق به مرد (از جمله منزل، خودرو، حساب بانکی، سهام، و …) و عدم پرداخت مهریه، زن می تواند از طریق اداره ثبت اسناد یا دادگاه خانواده درخواست توقیف این اموال را داشته باشد تا از محل فروش یا برداشت از آنها، مهریه خود را وصول کند. البته مستثنیات دین (مانند منزل مسکونی ضروری و ابزار کار) در شرایط خاصی قابل توقیف نیستند.
اگر مرد اموالی نداشته باشد، زن چگونه می تواند مهریه خود را بگیرد؟
در صورتی که مرد هیچ گونه اموالی برای توقیف نداشته باشد و دادخواست اعسار او نیز پذیرفته شود، دادگاه مهریه را به صورت اقساط (معمولاً پیش قسط و اقساط ماهانه) تعیین می کند. در این حالت، زن باید صبر کند تا مرد توانایی پرداخت پیدا کند. برای مهریه تا سقف ۱۱۰ سکه، اگر مرد اقساط را نپردازد، امکان صدور حکم جلب او وجود دارد. اما برای مازاد بر ۱۱۰ سکه، حتی در صورت عدم پرداخت اقساط، حکم جلب صادر نمی شود و زن باید تا زمان دارا شدن مرد صبر کند.
آیا قانون ۱۴ سکه شامل ازدواج های قبل از تصویب آن هم می شود؟
معمولاً قوانین جدید، عطف به ماسبق نمی شوند، مگر اینکه در خود قانون صراحتاً به این موضوع اشاره شده باشد. اما تغییر در ضمانت های اجرایی ممکن است بر نحوه اجرای مهریه های گذشته نیز تأثیر بگذارد. با این حال، تا زمانی که طرح ۱۴ سکه به تصویب نهایی نرسیده و جزئیات آن مشخص نشده، نمی توان با قطعیت در این باره اظهار نظر کرد. توصیه می شود برای اطلاع از این موضوع، اخبار رسمی پس از تصویب احتمالی را پیگیری کنید.
اگر مرد اقساط مهریه را مرتب نپردازد، چه می شود؟
در صورتی که مرد پس از صدور حکم تقسیط مهریه، اقساط را به صورت منظم پرداخت نکند، زن می تواند با مراجعه به اجرای احکام دادگستری، درخواست صدور حکم جلب (برای مهریه تا ۱۱۰ سکه) یا توقیف اموال (برای تمام مهریه) را داشته باشد. عدم پرداخت سه قسط متوالی یا بیشتر، معمولاً به معنای نقض تعهد و امکان پیگیری مجدد حقوقی است.
آیا در عقد موقت (صیغه) هم مهریه تعلق می گیرد؟
بله، در عقد موقت (متعه) تعیین مهریه از شروط صحت عقد است. به عبارت دیگر، اگر در عقد موقت مهریه به صورت مشخص تعیین نشود، عقد باطل است. لذا زن در عقد موقت نیز حق دریافت مهریه تعیین شده را دارد.
نقش نفقه در کنار مهریه چیست؟
نفقه و مهریه دو حق مالی مستقل و مجزا برای زن هستند. مهریه حقی است که به محض عقد به زن تعلق می گیرد و برای یک بار قابل وصول است، مگر اینکه تقسیط شود. اما نفقه، هزینه های زندگی زن (شامل مسکن، خوراک، پوشاک، درمان و …) است که مرد در طول زندگی مشترک و تا زمانی که زن تمکین می کند، مکلف به پرداخت آن است. نفقه جنبه مستمر دارد و عدم پرداخت آن نیز می تواند تبعات حقوقی جداگانه داشته باشد.
نتیجه گیری و توصیه پایانی
مهریه به عنوان یک حق قطعی و قانونی برای زن، از لحظه عقد نکاح بر ذمه مرد قرار می گیرد. این حق، پشتوانه ای مهم برای زن در زندگی مشترک است و محدودیتی در میزان تعیین آن وجود ندارد. با این حال، باید توجه داشت که تفاوت فاحشی بین مهریه تعلق گرفته و مهریه قابل اجرا وجود دارد. سقف ۱۱۰ سکه تمام بهار آزادی، مرز تعیین کننده برای ضمانت های اجرایی کیفری و امکان صدور حکم جلب برای مرد است، در حالی که مازاد بر این مقدار، مستلزم اثبات توانایی مالی مرد از سوی زن خواهد بود.
در مورد قانون ۱۴ سکه نیز تاکید می شود که تا سال ۱۴۰۴، این طرح صرفاً در مراحل بررسی و پیشنهاد قرار دارد و هنوز به قانون لازم الاجرا تبدیل نشده است. پیچیدگی های حقوقی و تغییرات مداوم در قوانین مربوط به مهریه، لزوم آگاهی مستمر از آخرین به روزرسانی ها را دوچندان می کند.
برای هرگونه اقدام حقوقی در زمینه مطالبه مهریه، اعم از زن یا مرد، توصیه اکید می شود که پیش از هر اقدامی، با وکیل متخصص در امور خانواده مشاوره نمایید. وکلای مجرب می توانند با ارائه راهنمایی های دقیق و تخصصی، شما را در پیچ وخم های قانونی یاری رسانده، از هرگونه خطا جلوگیری کرده و به بهترین شکل ممکن، حقوق شما را حفظ کنند. این مشاوره می تواند به شما کمک کند تا درک کاملی از وضعیت حقوقی خود پیدا کرده و تصمیمات صحیح و بهینه ای اتخاذ کنید.
برای مشاوره تخصصی در زمینه مهریه و حقوق خانواده، با وکلای مجرب ما تماس بگیرید. مقالات مرتبط: طلاق توافقی، دادخواست اعسار.